Trong báo cáo triển vọng kinh tế khu vực châu Âu mới nhất, IMF cho biết một số thị trường nhà ở châu Âu đã bắt đầu có sự điều chỉnh giảm, nhưng xu hướng giảm này có thể tăng nhanh khi các ngân hàng trung ương tiếp tục tăng lãi suất hơn để kiềm chế lạm phát.
“Những điều chỉnh không theo trật tự trong thị trường bất động sản có thể xảy ra ngay cả khi tránh được tình trạng kiệt quệ tài chính rộng lớn hơn. Một số quốc gia châu Âu đã tiến hành điều chỉnh thị trường nhà ở, chẳng hạn như ở Cộng hòa Séc, Đan Mạch, Thụy Điển - nơi giá nhà giảm hơn 6% vào năm 2022. Giá nhà giảm có thể tăng nhanh nếu thị trường định giá lại rủi ro lạm phát và điều kiện tài chính thắt chặt hơn dự kiến. Những đợt giảm giá này sẽ có tác động bất lợi đến bảng cân đối kế toán của các hộ gia đình và ngân hàng” - IMF cho biết.
IMF tiếp tục cảnh báo: “Các khoản thanh toán thế chấp cũng có thể tăng lên khi các ngân hàng trung ương tăng lãi suất trong nỗ lực giảm mức lạm phát. Do đó, thu nhập khả dụng của những người nắm giữ các khoản thế chấp có thể ít đi để dành cho chi tiêu. Trong một số trường hợp, thu nhập khả dụng có thể đạt đến điểm mà họ không thể hoàn trả các khoản tín dụng của mình. Các ngân hàng cũng có thể gặp khó khăn trong một môi trường mà các khoản hoàn trả không được thực hiện.
Các mô hình thực nghiệm về sự liên kết giá nhà với các động lực cơ bản chỉ ra mức định giá quá cao từ 15–20% ở hầu hết các nước châu Âu. Do đó, với lãi suất thế chấp vẫn tăng và thu nhập thực tế bị ảnh hưởng bởi lạm phát, giá nhà gần đây đã giảm ở nhiều thị trường”.
Dữ liệu từ văn phòng thống kê châu Âu Eurostat cho thấy, giá nhà đã giảm lần đầu tiên kể từ năm 2015. Trên toàn khối EU, giá nhà giảm 1,5% trong quý IV/2022 so với khoảng thời gian ba tháng trước đó.
“Các vấn đề chung về giá nhà ở khắp mọi nơi, không chỉ ở các quốc gia có nợ cao. Chúng cần được giải quyết và đi kèm sự giám sát” - Alfred Kammer - Giám đốc bộ phận châu Âu của IMF, thông tin.
Một số thách thức về vấn đề lạm phát cũng được chỉ ra. IMF dự kiến lạm phát tiêu đề sẽ ở mức trung bình 5,3% trong khu vực đồng euro trong năm nay và 2,9% vào năm tới - cao hơn mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB).
“ECB cần tăng lãi suất tương đối sớm và cần duy trì lãi suất đó cho đến ít nhất là giữa năm 2024. Chúng tôi hy vọng sẽ quay trở lại mục tiêu lạm phát 2% trong năm 2025” - Kammer nói.
ECB sẽ có cuộc họp vào tuần tới. Một trong những thành viên ban lãnh đạo của cơ quan này gần đây đã gợi ý rằng việc tăng 50 điểm cơ bản là “không thể bàn cãi”. Ngân hàng trung ương bắt đầu “đi bộ đường dài” vào tháng 7.2022 khi đưa lãi suất chính từ -0,5% xuống 0. Lãi suất chính của ECB hiện ở mức 3%.
Dữ liệu lạm phát mới nhất trong khu vực đồng euro cho thấy tỉ lệ tiêu đề giảm xuống 6,9% trong tháng 3 từ 8,5% trong tháng 2. Lạm phát cơ bản, loại trừ chi phí năng lượng và lương thực, tăng nhẹ so với cùng kỳ.
“Cần phải thắt chặt lãi suất hơn nữa. Và khi đã đạt đến mức lãi suất cuối cùng, thì mức lãi suất cuối cùng đó cần được duy trì lâu hơn, vì lạm phát cơ bản cao và rất dai dẳng. Không có gì tệ hơn việc tạm dừng nỗ lực chống lạm phát quá sớm hoặc từ bỏ nó quá sớm vì nếu bạn cần làm lại lần thứ hai, chi phí cho nền kinh tế sẽ lớn hơn rất nhiều” - Kammer nhận định.
Tại Thụy Điển, nơi giá nhà đã giảm đáng kể trong năm ngoái, kỳ vọng lạm phát cũng cho thấy ECB có nhiều căn cứ hơn để tăng lãi suất. Lạm phát toàn phần được dự báo ở mức 6,8% trong năm nay và 2,3% trong năm tới - theo số liệu mới nhất của IMF.
Bức tranh tương tự ở Vương quốc Anh với lạm phát toàn phần được dự báo sẽ đạt 6,8% trong năm nay và 3% vào năm 2024.
Giữa những dự báo này, IMF cho rằng các ngân hàng trung ương trong khối eurozone không có lựa chọn nào khác ngoài việc thúc đẩy các đợt tăng lãi suất tiếp theo.
Quỹ cho biết: “Lạm phát cơ bản cao và có khả năng dai dẳng hơn dự kiến đòi hỏi chính sách tiền tệ thắt chặt, cho đến khi lạm phát cơ bản rõ ràng đang trên đường quay trở lại các mục tiêu cần thiết”.
