Xu hướng suy diễn gây bất lợi cho doanh nghiệp
Một khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) được ông Phạm Ngọc Thạch - Ban Pháp chế đưa ra tại hội thảo cải thiện môi trường kinh doanh thông qua cải cách thuế vừa diễn ra, 49 doanh nghiệp tham gia khảo sát của VCCI cho biết từng gặp phiền hà trong thực hiện thủ tục hành chính thuế.Trong đó, hai nhóm thủ tục mà doanh nghiệp đang gặp phiền hà lớn nhất là đăng ký thuế, thay đổi thông tin đăng ký thuế và khai thuế.
Ông Thạch cho biết, một trong những phiền hà lớn là việc cán bộ thuế yêu cầu cung cấp thêm nhiều loại thông tin, giấy tờ không cần thiết và thời gian giải quyết quá dài. Bên cạnh đó, 52% số doanh nghiệp bị thanh, kiểm tra thuế bởi nhiều cơ quan khác nhau, không chỉ là riêng cơ quan thuế và có tới 26% doanh nghiệp cho biết nội dung thanh, kiểm tra thuế còn trùng lặp. Ngoài ra, đánh giá về công tác thanh, kiểm tra, có 31% doanh nghiệp phản ánh cách hiểu và áp dụng các quy định về thuế trong quá trình thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp của cán bộ thuế có xu hướng suy diễn bất lợi cho doanh nghiệp.
Trong khi đó, liên quan tới ưu đãi thuế, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam - cho hay, hiện có một số địa phương do muốn thu hút vốn đầu tư về mình nên đã đưa ra các ưu đãi không đúng với các quy định của pháp luật. Bà Cúc nói có sự khác biệt trong chính sách giữa trung ương và địa phương, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc tính toán hiệu quả đầu tư, ưu đãi thuế. “Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa biết tới các nội dung sửa đổi của chính sách thuế có lợi cho doanh nghiệp. Chẳng hạn, chi trực tiếp phúc lợi cho người lao động được hạch toán vào chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp”, bà Cúc dẫn chứng. Ngoài ra, theo bà Cúc, nhiều quy định hiện hành còn bất cập như bán hàng hóa từ 200.000 đồng trở lên phải có hóa đơn/hợp đồng kể cả người mua không lấy hóa đơn.
40% số lợi nhuận doanh nghiệp đi đâu?
Báo cáo Doing Bussiness 2016 được Ngân hàng Thế giới công bố mới đây cho thấy, doanh nghiệp Việt Nam phải dành gần 40% số lợi nhuận để nộp thuế, chưa kể phí và các khoản chi phí không tên khác. Bà Nguyễn Minh Thảo - Phó Trưởng ban Môi trường kinh doanh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) - cho rằng, tại Việt Nam, 40% số lợi nhuận mà doanh nghiệp phải nộp bao gồm cả thuế và bảo hiểm bắt buộc. Bà Thảo đưa ra phép cộng cụ thể, bảo hiểm xã hội + bảo hiểm y tế + bảo hiểm thất nghiệp: Chiếm 24,8% lợi nhuận doanh nghiệp, thuế thu nhập doanh nghiệp + chuyển nhượng: 14,5% và các loại thuế khác: 0,1%. So với các nước trong khu vực, tỉ lệ này vẫn còn thấp so với Philippines (tỉ lệ thuế + bảo hiểm xã hội/lợi nhuận ở Philippines là 42,9%), và Malaysia (40%). Tuy nhiên, tỉ lệ này đã gấp đôi mức đóng ở Singapore và gấp rưỡi mức đóng tại Thái Lan. Nhận định tổng quan, bà Thảo đánh giá: “Thuế suất của Việt Nam đang cao và vẫn là lực cản với sự phát triển của doanh nghiệp”.
Đáng lưu ý, qua kết quả khảo sát thực tế của VCCI tại các doanh nghiệp thì 100% số doanh nghiệp Việt Nam đang tránh đóng góp các khoản bảo hiểm bắt buộc bằng hình thức ký 2 hợp đồng lao động, trong đó hợp đồng lao động vì mục đích đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp được cơ bản theo lương tối thiểu. Ngay cả các doanh nghiệp nước ngoài tuân thủ việc này vẫn có phản hồi không tốt về thực hiện nghĩa vụ nộp các khoản bảo hiểm bắt buộc.
Doanh nghiệp mất bao nhiêu giờ nộp thuế?
Hoàng Thị Lan Anh - Phó Vụ trưởng, Phó Trưởng ban Ban Cải cách và hiện đại hóa, Tổng cục Thuế - cho biết trong năm 2016, giờ nộp thuế của doanh nghiệp đã đạt mức bình quân ASEAN 6. Trong đó, tổng thời gian giảm 102 giờ (từ 872 giờ xuống 770 giờ gồm 273 giờ bảo hiểm xã hội và 497 giờ nộp thuế). Bảo hiểm xã hội giảm 62 giờ và thuế giảm 40 giờ. Mục tiêu được Chính phủ đặt ra là đến cuối năm 2020, Việt Nam sẽ là một trong 4 nước đứng đầu khu vực Đông Nam Á được xếp hạng có mức độ thuận lợi về thời gian thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) thuế. Cuối năm 2016, mục tiêu đặt ra là đạt được mức trung bình ASEAN 4 trên 3 nhóm chỉ tiêu: Hoàn thuế; thanh tra, kiểm tra thuế; thời gian và kết quả xử lý khiếu nại về thuế.
