Các vụ việc sai phạm đều thiếu công khai, minh bạch
Thảo luận về dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở sáng 14.6, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) rất tâm đắc và đồng tình với mục đích xây dựng luật thực hiện dân chủ cơ sở. Việc này nhằm bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động và trách nhiệm giải trình của chính quyền cơ sở, cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp.
Đại biểu Cường cho biết, nhìn lại các vụ đại án trong những năm qua, chúng ta thấy điều mục đích nêu trên là hoàn toàn chính xác.
"Trong vụ đại án kít test Công ty Việt Á, nếu chúng ta thực hiện tốt dân chủ cơ sở, công khai minh bạch để mọi người biết sẽ tránh được những vi phạm phải xử lý thời gian qua".
Trong đó, giá mua kit test do công ty Việt Á tự sản xuất với mức trên 400 ngàn đồng/test. Đồng thời Tổng Cục Hải quan công bố công khai thông tin số lượng test nhanh COVID-19 mỗi lần Công ty Việt Á nhập Trung Quốc với giá khai báo 0,955 USD/test (khoảng 21,56 nghìn đồng/test) thì làm gì để lại hậu quả các cán bộ cấp cao: bộ trưởng, thứ trưởng và hàng loạt cán bộ CDC các tỉnh phải vướng vào vòng lao lý" - đại biểu Cường nói.
Cũng theo ông Cường, nếu việc mua chế phẩm 3C để xử lý ô nhiễm nước hồ ở Thủ đô được công khai thông tin loại sản phẩm, đơn vị cung cấp, giá mua ngay từ khi bắt đầu mua năm 2016 thì "làm gì có chuyện" đến năm 2020 Chủ tịch Hà Nội mới bị phát hiện sai phạm.
Nếu xem lại các vụ án tham nhũng khác, từ việc đặt máy xét nghiệm hay mua sắm vật tư thiết bị y tế trong bệnh viện, chuyển đổi đất mua bán tài sản đất công... đều thấy có điểm giống nhau là thực hiện đúng qui trình. Các vụ việc đều có căn cứ chuyên môn như tư vấn định giá, có đầy đủ các cơ quan có chức năng tham gia để chứng tỏ là khách quan.
Tuy nhiên, tất cả các vụ việc sai phạm đều giống nhau một điểm là thiếu công khai minh bạch. Nếu thực hiện tốt dân chủ cơ sở, công khai minh bạch để người dân được biết thông tin thì chắc chắn sẽ nhận được các ý kiến tham gia đóng góp, phản biện của người dân, mang lại kết quả tốt nhất. Không để khi đã lún sâu vào các sai phạm mới được phát hiện và xử lý.
Như vậy, thực hiện tốt dân chủ cơ sở sẽ thực hiện mục tiêu bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Đồng thời nhờ dân chủ cơ sở mà công tác quản lý nhà nước sẽ được hoàn thiện, hiệu quả tránh được những sai phạm, làm mất cán bộ.
Phát biểu tranh luận, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn TPHCM) cho rằng dự thảo Luật cần tập trung vào khái niệm dân chủ ở khía cạnh quan hệ giữa chính quyền và người dân.
Nghị quyết Đảng nêu rõ dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng, để giải quyết tình trạng mất dân chủ trong quan hệ giữa các cơ quan nắm giữ quyền lực nhà nước và nhân dân.
Quy định rõ trình tự thủ tục nhân dân kiểm tra, nhân dân giám sát
Đại biểu Nguyễn Danh Tú (Đoàn Kiên Giang) nêu rõ, dự thảo Luật quy định 2 hình thức nhân dân kiểm tra và 4 hình thức nhân dân giám sát.
Theo đại biểu, mô hình nhân dân kiểm tra, nhân dân giám sát có đặc điểm riêng với chủ thể đối tượng trình tự, thủ tục, hệ quả pháp lý là khác nhau. Tuy nhiên, dự thảo Luật còn quy định rất chung về trình tự, thủ tục nhân dân, kiểm tra nhân dân, giám sát theo hướng dẫn, chiếu trung sang các quy định có liên quan.
Do đó, đại biểu đề nghị dự thảo Luật cần quy định cụ thể hơn về trình tự, thủ tục nhân dân kiểm tra, nhân dân giám sát phù hợp với mỗi hình thức kiểm tra, giám sát của Nhân dân.
Theo đại biểu Tú, dự thảo Luật quy định hình thức Nhân dân giám sát thông qua hoạt động giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật của Quốc hội, HĐND các cấp là vượt ra ngoài phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật. Đại biểu đề nghị cần xem xét, cân nhắc nội dung này để bảo đảm phù hợp với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật là ở phạm vi cơ sở.
