Tại hội thảo “Góp ý đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của 5 luật thuế”, ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam (VNREA) - cho rằng, lý do điều chỉnh thuế của Bộ Tài chính để tính thuế dễ dàng hơn là không thỏa đáng. Bộ Tài chính khi đưa ra dự thảo luật thuế cần đánh giá tác động của nó đối với thị trường.
Theo ông Hà, việc tăng thuế sẽ khiến giá nhà tăng lên rất nhiều, trong khi đó, 70% thị trường BĐS là nhà ở, đây là một trong bốn nhu cầu thiết yếu của người dân.
Trong bối cảnh mặt bằng giá nhà ở tại Việt Nam đang cao hơn gấp nhiều lần so với nhiều nước trên thế giới, thị trường BĐS lẽ ra phải giảm giá để giúp người dân có cơ hội sở hữu nhà ở thì lại tăng giá mạnh nhất.
Điều này không chỉ khiến thị trường nhà ở phải chịu tác động khủng khiếp và ngày càng đen tối hơn, mà còn khiến cho giấc mơ có nhà của người dân nghèo ngày càng xa tầm tay. Cụ thể, ông Hà phân tích, trước đây khi bán nhà, người dân chỉ chịu thuế trước bạ (0,5%) và thuế thu nhập cá nhân (2%), tức chỉ đóng thuế 2,5%.
Nếu bị áp VAT lên quyền sử dụng đất, thuế sẽ tăng thêm 12% nữa, như vậy, tổng thuế sẽ tăng lên 15%. “Do đó, việc đánh thuế cao như vậy sẽ khiến thị trường BĐS gặp nguy hiểm” - ông Hà đưa ra lý lẽ.
Cũng theo Phó Chủ tịch VNREA, thị trường BĐS có quan hệ rất lớn với thị trường khác như tín dụng, vật liệu xây dựng, lao động. Hiện tổng giá trị vay của BĐS thấp nhưng các khoản vay có thế chấp bằng BĐS rất lớn. 70% các khoản vay tín dụng được thế chấp bằng BĐS.
“Nếu thị trường không có giao dịch sẽ kéo theo nợ xấu và hàng loạt vấn đề khác. Trước đây, Chính phủ đánh thuế chuyển quyền sử dụng đất 4% đã không có ai nộp. Người dân bán nhà bằng cách trao tay, không ra chính quyền địa phương công chứng khiến Nhà nước đã phải giảm mức thuế xuống 2%. Giờ lại tăng lên mạnh như vậy thì tác động đến thị trường sẽ như thế nào?” - ông Hà đặt câu hỏi.
Trong khi đó, với đề xuất này, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM (HoREA) - cho rằng, tại khoản 6 Điều 5 Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành quy định chuyển quyền sử dụng đất thuộc đối tượng không chịu thuế VAT là hoàn toàn đúng, để không xảy ra tình trạng thuế chồng thuế, phù hợp với tình hình thực tiễn.
“Nay, dự thảo luật dự kiến áp dụng thuế VAT khi chuyển quyền sử dụng đất thì sẽ dẫn đến tình trạng thuế chồng thuế, làm tăng giá bán nhà mà người mua phải gánh thêm. Do vậy, HoREA kiến nghị không áp dụng thuế VAT khi chuyển quyền sử dụng đất thì hợp tình hợp lý hơn” - ông Châu nói.
Cũng cùng ý kiến phản đối, Phó Tổng GĐ Deloitte Bùi Ngọc Tuấn cho biết, quyền sử dụng đất không phải một hàng hoá thông thường, không thoả mãn điều kiện là một hàng hoá. “Quyền sử dụng đất là quyền pháp lý.
Các quy định hiện hành về VAT đều không coi các quyền là hàng hoá chịu VAT. Ngoài ra, đất là tài sản nhà nước, chỉ cho phép người dân sử dụng, định đoạt như chuyển nhượng, tặng, cho... chứ không được sản xuất, lưu thông, tiêu dùng như hàng hoá bình thường” - ông Tuấn phân tích.
Bên cạnh đó, Deloitte cũng cho rằng các cá nhân, hộ gia đình đã phải nộp tiền sử dụng đất (tiền thuê đất). “Nếu tiếp tục đánh thuế VAT trên giá trị quyền sử dụng đất thì có thể xảy ra tình trạng thuế phí chồng thuế phí” - ông Tuấn nói.
