Bài toán quyền lợi và trách nhiệm
Việc các công ty quản lý bóc lột sức lao động của “gà nhà” không phải là hiếm trong showbiz Việt. Trước vụ lùm xùm Jack và K-ICM cùng công ty quản lý, không ít lần các nghệ sĩ trẻ bất chấp tất cả, công khai chỉ trích công ty quản lý cắt xén thù lao, giảm lương không lý do và ngược đãi... Nguyên nhân chính là đôi bên không có chung quan điểm và không tuân thủ những điều khoản cam kết trong hợp đồng. Cách “phản ứng ngược” khiến cả hai cùng tổn thất và ảnh hưởng lớn.
Nghệ sĩ khi tách ra hoạt động, có thể chủ động vạch ra những hướng đi phù hợp, dù không phải ai cũng thành công, nhưng có không ít nghệ sĩ chọn cách “ly dị” công ty quản lý rồi cất cánh, Sơn Tùng M-TP là một trong những ví dụ điển hình. Năm 2016, Sơn Tùng MT-P từng mâu thuẫn với Văn Production. Phía công ty của nhạc sĩ Huy Tuấn cho biết, giọng ca “Chạy ngay đi” vi phạm hợp đồng đã cam kết, còn Sơn Tùng M-TP lại tố ngược đơn vị quản lý không tạo điều kiện để nghệ sĩ phát huy hết khả năng chuyên môn, đặc biệt là “cấm túc” anh lưu diễn trong vòng 6 tháng. Kết thúc hợp đồng và quyết định Nam tiến có lẽ là bước ngoặt trong sự nghiệp của Sơn Tùng M-TP. Anh trở thành một trong những nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng nhất hiện nay của giải trí Việt, đồng thời là người sáng lập ra công ty giải trí riêng MTP Entertainment.
Còn nam ca sĩ Erik sau khi lên tiếng tố công ty quản lý không minh bạch trong báo cáo tài chính, tỉ lệ ăn chia chênh lệch, chưa kể vô số lần bị miệt thị, xúc phạm nặng nề đã quyết định đơn phương chấm dứt hợp đồng. Sau khi chia tay, Erik mất phương hướng một thời gian và tự vạch cho mình một chiến lược cụ thể, rõ ràng cho bước đường kế tiếp.
Mối quan hệ cộng sinh
Một ví dụ từ Hàn Quốc: Hàn Quốc là một thị trường giải trí lớn và chuyên nghiệp của Châu Á, tất nhiên không thiếu những vụ bê bối về đời tư các nghệ sĩ, những scandal tranh chấp giữa nghệ sĩ và công ty quản lý. Nhiều trường hợp mâu thuẫn, đấu tranh và chia tay dẫn nhau ra tòa để đòi bồi thường tổn thất về vật chất lẫn tinh thần.
Nhìn ở góc cạnh khác, nghệ sĩ Hàn Quốc đạt thành tựu cũng là nhờ sự kết hợp tổng hòa giữa cách làm việc nghiêm túc, chuyên nghiệp, nỗ lực hết mình với đam mê. Bên cạnh đó, việc hậu thuẫn lớn một cách bài bản từ phía công ty quản lý cũng góp phần không nhỏ trên con đường “vượt vũ môn” của nghệ sĩ xứ Kim chi.
Theo đánh giá của Chủ tịch công ty quản lý nghệ sĩ Hàn Quốc - Bighit Bang Shi Hyuk - người đã làm nên thành công của nhóm nhạc đình đám thế giới BTS, rất khó có thể phủ nhận vai trò của công ty quản lý khi đứng sau hỗ trợ nhiều nhất có thể cho các nghệ sĩ, nhất là các gương mặt trẻ, mới vào nghề. Ông cũng nhìn nhận thêm rằng, mối quan hệ cộng sinh này cần phải dựa trên nền tảng tôn trọng, thấu hiểu, ổn định trong hợp tác cũng như đảm bảo thực hiện đúng với những gì đã cam kết trong hợp đồng. Đây là điều cơ bản để đôi bên cùng phát triển và cũng là cách duy nhất có được mối quan hệ bền vững, nhất là có thể tạo nên các sản phẩm chất lượng là thứ mà khán giả cần chứ không phải những tập series mang tính “drama” nào khác.
Còn ở Việt Nam, mối quan hệ cộng sinh giữa công ty quản lý và nghệ sĩ vẫn chưa được chú trọng đến nhiều. Một số ít nghệ sĩ Việt thành lập công ty riêng trước tiên nhằm mục đích độc lập phát triển, đồng thời thêm “chức năng” đào tạo cho các bạn trẻ đam mê với nghề ca hát mà cặp đôi Đông Nhi - Ông Cao Thắng, nữ diễn viên Ngô Thanh Vân, ca sĩ Thanh Thảo… là ví dụ điển hình. Tất nhiên, có người tiếp tục bền bỉ duy trì và thành công, có người đổi hướng kinh doanh sang lĩnh vực khác còn có người chấp nhận đóng cửa vì thất bại…
Cùng sự phát triển mạnh của công nghệ và xu thế thời đại, việc du nhập nền văn hóa đa dạng đã giúp showbiz Việt có thêm bước tiến dài đáng kể gần đây. Liệu rằng với những quyết liệt và một tư duy mở của nghệ sĩ, sự tương hỗ và đồng hành của công ty quản lý, giải trí Việt sẽ có một bước chuyển mình mới và khác biệt?
