Trước đó là một số tỉnh miền núi phía Bắc bị phát hiện gian lận, tiêu cực trong kỳ thi PTTH quốc gia. Mới đây nhất một loạt cán bộ tỉnh Phú Yên, Lạng Sơn bị phát hiện, xử lý vì gian lận trong thi cử, mua bán đề thi kỳ thi nâng ngạch chuyên viên chính.
Có thể nói, hiện nay dù đã có khá đầy đủ cơ chế giám sát, kiểm soát, thanh tra, kiểm tra tuy nhiên việc gian lận, tiêu cực trong thi cử vẫn cứ liên tiếp bị phát hiện, nhiều vụ rất nghiêm trọng làm mất lòng tin của người dân, xã hội.
Từ đó còn cho thấy, cơ chế giám sát, thanh tra, kiểm tra vẫn còn có lỗ hổng, chưa thật sự đủ mạnh để có thể ngăn chặn, xử lý triệt để vấn đề gian lận, tiêu cực trong thi cử.
Theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng, cần bổ sung quy định các cơ quan báo chí tham gia vào việc giám sát các cuộc thi cử, nhất là các cuộc thi 'khép kín' có nhiều khả năng bị gian lận, tiêu cực như thi nâng ngạch, thăng hạng công chức, viên chức.
Bởi theo quy định hiện hành thì các cuộc thi nâng ngạch như thi chuyên viên chính, thanh tra viên chính, thăng hạng viên chức... trước đây do Bộ Nội vụ tổ chức nay được phân cấp mạnh cho các tỉnh, thành nên việc kiểm tra, giám sát càng phải được quan tâm, chú trọng vì dễ xảy ra gian lận, tiêu cực, do đều là "người nhà cả"!
Sự tham gia giám sát của báo chí đối với các cuộc thi, nhất là báo Trung ương đóng chân trên địa bàn các địa phương sẽ có nhiều lợi thế, ưu điểm.
Trước hết, việc tham gia sẽ phản ánh khách quan, trung thực theo quy tắc nghề nghiệp, nghiệp vụ báo chí kết hợp đưa tin, tuyên truyền sâu rộng cho các cuộc thi đến với mọi tầng lớp nhân dân.
Bên cạnh đó, báo chí, nhất là các báo Trung ương thường trú tại các địa phương không chịu sự quản lý, chi phối của cấp ủy, chính quyền địa phương nên sẽ phản ánh trung thực các vụ việc có dấu hiệu tiêu cực, gian lận. Đặc biệt, khi có gian lận, tiêu cực thì họ thường theo đuổi, phản ánh đến cùng để tìm ra sự thật khách quan của sự việc.
Ngoài ra, khi có sự tham gia của báo chí trong việc giám sát các cuộc thi còn mang tính răn đe, phòng ngừa rất lớn đối với những tổ chức, cá nhân có ý định tiêu cực, gian lận. Khi đó, các đối tượng vi phạm ngoài việc phải đối phó, "che mắt" lực lượng chức năng địa phương còn phải dè chừng báo chí - lực lượng rất khó để có thể mua chuộc, che chắn.
Việc đảm bảo an toàn, công bằng cho các cuộc thi là rất quan trọng. Điều này không những lựa chọn được đúng người thật sự có tài năng, đánh giá được năng lực thực sự của cán bộ, công chức để sắp xếp, bố trí vào những vị trí, công việc phù hợp mà quan trọng hơn, còn đảm bảo công bằng ngay trong đội ngũ cán bộ, công chức và công bằng xã hội.
Vì vậy, bên cạnh giám sát, kiểm soát chặt chẽ, cải tiến các cuộc thi như thi trực tiếp qua máy tính, công bố kết quả ngay thì cơ quan có thẩm quyền cần bổ sung quy định về sự tham gia của các cơ quan báo chí, phóng viên báo chí đối với các cuộc thi, nhất là các cuộc thi do địa phương tự đứng ra tổ chức.
