Vài ngày nay, mạng xã hội xôn xao bàn tán trước thông tin một nữ sinh lớp 9 ở Hà Tĩnh là bài thi Văn dài 21 trang và đạt số điểm gần như tuyệt đối. Đây cũng là học sinh đạt điểm cao nhất trong số các thí sinh thi vào trường chuyên của tỉnh này.
Đáng chú ý, có ý kiến lại dè bỉu, miệt thị em học sinh này. Đây là một hành vi sai trái, một dạng bạo lực mạng cần lên án, nhất là lại hướng đến đối tượng là các em học sinh còn ít tuổi, chưa có kinh nghiệm ứng phó với những áp lực trên mạng xã hội.
Không thể phủ nhận hiện tượng văn mẫu, học thuộc khi học văn, dạy văn đang diễn ra ở nhiều nơi. Tuy nhiên, đây cũng là một điều không thể phủ nhận: Bài thi văn dài chưa chắc đã hay, và ngắn cũng như vậy. Độ ngắn hay dài của bài văn không thể nói lên bài văn đó có hay hay không. Dung lượng của một bài văn không thể nói lên bài văn đó là hội tụ của cảm xúc, của kiến thức đã được “tiêu hoá” qua bộ lọc của học sinh hay chỉ là những lời lẽ khô cứng, trơn tuột, nhạt nhẽo. Điều quan trọng trước khi bình luận là cần phải được đọc bài văn đó. Giả sử đó là một bài làm văn thực sự hay thì sao?
Một cựu thầy giáo dạy văn của trường chuyên Thái Bình chia sẻ, không nên đánh giá một bài văn qua độ ngắn dài. Bởi lẽ, nếu học sinh đó viết khi có cảm xúc, khi có nền tảng kiến thức tốt thì những dòng chữ sẽ được biết ra rất nhanh, rất dễ dàng. “Ngay cả khi học thuộc rồi viết ra, hoặc chép sách cũng không thể nhanh như viết khi có cảm xúc, có kiến thức” - cựu giáo viên này nói.
Nhưng ngay cả khi bài văn đó dài nhưng không hay, thậm chí tệ hại thì em học sinh đó không đáng bị chỉ trích, bị bỉ bôi. Điều cần bàn luận, thay đổi là cách dạy Văn, học Văn trong nhà trường cũng như cách chấm điểm của những người giám khảo. Giả sử bài văn đó không hay mà vẫn được 9 điểm, thì cần phải xem lại cách chấm điểm của giám khảo – đã chính xác hay chưa.
Em học sinh viết bài văn 21 trang đó không có lỗi gì để phải nhận sự chỉ trích nặng nề. Đây là một câu chuyện có thể được bàn luận, quan tâm, nhưng không thể có những lời miệt thị, cay nghiệt hướng về em. Những lời lẽ độc hại có thể sẽ gây những tổn thương về mặt tinh thần cho em học sinh, khiến em có nguy cơ phải trải qua những cảm xúc tiêu cực như xấu hổ, tức giận, sợ hãi…
Người trưởng thành còn có thể bị tác động nặng nề bởi những lời lẽ miệt thị trên mạng, thì đối với những em học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, ảnh hưởng tiêu cực sẽ còn lớn hơn. Vì vậy, không được có những lời lẽ cay nghiệt, miệt thị tới em học sinh trên.
