Yêu cầu tổ chức cuộc thi trung thực, vừa sức
Bộ GDĐT vừa có dự thảo Thông tư ban hành Quy chế Hội thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông để xin ý kiến đóng góp từ cơ sở.
Dự thảo Thông tư sau khi được thông qua sẽ thay thế Thông tư số 38/2012 và Thông tư số 32/2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Trong dự thảo quy chế mới, phần mục đích bãi bỏ nội dung “Khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, cơ sở nghiên cứu, các tổ chức và cá nhân hỗ trợ hoạt động nghiên cứu khoa học, kỹ thuật của học sinh trung học”.
Đồng thời có thêm các nội dung mới trong phần yêu cầu “Nội dung nghiên cứu khoa học, kĩ thuật của học sinh bảo đảm thiết thực, phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi và yêu cầu phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh theo mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông;
Việc tổ chức cho học sinh tham gia nghiên cứu khoa học kĩ thuật bảo đảm an toàn, nghiêm túc, công khai, minh bạch, phù hợp với năng lực, sở trường, hứng thú và tự nguyện tham gia của học sinh;
Việc tổ chức Hội thi bảo đảm thiết thực, hiệu quả, tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh”.
Dự thảo quy định mới cũng bãi bỏ 14 lĩnh vực dự thi khoa học kĩ thuật quá hàn lâm, thu gọn lại từ 22 lĩnh vực còn 8 lĩnh vực dự thi.
Dự thảo hạn chế số lượng dự án tối đa của mỗi đơn vị dự thi (Sở GDĐT) là 3 dự án, riêng TPHCM và Hà Nội mỗi đơn vị dự thi không quá 5 dự án.
Giữ nguyên tiêu chí đánh giá dự án
Bên cạnh việc thay đổi một số nội dung như trên, dự thảo quy chế mới của cuộc thi khoa học kĩ thuật do Bộ GDĐT soạn thảo vẫn giữ nguyên tiêu chí đánh giá dự án dự thi như cũ.
Cụ thể, tiêu chí đánh giá dự án dự thi bao gồm: Câu hỏi hoặc vấn đề nghiên cứu (10 điểm); Thiết kế và phương pháp (15 điểm); Thực hiện (20 điểm); Tính sáng tạo (20 điểm); Trình bày (35 điểm).
Theo TS Vật lý Nguyễn Văn Khải (Hà Nội), các tiêu chí đánh giá như trên còn chung chung, nặng về hình thức (riêng phần trình bày gồm trả lời câu hỏi và áp phích đã chiếm tới 35% số điểm).
Đặc biệt, trong phần mô tả các tiêu chí không có yêu cầu cụ thể về tính ứng dụng trong thực tiễn, trong khi đây là tiêu chí có tính chất quyết định đối với dự án khoa học kĩ thuật.
“Dự án khoa học kĩ thuật mà không rõ, không có tính ứng dụng thực tế, không có khả năng trở thành hàng hóa thì vứt đi, không có giá trị gì cả” – TS Nguyễn Văn Khải khẳng định.
Đồng thời, chuyên gia này lại một lần nữa nhắc lại quan điểm của ông là cần bãi bỏ cuộc thi khoa học kĩ thuật dành cho học sinh, vì không thực chất, không hiệu quả, không phù hợp thực tế, tiềm ẩn gian dối.
