Tăng do chỉ số giá tiêu dùng
Theo đề xuất của Bộ GDĐT, từ năm học 2021-2022, học phí bậc đại học tăng 12,5%. Học phí bậc mầm non, phổ thông tăng 7,5% so với năm học 2020-2021.
Bộ căn cứ vào dự báo tăng trưởng kinh tế của Tổng cục Thống kê thông báo giai đoạn 2021-2025 là 7,5%, cùng với tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng hàng năm khoảng 4-5%năm và mức thu nhập bình quân đầu người tăng lên qua các năm, Bộ GD-ĐT đề xuất mức tăng học phí năm học 2021-2022 là 12,5% ở bậc đại học so với năm học 2020-2021.
Trong khi đó, Học phí mầm non, phổ thông tăng 7,5%, Bộ GDĐT cho rằng từ năm học 2021-2022, khung, học phí được điều chỉnh theo tỉ lệ tăng tối đa 7,5%/năm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương và khả năng chi trả của người dân.
Ngoài ra, Bộ cũng đánh giá khung học phí giáo dục phổ thông quy định tại Điều 4 Nghị định số 86 ở một số địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển thì mức trần học phí GDMN, GDPT vùng thành thị là 300.000 đồng/tháng/học sinh được đánh giá là quá thấp.
Tăng để giảm gánh nặng ngân sách
Theo Bộ GDĐT, giai đoạn từ năm học 2015-2016 đến hết năm học 2019-2020, ước tính số thu học phí trong các cơ sở GDĐT công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân đạt bình quân 42.755 tỉ đồng/năm. Số thu này so với tổng chi thường xuyên ngân sách nhà nước cho GDĐT công lập (bình quân 221.250 tỉ đồng/năm giai đoạn 2015-2020) chiếm tỉ trọng chỉ 19,32%.
Bên cạnh đó, theo tổng hợp báo cáo của các tỉnh, thành phố trong cả nước: học phí chiếm 6,3% so tổng chi thường xuyên (NSNN cấp + thu học phí); NSNN cấp chiếm 93,7% tổng chi thường xuyên cho GDPT.
Có thể thấy số kinh phí NSNN đã chi để thực hiện chính sách miễn, giảm học phí và chi phí học tập cho học sinh, sinh viên chiếm tỷ trọng đáng kể so với số thu học phí (năm 2018 chi 7.059 tỉ đồng, chiếm 16,5% số thu học phí bình quân 1 năm của giai đoạn 2015-2020; năm 2019 chi 7.514 tỉ đồng, chiếm 17,6% số thu học phí bình quân 1 năm của giai đoạn 2015-2020; năm 2019 chi 8.015 tỉ đồng, chiếm 18,7% số thu học phí bình quân 1 năm của giai đoạn 2015-2020).
Mục tiêu tăng học phí nhằm thực hiện 4 mục tiêu gồm: Thúc đẩy xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, nâng cao chất lượng giáo dục, công khai, minh bạch các thông tin khi cung ứng dịch vụ và giảm hoặc bỏ các khoản chi phí bù đắp từ ngân sách nhà nước đối với việc cung ứng dịch vụ: như đã phân tích ở trên, sẽ có sự cạnh tranh trong cung ứng cũng như có sự công khai, minh bạch các thông tin về cung ứng dịch vụ nên sẽ có cơ hội giảm hoặc bỏ bù đắp từ ngân sách nhà nước trong cung ứng dịch vụ.
