Không lệ thuộc nhưng không xa lánh AI
Tại Hội nghị báo chí toàn quốc tổng kết năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024 diễn ra vào sáng 21.12, các đại biểu đã trao đổi nhiều vấn đề cần quan tâm trong công tác báo chí cũng như đời sống báo chí - truyền thông hiện nay; nhận diện xu hướng, thách thức, từ đó xác định những nhiệm vụ, giải pháp căn cơ, toàn diện cho năm 2024 và trong giai đoạn tới.
Trong phần trình bày tham luận về thu thập, khai thác nguồn thông tin về tình hình quốc tế để phục vụ nhu cầu trong nước, bà Vũ Việt Trang - Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) - đã nêu một số vấn đề đặt ra trong khai thác thông tin quốc tế.
Trong đó, vấn đề về nguồn nhân lực, bà Trang cho rằng, công tác bồi dưỡng, đào tạo cần có thời gian mới có được lực lượng có kĩ năng về nghiệp vụ báo chí và sự nhạy bén chính trị để xử lý những thông tin quốc tế nhạy cảm.
Đặc biệt, bà Vũ Việt Trang nhắc tới vấn đề trí tuệ nhân tạo với báo chí. Theo đó, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo có thể giúp chúng ta có được những bản dịch sơ bộ một cách vô cùng nhanh chóng.
Tuy nhiên, để biến những thông tin “không có tư tưởng” hoặc “tư tưởng vay mượn” trở thành một sản phẩm báo chí đòi hỏi sự hiểu biết và bản lĩnh chính trị của người biên tập viên.
Tổng Giám đốc TTXVN cho rằng, trong quá trình tác nghiệp với AI, chúng ta cần tránh hai xu hướng. Một là lệ thuộc vào trí tuệ nhân tạo và hai là tẩy chay trí tuệ nhân tạo.
Việc quá lệ thuộc vào trí tuệ nhân tạo sẽ làm năng lực tư duy của chúng ta bị bào mòn. Điều này, càng trở nên nguy hiểm khi có những tình huống bất thường xảy ra.
“Chúng ta mất đi phản xạ nghề nghiệp, trở thành một “quân cờ” trong cuộc chiến thông tin mà lẽ ra chúng ta phải là người chơi cờ” - bà Trang nói.
Cũng theo bà Trang, chúng ta cũng không nên xa lánh AI bởi AI là một nguồn tri thức của nhân loại. Bên cạnh việc dạy cho AI trở nên thông minh hơn thì các nhà báo cũng cần phải học hỏi để làm phong phú thêm tri thức, ngày một làm tốt hơn sứ mệnh của những người làm báo cách mạng Việt Nam.
Giúp thông điệp được lan toả và tiếp cận với một lượng lớn người xem
Nêu một số bài học kinh nghiệm đối với công tác thông tin tuyên truyền các hoạt động đối ngoại, đặc biệt trong môi trường số, bà Phạm Thu Hằng - Vụ trưởng Vụ Thông tin báo chí, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao - cho rằng, năng lực trong sáng tạo nội dung truyền thông số cho các hoạt động đối ngoại là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tới. Trong bối cảnh công nghệ 4.0 hiện nay, chúng ta sẽ khó có thể tiếp cận với công chúng nếu đi theo lối mòn chuyển tải nội dung theo cách thức “truyền thống”.
Bài học kinh nghiệm cho thấy, công chúng thích những thông tin/thông điệp ngắn gọn, dưới dạng hình ảnh/clip/icon hơn là các văn bản dạng chữ dài dòng với nhiều sự kiện, dữ liệu.
“Chúng ta cần hướng đến thông điệp chính sách ngắn gọn, súc tích, các “câu chuyện truyền thông” về đất nước, con người Việt Nam, những câu chuyện “tạo xu hướng”, “bắt xu hướng” trên mạng xã hội để đến gần hơn đến công chúng trong và ngoài nước” - bà Phạm Thu Hằng cho biết.
Nêu kinh nghiệm trong việc quản trị, phát triển nội dung số, ông Bùi Hồng Phúc - Phó Trưởng Ban Thời sự, Đài truyền hình Việt Nam - cho rằng, việc tuyên truyền tận dụng tối đa đặc thù của các nền tảng số là khả năng lưu trữ, tìm kiếm, không bị giới hạn bởi không gian và thời gian, qua đó giúp thông điệp được lan toả và tiếp cận với một lượng lớn người xem.
Một yếu tố quan trọng là lượng người sử dụng internet và gắn bó với môi trường số thường có độ tuổi trẻ, dễ dàng tiếp thu tri thức. Việc phân phối một cách thích hợp trên các nền tảng khác nhau phù hợp với nội dung, lứa tuổi của người xem cũng đem lại hiệu quả cao hơn, thiết thực hơn.
