Theo Bộ Y tế, lợi dụng tâm lý người dân về việc tìm kiếm các sản phẩm có tác dụng phòng, chống COVID-19, một số cá nhân sử dụng mạng xã hội và các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải, chia sẻ những thông tin không chính xác, không có căn cứ khoa học, chưa được kiểm chứng về tác dụng hỗ trợ, điều trị COVID-19 của dược liệu Địa long trong thời gian qua.
Theo Dược điển Việt Nam V thì dược liệu Địa long (tên khác: Giun đất) là toàn thân đã phơi hay sấy khô của con Giun [Pheretima aspergillum (E. Perrier), Pheretima vulgaris.Chen., Pheretima gitillelmi (Michaelsen), hay Pheretima pectinifera họ Cự dẫn (Megascolecidae). Loại đầu tiên là Quảng địa long, 3 loại còn lại là Hồ địa long. Cách chế biến: Loài Quảng địa long được thu hoạch từ mùa xuân đến mùa thu. Hồ địa long được thu hoạch vào mùa hạ. Dùng lá Nghể răm ngâm nước, đổ lên mặt đất, bắt lấy giun đất bò lên. Loại bỏ những con giun đất có bệnh. Làm sạch nhớt. Kẹp thẳng giun đất vào que nứa, mổ bụng ngay lập tức, moi bỏ phủ tạng và đất, lau sạch, phơi khô hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp. Địa long có vị mặn, tính hàn. Quy vào các kinh can, tỳ, phế, bàng quang. Công năng thanh nhiệt, trấn kinh, thông kinh lạc, bình suyễn, lợi niệu. Chủ trị: Sốt cao bất tỉnh, kinh giản co quắp, đau khớp, chân tay tê bại, bán thân bất toại, trúng phong ho suyễn do phế nhiệt, phù thũng, tiểu ít, cao huyết áp. Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 4,5 - 9 g, dạng bột. Thường phối hợp trong các bài thuốc.
Đến thời điểm hiện nay, Bộ Y tế chưa cấp phép lưu hành cho bất kỳ sản phẩm có thành phần Địa long nào có tác dụng hỗ trợ, điều trị COVID-19, cũng chưa nhận được bất kỳ báo cáo khoa học nào chứng minh hiệu quả hỗ trợ điều trị COVID-19 của Địa long.
Để đảm bảo an toàn, hiệu quả người dân không tự ý mua, sử dụng dược liệu, các sản phẩm từ dược liệu theo lời quảng cáo trên mạng xã hội khi thông tin chưa được kiểm chứng và chưa được cấp phép của cơ quan có thẩm quyền, để tránh tiền mất tật mang.
Người dân cần tuyệt đối tuân thủ các biện pháp phòng chống dịch bệnhvà các hướng dẫn của Bộ Y tế như thực hiện nghiêm 5K, tiêm chủng vaccine, ở những nơi dịch bệnh cần phải giãn cách xã hội người dân cần tuân thủ tốt.
Đặc biệt cần chú trọng các biện pháp vệ sinh ăn uống, sinh hoạt, học tập, nghỉ ngơi, rèn luyện nâng cao sức khỏe. Để đảm bảo an toàn, hiệu quả người dân không tự ý mua, sử dụng dược liệu, sản phẩm thuốc cổ truyền theo lời quảng cáo trên mạng xã hội khi thông tin chưa được kiểm chứng và chưa được cấp phép của cơ quan có thẩm quyền, để tránh tiền mất tật mang.
PGS.TS. Đậu Xuân Cảnh – Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam cho rằng: Hiện nay các thầy thuốc Đông y sử dụng Địa long trong điều trị, nhưng không dùng đơn thuần một vị thuốc Địa long mà tùy theo thể bệnh, tùy từng trường hợp bệnh cụ thể, giai đoạn bệnh mà chúng tôi kết hợp vị thuốc địa long với các vị thuốc khác để điều trị.
Còn về tác dụng của địa long đối với COVID-19 thì hiện nay chưa có bất kỳ một nghiên cứu hay bằng chứng khoa học nào chứng minh tác dụng của địa long trong điều trị COVID-19. Thực tế lâm sàng điều trị, các thầy thuốc Đông y thường hay dùng địa long điều trị khó thở trong hen suyễn. Địa long có trong thành phần bài thuốc điều trị hen. Ngoài địa long, chúng tôi còn dùng thêm các vị thuốc khác như cam thảo, cát cánh, trần bì, bán hạ… để điều trị hen.
Địa long là giun đất, trong nông nghiệp là một sản phẩm được chế biến làm thức ăn cho chăn nuôi. Trong Đông y, giun đất được chế biến làm thuốc được gọi với tên vị thuốc là Địa long. Tác dụng chính của địa long là phòng chống co giật, hạ sốt, điều trị khó thở trong các trường hợp hen phế quản, trị co giật trong bệnh động kinh, giúp huyết lưu thông tốt hơn, giảm đau nhức…
