Trong căn phòng kín tranh phủ một thứ ánh sáng vàng dịu, bên ngoài là phố mùa thu và những dòng người ngược xuôi hối hả, Giáng Vân trầm ngâm: “Vân-2023 là triển lãm cá nhân thứ năm của tôi. Hy vọng không làm các bạn nhàm chán”.
Thực ra đó không hẳn là một băn khoăn nho nhỏ, nó là một khẳng định vừa nhẹ nhàng vừa mạnh mẽ và rất mực nghiêm túc rằng, Giáng Vân vẫn tiếp tục sáng tạo hết mình trên hành trình hội họa phía trước. Với một nguồn năng lượng sáng tác đáng nể trên mọi lĩnh vực, thì không có cớ gì để khán giả phải nhàm chán cả. Giáng Vân vẽ như ngân thơ. Tự nhiên và khai phá. Những khai phá dần có chủ đích và mở ra những khoảng sáng tạo đáng ngưỡng mộ. Và chúng ta cùng khám phá một khúc thơ họa nữa của họa sĩ, thi sĩ, nhà báo Giáng Vân, với triển lãm Vân-2023 diễn ra từ ngày 04 - 08.10.2023 tại Nhà triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội.
Vẫn như mọi lần, Giáng Vân tâm sự giản dị và yên tĩnh từng lời. “Mỗi triển lãm là một bày biện màu của chính người họa sĩ để nói rằng đây là kết quả của hành trình tôi đi tới đây, và tôi còn tiếp tục. Triển lãm là một bến dừng để người họa sĩ nhìn lại mình và chia sẻ hành trình với người xem. Sau mỗi điểm dừng ấy là một dòng sáng tạo mới với nhiều động lực mới”.
Giáng Vân của năm 2021 là một tĩnh tại trong hòa sắc trước những khốn khó của đời sống xung quanh đại dịch. Giáng Vân của năm 2022 là khơi nguồn năng lượng âm ỉ trong duyên nợ với gốm. Và Giáng Vân của 2023 tiếp tục đào sâu những tầng vỉa màu sắc mới để duy trì niềm vui nghệ thuật.
“Rồi một ngày tôi cầm cọ vẽ. Như một mối tơ duyên rất tự nhiên. Giờ đây, vẽ, là một cuộc thám hiểm chính mình, là sự phát hiện những tầng sống mà mình chưa từng bộc lộ. Cảm quan về màu sắc, về thẩm mỹ, về bố cục… tôi hiểu nó phải được thể hiện bằng ngôn ngữ tạo hình chứ không phải sự mô phỏng các ý tưởng mà người làm văn chương hay mắc phải khi chuyển sang hội họa.”
Hội họa là dung hòa của màu sắc và ý niệm biểu đạt đời sống từ tâm hồn. Phóng chiếu hội họa chính là sự kết hợp giữa nhiều miền sáng tạo, đó là sự mở rộng biên độ xúc cảm dựa trên những tích lũy vốn đời.
Nhìn vào hơn ba mươi bức tranh, có cả chân dung, phong cảnh, tĩnh vật, ta nhận ra một Giáng Vân với biến chuyển hội họa rõ ràng. Điểm mạnh của tranh Giáng Vân vẫn là màu, nhưng không còn là những hòa sắc tự nhiên, đôi khi không toan tính. Màu trong Vân-2023 lần này là sự hòa nhịp lớp lang vô cùng chắc chắn, có dụng ý nhưng vẫn đầy xúc cảm mới mẻ. Giáng Vân của Đời Gốm-2022 dùng đơn sắc nhiều hơn, thu gọn cái nhìn đời qua gốm trong những hình họa đơn giản nhưng mạnh mẽ, sắc nét. Vân-2023 lấy sắc tím và lam làm chủ đạo. Những bức phong cảnh tràn ngập những ảo ảnh lam, đâu đó một vườn hồng, một nẻo rừng như cơn mơ tím, huyễn hoặc trong bay bổng thực tại. Giản đơn nhưng sống động và tràn đầy tình cảm, là những bức chân dung vẽ Bùi Xuân Phái, Hoàng Đỗ Cường, hay một cô gái tóc mây, một cô nàng yếm đỏ… Có khi ta lại nhận ra những dụng ý những áp đặt của người họa sĩ về bố cục, về ánh sáng, về đường, nét, về hòa sắc lên nhóm tranh tĩnh vật, những bức tranh khổ nhỏ đầy duyên dáng, nhưng cũng nhận ra cả những dẫn dắt những gợi ý vô thức từ chính những đồ vật ấy lên tâm hồn người vẽ. Một bình hoa tĩnh, một ô cửa sổ yên. Đó là sự dung hòa đạt ngưỡng thấu hiểu tự nhiên của người vẽ với đời sống quanh mình. Chính sự hòa hợp và mật thiết ấy tạo nên không khí phong phú mà rõ nét cho người xem tranh, có rực rỡ, có trầm mặc, có hư ảo, có thân quen, và xa xôi, mơ hồ…
“Tôi cảm thấy được tự do và tràn đầy niềm vui khi làm việc với màu và toan, và các loại chất liệu đã, đang và sẽ khám phá. Những thích thú khám phá không ngừng.”
Vân-2023 là kết quả nghệ thuật hội họa của Giáng Vân trong năm 2023, nhưng cũng là đúc kết một phần đời sống con người và tiếp nối. Giáng Vân sẽ tiếp tục sáng tạo nghệ thuật, như những khúc thơ đời còn ngân lên đẹp đẽ. Và chúng ta tiếp tục cổ vũ cũng như đón đợi những sáng tạo nghệ thuật chân chính từ người họa sĩ tài hoa này.
