Nếu ở trong nước, sống chung với ồn ào, thỏa hiệp, chịu đựng đến mức quá quen thì đi ra nước ngoài, đặt chân đến một số nước văn minh, khi có đối sánh, mới thấy muối mặt, chẳng có chỗ mà chui. Tuy nhiên, đó chỉ một bộ phận, thậm chí là bộ phận nhỏ, nhưng sự mang tiếng xấu thì không chỉ mỗi bộ phận nhỏ ấy.
Thời đi học ở nước ngoài, lớp tôi có mấy chục người, khi băng qua các lớp đang học, lúc nào thầy giáo cũng đưa tay lên miệng, suỵt suỵt, ra hiệu trật tự, giữ im lặng. Thế nhưng, vẫn cười nói, vẫn chỉ trỏ, cứ oang oang, hồn nhiên như chốn không người. Nhiều sinh viên bản địa, thò cổ ra nhìn xem có hiện tượng lạ nào ngoài cửa sổ. Vào lớp, bao giờ thầy cũng nhắc tắt điện thoại, nhưng chẳng có buổi học nào mà chuông từ túi quần ai đó không réo lên.
Rồi một chuyến công cán khác, có lần 5h sáng bước chân đến sân bay quốc tế một quốc gia Trung Đông. Có cả hàng ngàn người, ngăn nắp, lặng phắc, xếp hàng chờ đến lượt làm thủ tục. Một nhóm người Việt băng qua nhiều hàng người để đến chỗ làm thủ tục nhập cảnh, loẹt quẹt tiếng giầy dép, xôn xao tiếng cười nói, rôm rả chỉ trỏ, cười hô hố, đủ loại âm thanh từ nhúm người bé nhỏ, làm náo loạn ở sân bay.
“Tàn sát” Hồ Gươm chỉ sau một đêm, sạch sẽ chỗ mình, bẩn chỗ khác, là biểu hiện của sự xấu xí, ngày càng khó hòa nhập, từ thói quen coi thường nơi công cộng, như cái việc làm ồn kia vậy, cũng ô nhiễm cả. Chúng ta hằng ngày phàn nàn, phán xét thiếu ý thức này nọ, nhưng khi hòa vào đám đông lại làm điều ngược lại, vì cái lối nghĩ “chắc ai cũng làm thế”, “chỉ mỗi mình, giải quyết được gì đâu”…
Sẽ chẳng có gì thay đổi, sẽ chỉ là đòi hỏi, than phiền, trông chờ vào một giải pháp từ ai đó, từ một cơ quan nào đó, từ phép màu nào đó, trong khi chính mình chẳng chịu hành động. Xã hội chỉ tốt đẹp lên khi được xây đắp từ những hành động đẹp của mỗi người.
Đừng quét rác ra khỏi chân mình, đừng đẩy rắc rối khỏi nhà mình rồi mặc cộng đồng, để rồi lại ngồi than phiền, phê phán về một xã hội đâu đó chưa tốt, như ý của mình.
Những người có mặt ở Hồ Gươm đêm giao thừa, những ai xả rác ở các điểm vui chơi, đang nghĩ gì khi nhìn thấy những hình ảnh đáng xấu hổ trên báo chí? Có khi trên facebook, trên mạng xã hội, những người đó đang gõ phím than phiền, phê phán, đau khổ, xấu hổ vì những điều “không chấp nhận được”.
