Những ngày gian khó
Đầu những năm 1970, theo sự vận động của Nhà nước, 20 hộ dân của tỉnh Thái Bình đã lên mảnh đất Sơn Thuỷ - Lục Khang khai hoang lập nghiệp.
Trong ký ức của những con người đặt bước chân đầu tiên lên vùng sơn cước này là sự hoang vu đến lạnh người. Ban ngày thì đỡ, khi màn đêm buông xuống chỉ còn bóng tối bao trùm. Mọi người bảo nhau, phải quyết tâm bám trụ.
Ngày nay, giao thông đã thuận lợi, nhà cửa khang trang, dân số cũng nhiều hơn, đói nghèo đã lùi xa. Nhưng thứ mong mỏi nhất vẫn là... điện. Điện chưa có, đường quê chưa được thắp sáng, trong nhà đèn dầu vẫn là chủ đạo.
50 năm qua, điện ở đây trong cảnh “có như không”. Những đường điện kéo tạm không đủ cho nhu cầu sinh hoạt, nhiều gia đình đã mua được tivi, tủ lạnh nhưng cũng gần như chỉ để "làm cảnh" bởi điện không đủ mạnh để dùng.
Ông Phạm Quang Khởi, trưởng thôn Sơn Thủy cho biết: “Năm 1996, người trong thôn đóng góp hơn 100 triệu đồng để kéo dây điện trần bắc qua sông từ trạm biến áp Bắc Quang, Hà Giang về sử dụng. Nhưng đường điện xa, phập phù lắm, ngày mưa gió thì không mong có điện, đèn dầu vẫn là thứ thường trực trong mỗi nhà dân".
Những thiết bị năng lượng mặt trời, máy nổ, quạt tích điện cũng chỉ là giải pháp tình thế, bởi chi phí cao mà hiệu quả lại thấp. Điện vẫn là "tảng đá nặng" chặn dòng phát triển của hai thôn có cái tên rất sơn thuỷ, hữu tình này.
Làng quê bừng sáng
50 năm chờ đợi, điện lưới Quốc gia đã về tới Sơn Thuỷ, Lục Khang. Tháng 6.2021, Dự án hơn 7 tỉ đồng kéo điện về Sơn Thuỷ - Lục Khang được triển khai. Với 5,2km đường dây 35kV, tổng công suất 300kVA đủ cho hơn 600 hộ dân sử dụng.
Điện về, cuộc sống mảnh đất này như bừng sáng. Màn đêm ở Sơn Thuỷ, Lục Khang đã không chỉ còn một màu đen nữa khi đã có ánh sáng của đèn điện.
Chỉ về chiếc tivi, anh Đặng Văn Chiến, thôn Lục Khang hồ hởi: "Mua hơn 3 năm nay tivi vẫn cứ như mới vì có được dùng đâu. Giờ có điện rồi, ban ngày đi làm tối cả nhà quây quần xem thời sự là sướng rồi, có thêm cái loa nữa để hát karaoke thì nhất".
Vùng này người dân chuyên trồng chè, cây chè vốn là cây xoá đói giảm nghèo nhưng vì không có điện nên có làm ra nhiều mà chi phí sản xuất cao, tiền thu về cũng không được là bao.
Anh Lê Quốc Bảo, thôn Sơn Thuỷ mỗi năm thu hoạch chè búp tươi trên 60 tấn. Từ khi có điện lưới, anh Bảo đầu tư xây dựng xưởng chế biến chè, lắp hệ thống điện 3 pha để tăng năng suất. Hiệu quả kinh tế nhờ đó cũng tăng gấp 2, 3 lần trước.
Ông Phạm Văn Quang - Phó giám đốc Công ty Điện lực Tuyên Quang cho biết: "Nhu cầu sử dụng điện lưới của người dân là rất cấp thiết, vì vậy chúng tôi đã lên phương án, báo cáo Tổng Công ty Điện lực miền Bắc ưu tiên triển khai đầu tư xây dựng công trình cấp điện cho 2 thôn này".
Để dòng điện sáng về với bản xa nhanh nhất, ngành điện lực đã phối hợp với các đơn vị kịp thời tháo gỡ vướng mắc, thống nhất cách triển khai. Nhờ đó, sau hơn 2 tháng thi công, công trình đã hoàn thành sớm hơn dự kiến 12 ngày.
Cũng theo ông Quang, giai đoạn tới, điện lực Tuyên Quang sẽ tiếp tục thực hiện dự án cấp điện cho các bản làng vùng cao. Phấn đầu đưa điện lưới Quốc gia tới những nơi xa xôi, khó khăn nhất.
Riêng năm 2021, Điện lực Tuyên Quang đã đầu tư, cải tạo nâng cấp 76 trạm biến áp khu vực nông thôn, xây dựng 200km đường dây trung áp, 150km đường dây hạ áp, đóng điện đưa vào sử dụng 56 trạm biến áp.
Tuyên Quang cũng là địa phương đứng đầu cả nước về tỷ lệ người dân được sử dụng điện lưới Quốc gia với hơn 99,7%.
