Liên tục bị phát hiện, bắt giữ
Trưa 28.7, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã bắt quả tang Lê Văn Lý (SN 1974, trú huyện Xuyên Mộc, Bà Rịa - Vũng Tàu) đang nhận 40 triệu đồng từ đại diện một doanh nghiệp. Số tiền này do Lý dùng chức danh phóng viên của mình để cưỡng đoạt. Công an còn thu giữ trong người Lê Văn Lý “giấy chứng nhận phóng viên” với chức vụ “phóng viên”, bút danh “Lê Lý”.
Giấy giới thiệu Lê Văn Lý do ông Trần Văn Hưởng - Trưởng Văn phòng đại diện Tạp chí Nhân đạo & Đời sống văn phòng Đông Nam Bộ - ký cấp. Giấy chứng nhận có giá trị đến hết năm 2020 và vừa được cấp vào đầu tháng 7.2020.
Trong giấy giới thiệu ông Lý được cấp chỉ ghi chung chung, giới thiệu đến các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp để liên hệ tác nghiệp báo chí. Lợi dụng việc này, ông Lý liên hệ với một số doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để hù doạ và đề nghị chi tiền để bỏ qua.
Trước đó đúng 1 hôm, trong quá trình mở rộng vụ án cưỡng đoạt tài sản, cơ quan công an cũng bắt giữ Trần Tuyết Nhung - nguyên phóng viên Tạp chí Môi trường và Sức khỏe, nhân viên tập sự của Tạp chí Môi trường và Đô thị và Bùi Thị Xuân - phóng viên Tạp chí Môi trường và Sức khỏe.
Theo tài liệu điều tra, Nhung và Xuân có mối quan hệ quen biết với đối tượng Trần Trọng Lâm - Phó Trưởng ban Xã hội - Bạn đọc của báo Sức khỏe và Đời sống.
Trần Trọng Lâm không được các cấp có thẩm quyền phân công nhiệm vụ tác nghiệp, theo dõi các phòng khám. Thế nhưng, Lâm biết anh D. (38 tuổi, ở Nguyễn Thái Học, Yết Kiêu, quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội) là một trong nhiều cổ đông thành lập hệ thống 4 phòng khám bệnh tại các địa bàn: Thành phố Bắc Giang (Bắc Giang), Thành phố Bắc Ninh (Bắc Ninh), Thành phố Nam Định (Nam Định) và Thành phố Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc).
Qua quen biết và trao đổi với nhau, Lâm, Nhung và Xuân phát hiện các phòng khám của anh D có một số sai phạm nên uy hiếp, đe dọa anh D phải nộp số tiền 210 triệu đồng, để chia nhau nhằm bỏ qua sai phạm, không viết bài đăng báo.
Chiều ngày 25.7, Lâm bị công an bắt quả tang tại khu vực phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội, khi đang có hành vi cưỡng đoạt 210 triệu đồng của ông D.
Trước đó, tháng 5.2020, 2 phóng viên Tạp chí Tài chính doanh nghiệp là Phạm Văn Ân và Lê Doãn Tài đã bị Cơ quan điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa khởi tố, bắt tạm giam để điều tra hành vi tống tiền nhiều tỉ đồng đối với Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghi Sơn.
Đã vi phạm pháp luật thì phải xử lý theo pháp luật
Chia sẻ về công tác quản lý hội viên, nhà báo Phan Hữu Minh - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Kiểm tra Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh: Trong bối cảnh đang sắp xếp lại các cơ quan báo chí theo tôn chỉ mục đích của từng đơn vị, thì việc đầu tiên Hội Nhà báo yêu cầu các tổ chức trực thuộc thực hiện tốt việc quy hoạch báo chí. Hệ thống tổ chức của Hội Nhà báo Việt Nam giúp chính quyền làm giảm thiểu những hoạt động trái pháp luật hoặc không đúng trong hoạt động báo chí.
Tuy nhiên, thực tế do một số đơn vị cơ quan không có nguồn thu, phải tự trang trải kinh phí nên có việc đi tìm nguồn thu thông qua hợp đồng quảng cáo, khai thác các nguồn thu từ cuộc sống, doanh nghiệp. Do đó dẫn tới việc nhiều cơ quan buông lỏng quản lý nghiệp vụ báo chí, khiến kinh tế báo chí bị lạm dụng.
Cùng với đó, do một số cơ quan, tạp chí tuyển những người có phẩm chất, năng lực chưa tốt, làm báo nhưng thực chất lại làm kinh tế; đạo đức không được rèn giũa; kinh nghiệm, phương pháp tác nghiệp không tốt dẫn tới tình trạng gây bức xúc cho cơ sở, doanh nghiệp, gây ra những phản cảm trong hoạt động báo chí, làm mất hình ảnh của người làm báo.
Thậm chí, có một số người lợi dụng công việc được giao hoặc thậm chí giả danh phóng viên, nhà báo để có những hành động chiếm đoạt tài sản của cá nhân, doanh nghiệp. Từ đó, dẫn đến những hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp và luật pháp.
Trước tình hình đó, ông Minh cho biết, quan điểm của Hội Nhà báo Việt Nam là tiếp tục siết chặt kỷ cương, Luật Báo chí 2016 và 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo…
“Về mặt quy định, pháp lý, chúng ta đều có cả rồi. Vấn đề quan trọng nhất là các cơ quan, cá nhân cần phải thực hiện sao cho tốt. Các hệ thống tổ chức của hội cũng cần cố gắng siết chặt để giảm thiểu các tiêu cực trong hoạt động nghề nghiệp của một số hội viên, cộng tác viên” - ông Minh nhấn mạnh.
Trưởng ban Kiểm tra Hội Nhà báo Việt Nam chia sẻ thêm, thực chất không phải gần đây mới có mà rải rác năm nào cũng có vài vụ lợi dụng công việc để chiếm đoạt. Đây là hành động vi phạm pháp luật, đã vi phạm pháp luật thì phải xử lý theo pháp luật. Các cá nhân vi phạm đều phải chịu trách nhiệm cá nhân, cơ quan quản lý cũng tăng cường quản lý tốt hơn để giảm thiểu. Những cơ quan mà có những cá nhân vi phạm phải có động thái làm rõ, phối hợp để pháp luật xử lý và báo cáo cơ quan quản lý.
Ông Hà Minh Huệ - nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Đại biểu Quốc hội khoá XIII - cho rằng, trước hết, đây chính là vấn đề đạo đức nghề nghiệp. “Bản thân người làm báo phải ý thức về chuyện đó, không được lợi dụng nghề nghiệp của mình để làm tiền một cách phi pháp” - ông Huệ nói.
Ở góc độ cơ quan chủ quản, theo ông Huệ, rất cần phải tăng cường công tác giáo dục phóng viên. Không được ép phóng viên đi kiếm tiền để về trang trải kinh phí cho tòa soạn, cho hội. Còn với cơ quan quản lý nhà nước về báo chí, phải đảm bảo điều phối tất cả hoạt động của báo chí. Cơ quan, tờ báo ở lĩnh vực nào thì cấp đúng theo nội dung, lĩnh vực đó để họ hoạt động đúng tôn chỉ mục đích.
