Chiến lược quốc gia về chuyển đổi số
Năm 2020, Việt Nam công bố chiến lược quốc gia về chuyển đổi số nhằm tăng tỉ trọng của nền kinh tế kỹ thuật số trong GDP từ 14% hiện nay lên 20% vào năm 2025. Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nền kinh tế có thu nhập cao năm 2045 thông qua tập trung vào nền kinh tế kỹ thuật số.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), "nếu lĩnh vực kỹ thuật số mở rộng khoảng 10% mỗi năm, tiền tệ tích lũy cho nền kinh tế Việt Nam sẽ vượt 200 tỉ USD trong giai đoạn 2021-2025, tương đương quy mô GDP hiện tại của Việt Nam".
CNBC cho hay, Việt Nam đang trải thảm đỏ cho các doanh nhân công nghệ. Năm 2021, các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp mới được thành lập tại Hà Nội, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh. Một năm sau, lộ trình thúc đẩy đổi mới sáng tạo khoa học được công bố, với cam kết dành 1% GDP cho nghiên cứu khoa học.
Các công ty khởi nghiệp của Việt Nam thu hút nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư trong năm 2022, theo báo cáo gần đây của quỹ đầu tư mạo hiểm Do Ventures và Trung tâm Sáng tạo Quốc gia thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Các công ty khởi nghiệp ở Việt Nam đứng thứ 3 về số lượng giao dịch ở Đông Nam Á, thứ 4 về giá trị giao dịch. Đáng chú ý, các quỹ trong nước là những nhà đầu tư hàng đầu vào các công ty khởi nghiệp Việt Nam trong năm ngoái, chiếm tới 45% tổng giá trị. Giá trị đầu tư vào các công ty khởi nghiệp Việt Nam là 634 triệu USD vào năm 2022, giảm 56% so với mức kỷ lục 1,4 tỉ USD năm 2021. Fintech, bán lẻ, chăm sóc sức khỏe và thanh toán là những lĩnh vực có nhu cầu tài trợ cao nhất.
Xuất hiện hàng loạt "kỳ lân công nghệ"
Các "kỳ lân công nghệ" hiện tại của Việt Nam gồm nhà cung cấp giải pháp thanh toán điện tử VNPay, công ty khởi nghiệp trò chơi - tập đoàn VNG, ví điện tử Momo và ứng dụng blockchain Sky Mavis, nhà sản xuất trò chơi dựa trên NFT Axie Infinity.
Những tên tuổi khác trong làn sóng này gồm M Village - nơi cung cấp nhà ở cho các chuyên gia trẻ tuổi và TopCV - tập trung vào các công cụ tạo sơ yếu lý lịch cho người tìm việc.
Các công ty khởi nghiệp công nghệ nông nghiệp như Koima, đang giúp những nông dân quy mô nhỏ tăng thu nhập thông qua các nền tảng gây quỹ, đồng thời chuyển đổi các trang trại truyền thống thành hệ sinh thái lâm nghiệp nhằm cải thiện đa dạng sinh học.
Theo hãng tin Mỹ, nhiều nhà đầu tư địa phương đã xác định được lĩnh vực cốt lõi, trải rộng từ bán lẻ tới logistics. Công ty đầu tư mạo hiểm ThinkZone Ventures đã đầu tư vào 17 công ty khởi nghiệp hỗ trợ công nghệ với mức định giá chung gần 200 triệu USD kể từ khi công ty thành lập năm 2018.
VinaCapital đã đầu tư vào 18 công ty khởi nghiệp công nghệ giai đoạn đầu thông qua nền tảng trị giá 100 triệu USD, VinaCapital Ventures, cũng như duy trì 58 khoản đầu tư trực tiếp thông qua các công ty trong danh mục đầu tư, ưu tiên các công ty khởi nghiệp cung cấp giải pháp hỗ trợ công nghệ để cải thiện các hệ thống hiện có trong nông nghiệp, dịch vụ tài chính, logistics, truyền thông và bán lẻ.
Các công nghệ mới nổi blockchain, AI và cơ sở hạ tầng xe điện là một số lĩnh vực mà công ty tin rằng sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi kinh tế trong tương lai.
Dù dòng vốn đổ vào lĩnh vực công nghệ kỹ thuật số, các nhà đầu tư cảnh báo về một số trở ngại về cấu trúc có thể hạn chế tăng trưởng trong tương lai, trong đó có khung pháp lý như thuế, quyền sở hữu trí tuệ và bảo vệ dữ liệu.
Bên cạnh đó, việc thiếu nhân lực đẳng cấp toàn cầu cũng là một vấn đề lớn. Việc đầu tư cho nghiên cứu phát triển chưa được các tập đoàn lớn quan tâm đúng mức cũng là một trở ngại với các công ty khởi nghiệp Việt Nam.
