Tín hiệu đáng mừng đối với doanh nghiệp lắp đặt điện mặt trời
Thông tin trên được Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu tại cuộc họp về dự thảo Nghị định quy định cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà, ngày 10.4.
Công suất điện mặt trời mái nhà tới cuối 2022 là khoảng 9.000MW, giá bán 8,38 cent một kWh theo Quyết định 13/2020. Tuy nhiên, tới cuối tháng 7.2023, còn gần 400MW nối với lưới điện chờ bổ sung vào quy hoạch. Số dự án này chưa được định đoạt số phận do thiếu cơ chế rõ ràng.
Trao đổi với Lao Động về đề xuất này, TS Lê Hải Hưng (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết, điện mặt trời chỉ phát vào giờ nắng, giữa trưa nắng to được nhiều điện hơn buổi sáng và xế chiều.
Ở miền Bắc, ngày tháng 7, tháng 8 thì điện mặt trời phát tốt, nhưng tháng 2, tháng 3, trời nhiều mây, âm u, không có nắng thì hầu như không có điện mặt trời. Rồi trường hợp trời đang nắng, điện mặt trời phát tốt, nhưng đột nhiên có đám mây đi qua, điện mặt trời bị ngắt quãng.
Khi điện mặt trời mái nhà được bổ sung quá nhiều vào hệ thống điện, sẽ dẫn tới sự mất cân đối. Do đó, nếu chiếm tỉ trọng cao thì cần các nguồn điện chạy nền khác (phần lớn là nhiệt điện, thủy điện) để hệ thống điện vận hành ổn định, an toàn.
Tuy nhiên, TS Lê Hải Hưng cho rằng, không vì thế mà có điện mặt trời mái nhà dư thừa nhưng không được lên lưới, như vậy vừa tốn nguồn lực đầu tư của người dân, doanh nghiệp, vừa lãng phí nguồn điện rất quan trọng phục vụ cho phát triển kinh tế, xã hội.
Khi đầu tư, ai cũng muốn lượng điện dư thừa sẽ được bán và thu tiền về, nếu không sẽ kém hiệu quả. Do vậy, đề xuất điện mặt trời mái nhà có thể liên kết, phát công suất dư thừa lên lưới quốc gia với giá theo từng thời điểm.
"Đề xuất của Bộ Công Thương cho điện mặt trời mái nhà có thể liên kết, phát công suất dư thừa lên lưới quốc gia với giá theo từng thời điểm thể hiện sự cầu thị, tiếp thu ý các kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học trong thời gian vừa qua.
Đề xuất này cũng là tín hiệu đáng mừng đối với doanh nghiệp lắp đặt điện mặt trời mái nhà khi có thể bán điện dư thừa lên lưới, tạo thêm một phần chi phí để doanh nghiệp đầu tư vận hành hệ thống", TS Hưng nói.
Giá điện liệu có tăng?
Tuy nhiên, TS Lê Hải Hưng cũng lưu ý việc liên kết, huy động như thế nào cũng cần có những tính toán kỹ lưỡng. Ông cho rằng, phương pháp tối ưu để điện mặt trời mái nhà dư thừa được huy động lên lưới, đó là cần phát triển công nghệ lưu trữ điện năng.
Bởi bản chất của công nghệ lưu trữ điện năng là lưu trữ điện lúc dư thừa (giờ thấp điểm) và phát lại vào giờ cao điểm. Chỉ có lưu trữ điện mới loại bỏ hoàn toàn các loại hình phát điện dùng nhiên liệu hóa thạch trong tương lai.
Song, ông Hưng cho rằng, công nghệ lưu trữ điện năng là công nghệ dành cho "giới nhà giàu" vì rất đắt đỏ. Theo tính toán, khi áp dụng công nghệ lưu trữ, giá điện mặt trời sẽ tăng lên so với hiện tại và kéo theo giá điện sẽ tăng.
Chính vì vậy, trong Quy hoạch Điện VIII mới chỉ đề ra chỉ tiêu rất khiêm tốn là đến năm 2030, thủy điện tích năng chiếm tới 1,6% ứng với 2.400MW và pin lưu trữ chiếm 0,2%, ứng với 300MW.
"Tăng giá điện là vấn đề nhạy cảm vì ảnh hưởng tới đời sống của người dân, doanh nghiệp. Vì vậy, khi tính toán giá điện, cần phân tích tác động của tất cả các yếu tố cấu thành, chưa không nên lấy việc ảnh hưởng của điện mặt trời làm cái cớ để tăng giá điện. Khi làm minh bạch chuyện này nhất định chúng ta sẽ nhận được sự chia sẻ của người tiêu dùng.
Sự tham gia của điện mặt trời và các loại năng lượng tái tạo khác là xu thế tất yếu để bảo vệ môi trường, chống lại sự biến đổi khí hậu, mang lại sự phát triển bền vững", ông Hưng nói.
Góp ý, ông Bùi Quốc Hoan - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Điện lực miền Nam cho rằng, cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp trong khu công nghiệp lắp thiết bị lưu trữ, để chuyển phần điện không dùng hết thành nguồn điện nền sạch.
"Nguồn điện này sau đó có thể phát lên lưới vào cao điểm buổi tối với mức giá phù hợp", ông Hoan đề xuất.
