Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay là thấp
Trước ý kiến của đại biểu Quốc hội cho rằng, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện nay đã quá lỗi thời, trao đổi với Lao Động bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nói, đã có kiến nghị Chính phủ, Quốc hội đưa vào chương trình sửa luật.
Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, chỉ số giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân của Việt Nam so với lương cơ sở đang cao hơn so với mức bình quân chung của thế giới là 2,4 lần. Thực tế, ngưỡng chịu thuế bình quân chung ở nước ngoài chỉ tính từ 0,5-1 lần so với lương cơ sở.
"Mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân hiện hành là 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc, trong khi lương bình quân là 4,6 triệu đồng. Như vậy mức giảm trừ gia cảnh so với lương cơ sở là cao", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.
Tuy nhiên, so sánh với mức sống đô thị của người dân, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay là thấp. Vì vậy, ông cho biết đã đề xuất đưa vào chương trình sửa luật, sẽ nâng mức giảm trừ gia cảnh lên.
Tuy nhiên, dự luật sửa đổi này chưa được bổ sung vào chương trình làm luật trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ thực hiện sửa các luật gồm Thuế giá trị gia tăng, Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thuế sửa đổi.
Về hướng dự kiến sửa Luật thuế thu nhập cá nhân, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, trong năm tới sẽ thực hiện cải cách tiền lương từ 1.7. Trên cơ sở đó sẽ tính thu nhập gốc, tính mức bình quân tăng lương mỗi năm là 7-8% để làm căn cứ tính ra thu nhập bình quân.
Với thu nhập bình quân, theo ông Phớc, đây sẽ là cơ sở để phân loại đối tượng theo các mức thu nhập, theo vùng miền và nâng mức giảm trừ gia cảnh lên cho phù hợp với thực tế. Tuy vậy, Bộ trưởng Phớc cũng cho rằng, thu thuế thu nhập cá nhân trên tổng số thu ngân sách chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ, dưới 5% và “không thấm vào đâu” so với thuế thu nhập doanh nghiệp.
Bất cập lớn, cần thay đổi
Tại buổi thảo luận của kỳ họp Quốc hội ngày 2.11, Đại biểu Quốc hội Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) thể hiện lo ngại về việc các quy định, như khởi điểm thu nhập chịu thuế và mức chiết trừ gia cảnh, không được điều chỉnh để phản ánh biến động của lương tối thiểu, giá cả và lạm phát trong nền kinh tế.
Một trong những bất cập được nêu nhiều nhất là mức giảm trừ gia cảnh. Hiện, mức giảm trừ gia cảnh là 15,4 triệu đồng (gồm giảm trừ cá nhân 11 triệu đồng và giảm trừ người phụ thuộc 4,4 triệu đồng) duy trì từ tháng 7.2020.
Trong khi hầu hết các mặt hàng tiêu dùng, dịch vụ đều tăng, khoảng 20-30% từ sau dịch COVID-19, khiến chi phí sinh hoạt của người dân đội lên. Thậm chí có quy định đã lạc hậu, chậm điều chỉnh cả chục năm như 7 bậc chịu thuế áp dụng từ năm 2007 đến nay. "Đây là bất cập lớn, cần thay đổi", ông nói.
Khoản giảm trừ gia cảnh này theo giải thích của cơ quan thuế được xác định bằng "mức chi tiêu đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của một người" - là 11 triệu đồng với người nộp thuế và 4,4 triệu đồng với một người phụ thuộc. Con số 4,4 triệu đồng này được xác định bằng 40% so với giảm trừ của bản thân người nộp thuế.
Trong văn bản kiến nghị được gửi lên Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hồi tháng 8.2023, cử tri TPHCM cũng cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay đã quá lạc hậu so với thực tiễn đời sống và mức độ phát triển của xã hội.
Do đó, việc sửa đổi Luật Thuế Thu nhập cá nhân trong thời gian tới phải chặt chẽ, phù hợp và linh hoạt với thực tiễn cuộc sống, đáp ứng nguyện vọng của người nộp thuế. Bên cạnh việc giảm bậc thuế từ 7 xuống 5 bậc, cần tính toán để tăng mức giảm trừ gia cảnh ít nhất đến năm 2026, đến khi luật có hiệu lực thi hành.
