Bộ Tư pháp có đề nghị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) rà soát kỹ phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị định này, bảo đảm phù hợp với phạm vi được giao quy định chi tiết tại Điều 106 Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).
Về vấn đề này, NHNN tiếp thu và đã rà soát phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị định.
Trong đó, giải pháp chấm điểm tín dụng là giải pháp được ứng dụng trong hoạt động cấp tín dụng của các ngân hàng; Giải pháp chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình mở (open API) là giải pháp được ứng dụng nhằm nâng cao, cải tiến quy trình sản phẩm, dịch vụ ngân hàng thông qua việc chia sẻ dữ liệu. Do đó, việc thử nghiệm 2 giải pháp Fintech này là phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật Các Tổ chức tín dụng năm 2024.
Đối với giải pháp cho vay ngang hàng, triển khai thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại Công văn số 2433/VPCP-KTTH ngày 31.8.2021 của Văn phòng Chính phủ (Công văn 2433) về Báo cáo cơ chế thí điểm quản lý hoạt động P2P Lending, NHNN đã xây dựng các quy định chi tiết liên quan đến hoạt động thử nghiệm giải pháp cho vay ngang hàng vào Dự thảo Nghị định, trong đó, giải pháp cho vay ngang hàng là giải pháp do công ty cho vay ngang hàng cung cấp để kết nối thông tin bên cho vay (bao gồm tổ chức tín dụng, tổ chức không phải là tổ chức tín dụng và cá nhân) với bên đi vay (bao gồm cá nhân, tổ chức không phải là tổ chức tín dụng).
Bản chất của cơ chế thử nghiệm là nhằm tạo lập môi trường để các tổ chức triển khai giải pháp thử nghiệm có tính đổi mới, sáng tạo đem lại lợi ích giá trị gia tăng cho người sử dụng dịch vụ - các hoạt động này đều chưa có quy định pháp lý điều chỉnh trực tiếp, mà thông qua việc thiết lập Cơ chế thử nghiệm, các cơ quan quản lý có thể theo dõi và đẩy nhanh quá trình hoàn thiện khuôn khổ pháp lý chính thức, tạo điều kiện, cơ sở pháp lý cho các giải pháp hoạt động trên thực tế.
Đến nay, cơ sở pháp lý cho hoạt động cho vay ngang hàng chưa được chính thức ban hành. Thực tiễn hiện nay, khi chưa có quy định pháp lý điều chỉnh, các công ty cho vay ngang hàng vẫn đang triển khai cung ứng các giải pháp này theo khuôn khổ pháp lý chung.
Quá trình nghiên cứu xây dựng Báo cáo cơ chế thí điểm cho hoạt động cho vay ngang hàng, cũng như tại cuộc họp ngày 23.2.2024, đại diện các Bộ đều thống nhất sự cần thiết phải có cơ chế thí điểm đối với hoạt động cho vay ngang hàng.
Để thống nhất, bám sát quan điểm chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại Công văn 2433, NHNN đề xuất tiếp tục quy định phạm vi điều chỉnh giải pháp P2P Lending tại Dự thảo Nghị định.
Khi triển khai thử nghiệm, các công ty cho vay ngang hàng tham gia Cơ chế thử nghiệm thử nghiệm chỉ được thử nghiệm trong phạm vi giới hạn và chịu sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền.
Nghị định được ban hành sẽ chỉ điều chỉnh đối với các công ty Fintech trong khuôn khổ Cơ chế thử nghiệm, không điều chỉnh đối với các công ty Fintech không tham gia Cơ chế thử nghiệm nhưng đang thực hiện cung ứng giải pháp trên thị trường. Sau quá trình thử nghiệm, các cơ quan quản lý sẽ đánh giá, tổng kết và đề xuất các chính sách quản lý đối với các hoạt động này.
Trước đó, Báo Lao Động từng có phản ánh về thực trạng "Núp bóng vay ngang hàng để cho vay nặng lãi". Trong bối cảnh chưa có hành lang pháp lý chặt chẽ, những trang web dạng vay tiền trực tuyến được cho là đang “núp bóng” mô hình cho vay ngang hàng. Nhiều công ty dưới mác dịch vụ tư vấn tài chính đã lập ra các web vay tiền hoặc liên kết với công ty làm dịch vụ cấp tín dụng để cho vay với lãi suất “cắt cổ”.
