Qua 14 năm sử dụng, hệ thống đê bao vùng trũng ở vựa lúa lớn nhất tỉnh Quảng Trị tại huyện Hải Lăng đã được khẳng định. Tuy nhiên, thời gian gần đây, thời tiết diễn biến phức tạp, nên nhiều diện tích lúa bị ngập úng, gây thiệt hại nặng.
Theo Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị, nguyên nhân dẫn đến việc nhiều diện tích lúa ở huyện Hải Lăng bị ảnh hưởng, là do mưa lũ, ngập lụt, biến đổi dòng chảy, cùng với quá trình khai thác, sử dụng và những yếu tố khách quan khác đã làm cho một số đoạn sông bị bồi lấp cục bộ (có nơi đáy sông cao hơn mặt ruộng); hoạt động sản xuất tại một số bờ, bãi sông lấn chiếm lòng dẫn… dẫn đến mặt cắt lòng sông ngày càng bị co hẹp, không đủ khả năng tiêu thoát.
Đặc biệt, đợt mưa lũ bất thường vừa qua một số khu vực bị ách tắc do bồi lấp, bèo rác làm nước sông dâng cao tràn qua đê tại một số vị trí cục bộ; hệ thống đập cửa Lác chưa đảm bảo tiêu thoát kịp thời khi có mưa lũ vượt tần suất; cùng với đó ảnh hưởng một phần của triều cường từ phá Tam Giang; năng lực hệ thống các trạm bơm kết hợp tưới, tiêu trên địa bàn huyện còn hạn chế, nhất là tiêu thoát kịp thời khi có ngập úng lớn.
Để giải quyết bài toán tổng thể tiêu thoát lũ ở huyện Hải Lăng, cần nghiên cứu bài bản và vượt ra khỏi phạm vi của tỉnh, cần có sự phối hợp của tỉnh Thừa Thiên Huế.
Trước vấn đề này, Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị đã phối hợp với Sở NNPTNT tỉnh Thừa Thiên Huế, tổ chức kiểm tra, rà soát và đánh giá thực tế; thống nhất giải pháp và báo cáo Bộ NNPTNT.
Trên cơ sở đề xuất của địa phương, hiện nay Bộ NNPTNT đã đưa vào danh mục dự án chuẩn bị đầu tư, vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 để thực hiện đầu tư xây dựng hồ chứa Ô Lâu Thượng ở thượng nguồn sông Ô Lâu với dung tích 80 triệu m3. Một khi hồ chứa này được xây dựng, sẽ chống lũ tiểu mãn, lũ sớm bảo vệ sản xuất, dung tích phòng lũ 30 triệu m3.
Trong dự án có mở rộng nâng cấp đập Cửa Lác và thực hiện nạo vét các trục sông chính từ đập Cửa Lác lên cầu Vân Trình (tiếp giáp tỉnh Quảng Trị) để nâng cao năng lực tiêu thoát lũ, đảm bảo tiêu thoát lũ một cách tốt nhất.
Để tránh tổn thất cho vựa lúa của tỉnh Quảng Trị, trước mắt Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị đề xuất UBND tỉnh Quảng Trị giao cho cơ quan chuyên môn tổ chức điều tra, khảo sát, đánh giá lại khả năng tiêu thoát lũ, xác định cụ thể, chính xác từng vị trí cao trình đê chưa phù hợp do tình trạng bồi lấp để có giải pháp nạo vét, tăng khả năng tiêu thoát lũ kết hợp với nâng cao cục bộ các điểm đê có cao trình chưa đảm bảo ngăn lũ sớm, lũ tiểu mãn.
