Sức mạnh của ngôn ngữ bản địa
Cách xây dựng và phát triển ngành công nghiệp văn hóa - giải trí đã giúp Hàn Quốc lập được nhiều kỳ tích về kinh tế, quảng bá hình ảnh, thu hút du lịch, tiêu thụ hàng tiêu dùng....
Hành trình từ một quốc gia nghèo đói bậc nhất Châu Á những năm 1960 trở thành nền kinh tế hùng mạnh thứ 4 Châu Á, thứ 10 thế giới về GDP cho đến bây giờ vẫn được xem là giai thoại khó tin của Hàn Quốc.
Điều khiến khán giả thế giới phải “ngả mũ” nhất, đó là không hiểu bằng cách nào, âm nhạc, phim ảnh Hàn Quốc luôn nói tiếng Hàn - thứ ngôn ngữ rất ít người biết đến - lại có khả năng khuynh đảo thế giới?
Cho đến bây giờ, khi BTS, Blackpink tham gia biểu diễn trên những sân khấu âm nhạc lớn nhất hành tinh - số đông khán giả thế giới vẫn không hiểu họ hát gì.
Nhưng âm nhạc của họ, những giai điệu bắt tai, thời thượng cộng với kỹ năng trình diễn sân khấu hấp dẫn, vẫn đủ sức thuyết phục, vẫn đủ sức đưa họ trở thành những nhóm nhạc có sức ảnh hưởng rộng khắp.
Người Mỹ từng nhìn nhận Kpop là “thứ âm nhạc kỳ lạ” khi hát bằng ngôn ngữ bản địa, không ai hiểu. Giới âm nhạc Mỹ đã chủ quan với Kpop, cho rằng Kpop rất khó được phổ cập khi sử dụng ngôn ngữ bản địa như thế. Thế nhưng, rất nhanh chóng, Kpop đã phủ sóng toàn cầu, trong khi âm nhạc Mỹ - với tiếng Anh phổ cập - lại đang có dấu hiệu chững lại.
Người Hàn đã phát huy tối đa những giá trị bản địa trong các sản phẩm nghệ thuật, trong đó có ngôn ngữ. Họ đã nhất quyết không phụ thuộc vào tiếng Anh và vẫn bước ra thế giới bằng giá trị tài năng.
Bộ phim “Ký sinh trùng” của đạo diễn Bong Joon Ho lập kỳ tích lịch sử khi là bộ phim không nói tiếng Anh đầu tiên đoạt giải Oscar ở hạng mục “Phim xuất sắc” tại Lễ trao giải Oscar của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ năm 2020.
Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của Kpop và phim ảnh Hàn Quốc, nhu cầu học tiếng Hàn cũng tăng cao ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tờ New York Times nhận định, để hiểu lời các bài hát nổi tiếng, người dân nhiều nước, từ Mỹ, Canada, Thái Lan đến Algeria đã đổ đi học tiếng Hàn.
Chính phủ Hàn Quốc cũng đóng vai trò tích cực trong việc này, khi thành lập khoảng 130 viện ngôn ngữ tại 50 quốc gia.
Học tiếng Hàn, đi du lịch Hàn Quốc đã và đang trở thành xu hướng được yêu thích của giới trẻ ở nhiều quốc gia.
Nỗi “ám ảnh” tiếng Anh
Để tạo được xu hướng với ngôn ngữ bản địa, chắc chắn là một chiến lược “khó nhằn” với bất kỳ quốc gia nào. Ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam, tiếng Anh vẫn là một nỗi “ám ảnh”. Hiện trạng "chạy đua" học tiếng Anh, thi đủ loại chứng chỉ tiếng Anh, sử dụng tiếng Anh xen tiếng Việt như một thứ mốt... đang diễn ra rầm rộ.
Trong nhiều cuộc thi hoa hậu gần đây, khán giả được xem những màn thuyết trình tiếng Anh, những phần thi trả lời ứng xử bằng tiếng Anh của dàn thí sinh “bảy chấm”, “tám chấm” IELTS.
Tại đêm chung kết Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2022, ở phần thi ứng xử dành cho top 2, với câu hỏi về “giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc”, 2 thí sinh được yêu cầu trả lời bằng tiếng Anh.
Người đẹp Bảo Ngọc đã ghi dấu ấn mạnh mẽ khi trả lời xong phần tiếng Anh, cô đã thêm phần trả lời tiếng Việt với thông điệp: “Nói tiếng Việt cũng là cách giữ gìn bản sắc văn hóa”. Tuy nhiên, với thông điệp được ngợi khen xuất sắc này, vẫn không đủ sức đưa Bảo Ngọc trở thành hoa hậu.
Tiếng Anh tất nhiên quan trọng. Không có tiếng Anh, rất khó để hội nhập với thế giới, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa. Thế nhưng, tiếng Anh không nên trở thành một nỗi “ám ảnh”, trở thành điều kiện mang tính quyết định cho việc thắng - thua, trở thành thứ “nếu không có sẽ không thể chiến thắng”.
Trong khi, yêu tiếng Việt, quảng bá tiếng Việt cũng là một sứ mệnh quan trọng.
Vẫn là câu chuyện hoa hậu, năm 2007 tại đấu trường Hoa hậu Hoàn vũ thế giới, người đẹp Honey Lee của Hàn Quốc đã tỏa sáng. Cô trả lời ứng xử bằng tiếng Hàn và đoạt ngôi vị Á hậu 3 tại Miss Universe 2007.
