Việc khởi kiện gặp nhiều khó khăn
Theo BHXH TP.Hà Nội, các đơn vị sử dụng lao động nợ tiền BHXH, BHYT, BHTN nhiều nhất là Công ty Cổ phần LILAMA3 - nợ 42,556 tỉ đồng; Công ty TNHH May mặc xuất khẩu VIT Garment - nợ 33,593 tỉ đồng; Công ty Cổ phần Cơ khí xây dựng 121 CIENCO1 - nợ 19,910 tỉ đồng; Công ty Cổ phần Sông Đà 6 - nợ 19,176 tỉ đồng; Công ty Cổ phần 116 - CIENCO - nợ 18,944 tỉ đồng; Công ty Cổ phần Sữa Hà Nội - nợ 17,836 tỉ đồng; Công ty Cổ phần Ôtô 1.5 - nợ 12,233 tỉ đồng; Công ty Cổ phần Khóa Minh Khai - nợ hơn12,692 tỉ đồng…
Ông Vũ Đức Thuật - Phó Giám đốc BHXH TP.Hà Nội - cho biết, việc xử lý các DN vi phạm quy định của pháp luật về BHXH còn gặp vướng mắc do sau dịch COVID-19, các DN gặp nhiều khó khăn trong sản xuất - kinh doanh nên số DN giải thể, ngừng hoạt động lớn.
Việc tổ chức Công đoàn khởi kiện DN nợ BHXH còn gặp nhiều khó khăn. Trong đó, Điều 14 Luật BHXH quy định “Tổ chức Công đoàn có quyền khởi kiện ra Tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH gây ảnh hưởng đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người lao động, tập thể người lao động”.
Theo Khoản 3 Điều 85 Luật Tố tụng dân sự số 92/2015, khi tổ chức Công đoàn khởi kiện ra tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH thì phải có sự ủy quyền của người lao động cho Công đoàn khởi kiện và thực hiện theo thủ tục tố tụng tranh chấp lao động của từng cá nhân.
“Những quy định trên rất khó thực hiện dẫn đến việc khởi kiện DN nợ chưa được thụ lý, giải quyết” - ông Vũ Đức Thuật cho hay.
Công khai danh sách doanh nghiệp nợ BHXH
Trước tình trạng vẫn còn nhiều DN nợ BHXH, ngay từ đầu năm 2023, BHXH TP.Hà Nội đã thực hiện 136 cuộc thanh tra, kiểm tra. Trong đó, thanh tra, kiểm tra theo Kế hoạch với 58 cuộc (thanh tra chuyên ngành 12 đơn vị, kiểm tra đơn vị sử dụng lao động 21 đơn vị, phối hợp thanh tra, kiểm tra liên ngành 25 đơn vị). Thực hiện thanh tra đột xuất đối với 78 đơn vị.
Bên cạnh đó, BHXH TP.Hà Nội tổng hợp số DN, số tiền nợ đóng BHXH hằng tháng gửi các Sở, ngành liên quan và UBND các quận, huyện, thị xã theo từng địa bàn quận, huyện, thị xã. Đồng thời, chủ động phối hợp Công an TP.Hà Nội, Liên đoàn Lao động TP.Hà Nội, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Cục Thuế Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện các biện pháp thu, thu nợ đóng BHXH. Tăng cường thanh tra chuyên ngành đóng BHXH đối với các đơn vị, DN nợ đóng BHXH và xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Đối với những đơn vị nợ đọng kéo dài trên một năm với số tiền nợ lớn, BHXH TP.Hà Nội sẽ mời DN, đơn vị sử dụng lao động đến làm việc để nắm được khó khăn, vướng mắc trong thanh toán nợ. Đồng thời, yêu cầu DN, đơn vị sử dụng lao động ký cam kết với nội dung thanh toán khoản nợ trong thời gian sớm nhất.
Ngoài ra, BHXH TP.Hà Nội tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT truyền tải thông tin tới người sử dụng lao động và người lao động về những hệ quả tiêu cực từ việc trốn đóng, nợ tiền BHXH, BHYT ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của người lao động; công khai danh sách các DN nợ trên các phương tiện truyền thông, Cổng Giao tiếp điện tử UBND Thành phố, Cổng thông tin điện tử BHXH thành phố, Cổng UBND quận, huyện, thị xã…
Trong năm 2022, BHXH TP.Hà Nội đã thanh tra, phối hợp thanh tra liên ngành xử phạt, kiến nghị xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực BHXH, BHTN đối với 50 đơn vị, số tiền 6.897.825.589 đồng. Đến nay, BHXH Thành phố đã kiến nghị Công an Thành phố khởi tố hình sự 5 vụ, Công an thành phố đã tiếp nhận và đang trong quá trình điều tra, xác minh.
Cũng qua thanh tra, kiểm tra, số tiền các đơn vị nộp để khắc phục nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN là 765,6 tỉ đồng (đạt 81,9%); yêu cầu đóng và truy đóng BHXH, BHYT, BHTN cho 416 lao động chưa đóng BHXH, đóng thiếu thời gian với số tiền đề nghị truy đóng là 6,3 tỉ đồng và 79 lao động đóng thiếu mức quy định với số tiền là 219,2 triệu đồng; đề nghị thoái thu BHXH, BHTN đối với 79 lao động đóng sai đối tượng, đóng thừa thời gian với số tiền đề nghị thoái thu là 656,4 triệu đồng; yêu cầu trả sổ BHXH cho 208 lao động; phát hiện 231 lượt người hưởng chế độ BHXH ngắn hạn sai quy định với số tiền phải thu hồi về quỹ BHXH là 261,8 triệu đồng.
