Tăng cường bảo vệ lao động Việt Nam ở nước ngoài
Theo Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) Đào Ngọc Dung, hoạt động người lao động (NLĐ) Việt Nam ra nước ngoài làm việc là một chủ trương nhất quán và quan trọng, lâu dài, góp phần giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo và đào tạo nguồn nhân lực cho công cuộc xây dựng đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Mục đích của việc sửa đổi luật lần này đó là tạo môi trường minh bạch, thông suốt và đồng bộ cho hoạt động đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; bảo đảm tương thích giữa pháp luật về NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng với pháp luật có liên quan của các quốc gia tiếp nhận LĐ, các công ước quốc tế có liên quan đến LĐ di cư.
Bộ trưởng Bộ LĐTBXH cho biết, so với Luật số 72 hiện hành, dự thảo Luật có những sửa đổi, bổ sung cơ bản theo 6 nhóm chính sách sau đây: Nhóm nội dung về sửa đổi, bổ sung các loại hợp đồng đi làm việc ở nước ngoài; Nhóm nội dung về minh bạch hóa quy định và nâng cao điều kiện đầu tư kinh doanh đối với ngành nghề hoạt động dịch vụ đưa NLĐ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; Nhóm nội dung về tuyển chọn, đào tạo LĐ và chuẩn hóa nguồn LĐ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; Nhóm nội dung liên quan đến chi phí đối với NLĐ đi làm việc ở nước ngoài, phù hợp với thực tế thị trường, xu hướng quốc tế, bảo đảm trách nhiệm của doanh nghiệp với NLĐ; Nhóm nội dung liên quan đến các quy định về hình thức tổ chức và mở rộng phạm vi hỗ trợ của Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước; Nhóm nội dung liên quan đến quy định về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý đối với NLĐ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Có chính sách với người lao động sau khi về nước
Đặc biệt có quy định NLĐ sau khi đi làm việc ở nước ngoài trở về, phải thông báo với chính quyền địa phương nơi cư trú chậm nhất 30 ngày kể từ ngày về nước, để kịp thời cập nhật thông tin và được hỗ trợ tìm kiếm việc làm. Dự thảo Luật sửa đổi Luật NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng cũng đưa ra nhiều quy định mới nhằm nâng cao các điều kiện về vốn chủ sở hữu, ký quỹ, người đại diện theo pháp luật… Theo đó, bổ sung quy định doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa NLĐ đi làm việc ở nước ngoài phải có vốn chủ sở hữu không thấp hơn 5 tỉ đồng; có chủ sở hữu, tất cả các thành viên, cổ đông là nhà đầu tư trong nước theo quy định của Luật Đầu tư.
Doanh nghiệp cũng phải duy trì các điều kiện hoạt động dịch vụ đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trong suốt quá trình hoạt động. Ngoài ra, dự thảo còn bổ sung quy định, thời hạn giấy phép là 5 năm, được gia hạn giấy phép nhiều lần, mỗi lần 5 năm.
Trình bày báo cáo thẩm tra dự án luật, bà Nguyễn Thuý Anh - Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội - cơ bản tán thành về sự cần thiết, mục tiêu và quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án luật và đề nghị Chính phủ, ban soạn thảo tiếp tục rà soát, thể chế đầy đủ các quan điểm, định hướng của Đảng về nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của LĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài đặc biệt là đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính cho doanh nghiệp; bảo đảm hài hòa trong việc quy định tăng cường quản lý nhà nước với việc thúc đẩy, phát triển hoạt động xuất khẩu lao động trên cơ sở nguyên tắc thị trường.
Liên quan tới chính sách đối với NLĐ sau khi về nước (khoản 6 Điều 4 và Điều 61, Điều 62, Điều 63), Chủ nhiệm Uỷ ban về Các vấn đề xã hội đề nghị Chính phủ, ban soạn thảo nghiên cứu và cụ thể hóa các chính sách đối với LĐ sau khi về nước theo hướng quy định cụ thể trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương, NLĐ theo nhóm nội dung: Theo dõi, nắm bắt để quản lý tốt NLĐ sau khi về nước; Cơ chế, chính sách hỗ trợ tái hòa nhập; Hỗ trợ thông tin thị trường LĐ, kết nối cung - cầu LĐ nhằm tìm kiếm việc làm, khai thác, phát huy nguồn LĐ có chất lượng chuyên môn, kỹ thuật cung cấp cho các đơn vị sử dụng LĐ và Khuyến khích, hỗ trợ khởi nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Theo Chủ nhiệm Uỷ ban về Các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh, luật cần phải định hướng rõ việc phát triển hoạt động đưa người lao động đi nước ngoài theo hợp đồng trong bối cảnh lực lượng lao động gia nhập thị trường lao động có xu hướng ngày càng giảm. Vì theo dự báo, đến năm 2035, Việt Nam có số người bước vào tuổi lao động là 1,5 triệu, nhưng có đến 1,26 triệu người bước vào độ tuổi nghỉ hưu… Từ năm 2040, Việt Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động.