Tại buổi khánh thành 2 dự án thành phần, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, 2 dự án thành phần Phan Thiết - Dầu Giây và Mai Sơn - Quốc lộ 45 thi công trong điều kiện có nhiều khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ. Tiêu biểu như tác động của dịch COVID - 19; công tác giải phóng mặt bằng; biến động giá nguyên, vật liệu tăng cao... Tuy nhiên, 2 dự án này đã về đích đúng hẹn. Để có được kết quả đó, chúng ta cần rút ra các bài học để có kinh nghiệm triển khai các dự án cao tốc Bắc Nam thời gian tới.
Thứ nhất, phải có cách làm, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới; quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, tổ chức thực hiện khoa học, hợp lý, hiệu quả.
Thứ hai, đề cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu; phải bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn khách quan, lấy thực tiễn làm thước đo; tuyệt đối không được đùn đẩy, né tránh trách nhiệm; phải phối hợp hiệu quả, chặt chẽ, có trách nhiệm giữa các chủ thể liên quan.
Thứ ba cần tăng cường phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi để các địa phương chủ động, linh hoạt, sáng tạo giải quyết các công việc thuộc thẩm quyền, nhất là giải phóng mặt bằng, nguyên vật liệu, đường hậu cần, bãi thải…; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để nhân dân hiểu và đồng thuận chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước.
Phải quan tâm đến đời sống của nhân dân, chú trọng công tác bố trí tái định cư, đảm bảo nơi ở mới phải tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ.
“Tôi muốn nhấn mạnh là làm sao để đời sống nhân dân phải bằng và tốt hơn nơi ở cũ một cách bền vững cả về vật chất và tinh thần; đặc biệt lưu ý đến sinh kế của nhân dân” - Thủ tướng lưu ý.
Thứ tư là không chia nhỏ gói thầu; xác định các tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện để lựa chọn nhà thầu phù hợp; lựa chọn được nhà thầu thực sự có năng lực, uy tín, kinh nghiệm quản lý, triển khai dự án quy mô lớn; đảm bảo các yếu tố về kỹ - mỹ thuật, tiết kiệm chi phí, không để tăng tổng mức đầu tư bất hợp lý.
Bài học thứ năm là phải xác định rõ các khó khăn, vướng mắc ở đâu, ai giải quyết? Thời hạn giải quyết? Những vấn đề giải quyết được ngay thì các bộ, ngành, địa phương có câu trả lời rõ ràng, dứt khoát; những vấn đề chưa giải quyết được ngay thì phải khẩn trương nghiên cứu, chủ động giải quyết hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, cân đối hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân. Dứt khoát không đùn đẩy trách nhiệm, không phải trách nhiệm của mình thì không xử lý.
