Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, nếu không tăng cường đầu tư cho đào tạo điều dưỡng, đến năm 2030, ngành y tế Việt Nam có thể sẽ đối mặt với tình trạng thiếu khoảng 40 - 50 nghìn nhân lực điều dưỡng. Để tiến tới tỉ lệ điều dưỡng đạt chuẩn, đảm bảo đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc y tế của người dân, nước ta có thể cần thêm số điều dưỡng viên gấp 2-3 lần số lượng điều dưỡng viên hiện có.
Thông tin trên được đưa ra tại buổi tọa đàm: "Nghề điều dưỡng: Không lo thất nghiệp, AI (trí tuệ nhân tạo) không thể thay thế" do báo điện tử Dân trí phối hợp Đại học VinUni tổ chức ngày 30.5 tại Hà Nội.
Nghề điều dưỡng nhiều áp lực
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) chia sẻ: Ngành y tế không thể đạt được mục tiêu an toàn, chất lượng và hài lòng của người bệnh nếu dịch vụ do điều dưỡng viên, hộ sinh viên và kỹ thuật viên cung cấp chất lượng kém.
Để phát triển ngành điều dưỡng phù hợp với xu hướng quốc tế, chúng ta cần hiểu điều dưỡng là ngành khoa học và nghệ thuật. Đây thực sự là ngành khoa học đa khoa có nhiều chuyên khoa sau đại học. Ngoài ra, điều dưỡng cũng là một nghề đòi hỏi nghệ thuật giao tiếp ứng xử để chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp. Để thành một người điều dưỡng chuyên nghiệp cũng đòi hỏi rất nhiều thời gian đào tạo, tích lũy kinh nghiệm, đối mới sáng tạo trong nghề nghiệp.
Các điều dưỡng hiện nay, họ không chỉ chịu những áp lực rủi ro nghề nghiệp nói chung của ngành y tế mà rất nhiều vấn đề về tâm lý bị ảnh hưởng. Nghiên cứu mới nhất của hội điều dưỡng cho thấy 56,6% cán bộ y tế bị trầm cảm do chăm sóc bệnh nhân ung thư, họ thường bị căng thẳng, mệt mỏi, mất ngủ.
Tuy nhiên, vì trình độ người dân khác nhau nên đòi hỏi cán bộ phải có nghệ thuật giao tiếp để người bệnh tin tưởng, muốn vậy người làm nghề cần phải có tấm lòng chân thành của người thầy thuốc.
Muốn chăm sóc người bệnh cần phải có kiến thức, chuyên nghiệp, tận tâm và nghệ thuật là vậy, nhưng bản thân người điều dưỡng còn rất nhiều khó khăn về điều kiện làm việc, bảo hộ, trang thiết bị, đời sống, thu nhập thấp...
Cũng theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, công việc vất vả nhưng điều dưỡng ra trường, lương khởi điểm chỉ là 2,8 triệu đồng, sắp tới tăng lương thì lên được 3 triệu. Hiện nay cơ chế giao bệnh viện tự chủ, tại các bệnh viện nhà nước thì mức lương của điều dưỡng được gấp 2,5 lần là cao nhất, bệnh viện nào giỏi thì cũng chỉ 6-7 triệu.
Tương lai cho nghề điều dưỡng
Nghề điều dưỡng được ví là một trong những trụ cột của hệ thống y tế. Đây cũng là ngành nghề không thể thay thế trong tương lai bởi AI (trí tuệ nhân tạo) hay công nghệ.
Nghị quyết số 20/NQ-TƯ Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành trung ương khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đặt chỉ tiêu đến năm 2025 đạt 25 điều dưỡng/vạn dân, đến năm 2030 đạt 33 điều dưỡng/vạn dân.
TS Trần Quang Huy - Phó chủ tịch Hiệp hội Điều Dưỡng Việt Nam cho hay: Nghề điều dưỡng sẽ có nhiều cơ hội việc làm hơn. Khi già hóa dân số thì không chỉ còn là các chăm sóc truyền thống như chăm sóc các bệnh cấp tính trong bệnh viện nội, ngoại, sản khoa mà còn là những công việc chăm sóc mới như chăm sóc người già như thế nào, chăm sóc tại nhà ra sao, chăm sóc phục hồi như thế nào…
PGS.TS Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh, trong cuộc sống hiện đại chắc chắn AI không thể thay thế điều dưỡng, AI không thể thay thế nâng giấc, chăm sóc, hỏi han, ân cần, dịu dàng, nhẹ nhàng, cũng không thể lập kế hoạch để thay bàn tay, thay khối óc, thay cử chỉ, thay lời nói động viên của người điều dưỡng để chăm sóc bệnh nhân. Các kỹ thuật chăm sóc như cho ăn, từ việc giúp cho người bệnh ngủ ngon, giúp người bệnh không bị ho, giúp họ thoải mái trong các hoạt động sinh hoạt trong bệnh viện... không ai có thể thay thế người điều dưỡng.
Liên quan đến công tác đào tạo củ nhân điều dưỡng hiện nay, TS Nguyễn Hoàng Long - Giám đốc chương trình Điều dưỡng, Viện Khoa học sức khỏe, Đại học VinUni cho hay VinUni đang đào tạo 3 khóa sinh viên cử nhân điều dưỡng. Chương trình đào tạo 4 năm vừa theo khung trình độ quốc gia cũng như theo thông lệ chung của thế giới khi đào tạo bậc đại học. Trong quá trình học sinh viên có rất nhiều cơ hội thực tập tại bệnh viện.
