Sản phẩm du lịch từ chất liệu văn hoá độc, lạ
Văn hóa Quảng Ninh là sự kết hợp của các yếu tố: Văn hóa biển, văn hóa công nhân mỏ với truyền thống “kỷ luật và đồng tâm”, văn hóa cộng đồng các dân tộc thiểu số và văn hóa đồng bằng sông Hồng tạo nên sự đa dạng trong thống nhất.
Địa phương hiện “sở hữu” hệ thống hơn 600 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được bảo tồn, là “thỏi nam châm” thu hút khách du lịch.
Ví dụ như huyện Bình Liêu từ 1 huyện nghèo khó với 96% đồng bào dân tộc thiểu số, đã bứt phá vươn lên trở thành một huyện có nhiều tiềm năng về kinh tế, trong đó du lịch đã trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn.
Những sản phẩm du lịch được xây dựng từ chất liệu văn hóa “độc, lạ” của địa phương đã tạo ấn tượng với du khách. Tiêu biểu như: Ngày hội Kiêng gió, Hội hát Soóng Cọ, lễ hội đình Lục Nà, Hội hoa Sở, hội Mùa vàng...
Toàn huyện hiện còn 29 hộ nghèo, thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 62 triệu đồng/năm.
Ông Mạc Ngọc Điệp - Phòng Văn hóa huyện Bình Liêu – cho biết: “Bảo tồn phát huy các giá trị văn hóa được cả hệ thống chính trị của huyện vào cuộc như quy định thứ 2 và thứ 6 hàng tuần duy trì việc mặc trang phục truyền thống dân tộc tại cơ quan, đơn vị. Huyện đã xây dựng 3 đề án bảo tồn phát huy văn hóa phong tục người Dao, Tày, Sán Chỉ, trong đó phục dựng nhiều phong tục đặc trưng của các dân tộc bản địa hướng đến hình thành các sản phẩm du lịch, điểm đến."
Văn hóa Quảng Ninh đồ sộ, nhưng phải biến thành nguồn lực
Giai đoạn 2018-2022, HĐND tỉnh ban hành 24 nghị quyết nhằm xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh. Chú trọng phát triển toàn diện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao với Bảo tàng, Thư viện tỉnh, Cung Quy hoạch, hội chợ và triển lãm tỉnh, Trung tâm Thể thao tỉnh… đưa Quảng Ninh trở thành một trong những trung tâm tổ chức sự kiện hàng đầu cả nước.
Ngày 17.9.2023, quần thể vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới.
Quảng Ninh hiện đóng vai trò chủ trì, phối hợp với 2 tỉnh Hải Dương và Bắc Giang xây dựng, hoàn thiện hồ sơ “Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc” - hồ sơ đầu tiên của cả nước xây dựng trên phạm vi 3 tỉnh đề nghị UNESCO công nhận là Di sản thế giới...
Địa phương cũng chủ động sáng tạo, xây dựng nhiều lễ hội mới, tổ chức thường niên thành sản phẩm văn hóa riêng thu hút đông đảo người dân du khách như Carnaval Hạ Long, festival áo dài, các lễ hội xuân Yên Tử...
Ngày 26.9, tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học “Quảng Ninh nhận diện và phát huy các giá trị văn hóa, con người, tạo nguồn lực cho phát triển nhanh, bền vững”.
Đây là những cách làm cụ thể để Quảng Ninh hình thành công nghiệp dịch vụ, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí được tổ chức ở trình độ cao, hướng tới “xuất khẩu văn hóa”, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển bền vững.
Theo chiều ngược lại, khi những giá trị văn hóa được “xuất khẩu” và “sinh lời” thì công tác bảo tồn, gìn giữ sẽ càng được chú trọng và khẳng định được vai trò của mình như nhấn mạnh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021: “Văn hóa còn, dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất”.
PGS.TS Phạm Duy Đức, nguyên Viện Trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa tại Quảng Ninh rất đồ sộ, nhưng làm thế nào để biến thành nguồn lực là cả một quá trình. Tôi hy vọng Quảng Ninh sẽ có một bước phát triển mới trên cơ sở nhận thức, tầm nhìn phát triển bền vững hiện đại để có thể làm giàu từ văn hóa”.
