Cuộc đại di chuyển lần 2
Theo ông Bùi Anh Dũng - Giám đốc Cty Tuyển than Hòn Gai - hiện Cty đang làm các thủ tục để di chuyển cụm sàng than của Nhà máy sàng tuyển than nam Cầu Trắng về vị trí mới. Theo kế hoạch, việc này sẽ hoàn thành và đi vào hoạt động trước năm 2018. Ở giai đoạn 2, sẽ tháo dỡ phần tuyển than để di chuyển vào làng Khánh và phải mất ít nhất 2 năm mới có thể đưa bộ phận tuyển than vào hoạt động. Nhà máy sàng tuyển than nam Cầu Trắng lâu nay có nhiệm vụ sàng, tuyển than cho các mỏ than ở khu vực Hạ Long, gồm Núi Béo, Hà Tu, Hà Lầm… Đây là lần thứ 2, nhà máy sàng tuyển của Cty Tuyển than Hòn Gai phải di chuyển với những chi phí vô cùng tốn kém. Trước đó, nhà máy này nằm tại trung tâm TP.Hạ Long, nhưng do ô nhiễm nên bị chuyển ra khu vực nam Cầu Trắng vào năm 1997.
Việc di chuyển nhà máy này về làng Khánh cũng nhận được nhiều ý kiến trái chiều, bởi vị trí mới ở gần đầu sông Cửa Lục - nơi tiếp giáp với vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, theo ông Dũng, đưa nhà máy sàng tuyển hiện đại của Cty Tuyển than Hòn Gai vào làng Khánh cũng đồng nghĩa với việc dẹp cụm sàng than lộ thiên của một số đơn vị sản xuất than hiện nay, sẽ giúp bảo vệ môi trường tốt hơn.
Cuộc đại di chuyển lần này diễn ra đúng vào thời điểm Cty Kho vận Hòn Gai sáp nhập vào Cty Tuyển than Hòn Gai, theo chủ trương của lãnh đạo TKV và trong bối cảnh ngành than liên tục cắt giảm lao động do tình hình sản xuất khó khăn. Hiện, số lượng cán bộ, CNLĐ của Cty tuyển than Hòn Gai sau khi sáp nhập là trên 2.000 người, trong đó có 900 người của Cty kho vận Hòn Gai. Dự tính, ngay khi dừng bộ phận tuyển than vào cuối năm 2018 để tháo dỡ, di chuyển vào làng Khánh, thì có khoảng 800 lao động mất việc, trong đó phần lớn thuộc Cty Tuyển than Hòn Gai.
Nhiều lao động ở tình trạng “nửa chừng xuân”
Theo ông Bùi Anh Dũng, việc cắt giảm 800 lao động cùng một lúc là bất đắc dĩ bởi ở vị trí mới, có những bộ phận sẽ không còn và trong nỗ lực tinh giản của toàn ngành. Trong đó, Phân xưởng vận tải đường sắt và Phân xưởng cảng bị xóa sổ hoàn toàn; các đơn vị khác cùng lắm chỉ giữ lại được 50% quân số.
Ông Trần Văn Thu - Quản đốc Phân xưởng vận tải đường sắt, đơn vị quản lý và điều hành 16 đầu máy, gần 300 toa xe cùng 15km đường sắt - cho biết, 296 CNLĐ của phân xưởng đang lo lắng cho số phận của mình, bởi phần lớn trong số họ “không còn trẻ để tìm việc khác, trong khi còn lâu mới đủ tuổi để về hưu”. “Tôi làm ở Cty được 21 năm, nên chắc phải chọn phương án chấm dứt hợp đồng lao động và được đền bù vài chục triệu theo quy định, bởi tự túc đóng bảo hiểm để được hưởng lương hưu thì không đủ khả năng” - anh Nguyễn Đức Sơn - công nhân xí nghiệp - cho biết. Phân xưởng cảng hiện có 108 lao động, trong đó chỉ có 5-6 người ngấp nghé ngưỡng tuổi về hưu, số còn lại ở độ tuổi 35-40. Đây cũng là tình trạng chung của các phân xưởng, đơn vị khác trong Cty.
Theo ông Bùi Anh Dũng, dù việc khoảng 800 lao động bị mất việc từ năm 2018 đã được phổ biến tới toàn bộ CNLĐ từ lâu, nhưng ai cũng tâm tư lo lắng, bởi phần lớn đều là lao động nghèo. Trong số này, có khá nhiều cặp vợ chồng, thậm chí cả gia đình đều đang làm việc tại Cty và thuộc diện mất việc. Theo thiết kế, công suất nhà máy sàng, tuyển tại vị trí mới sau khi hoàn thành toàn bộ (dự kiến sau năm 2020) sẽ là khoảng 5 triệu tấn/năm, cao gần gấp đôi với công suất hiện nay.
Dẫu vậy, theo ông Dũng, khi đó nếu có nhận lại công nhân thì cũng không được nhiều bởi nhiều bộ phận đã bị xóa sổ, lớp thợ trẻ được đào tạo nhiều lại có trình độ và Cty ngày càng đầu tư công nghệ, cơ giới hóa để giảm nhân lực, tăng năng suất. “Để phần nào bù đắp thiệt thòi cho NLĐ, ngoài chế độ, chính sách chung của Nhà nước, Cty và Tập đoàn TKV sẽ có những khoản hỗ trợ riêng cho NLĐ mất việc. Ngoài ra, chúng tôi đang kêu gọi toàn bộ từ lãnh đạo với công nhân tình nguyện trích một phần lương đóng góp hỗ trợ cho những công nhân mất việc” - ông Dũng cho biết.
Theo kế hoạch, ngày 31.12.2018 phải dừng hoạt động toàn bộ khu vực nam Cầu Trắng. Tuy nhiên, số phận của bộ phận tuyển than theo dự đoán đến năm 2018 vẫn có thể chưa ngã ngũ, bởi quy trình phê duyệt phải qua rất nhiều bộ, ngành, địa phương, trong khi, hiện tại mới chỉ bắt đầu các thủ tục đối với bộ phận sàng than. Vì thế, CNLĐ ở các phân xưởng kiến nghị, nên xem xét cho tiếp tục hoạt động bộ phận tuyển than tại nam Cầu Trắng cho đến khi chính thức tháo dỡ phân xưởng này.
