Thời gian qua, câu chuyện bé trai 13 tuổi ở TPHCM trốn gia đình đạp xe 200 km về Cần Thơ để thăm bạn gái quen qua mạng, hay việc bị mẹ mắng, nam sinh lớp 7 bỏ nhà đi, khiến phụ huynh không khỏi lo lắng. Dưới góc độ tâm lý, ông chia sẻ như thế nào về những vụ việc này? Nguyên nhân nào dẫn đến các bạn trẻ có hành động trên?
- Qua câu chuyện trên cho thấy việc công nghệ đã ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống của con người, đặc biệt là ảnh hưởng đến tình cảm các bạn trẻ thế hệ ngày nay. Công nghệ, mạng xã hội phát triển, cùng với đó là những thay đổi về mặt tâm sinh lý tuổi dậy thì đã làm các em trở nên tò mò và muốn khám phá về cơ thể, giới tính và các mối quan hệ, trong đó có tình yêu.
Những câu chuyện quen nhau qua mạng đã không còn xa lạ, công nghệ giúp kết bạn và quen nhau dễ dàng và nhanh chóng, sớm thổ lộ những điều riêng tư để thu hút nhau. Đặc biệt ở độ tuổi dậy thì, các em rất nhạy cảm, dễ bị kích động bởi lời nói của người khác. Cảm xúc dễ thay đổi, dễ rung động trước những sự quan tâm của người khác. Các em dễ làm theo những lời thách thức, muốn chứng tỏ bản thân. Vì vậy mà chúng ta có thể thấy các em dễ có những biểu hiện về mặt lời nói và hành vi chưa được đúng đắn, thiếu suy nghĩ,…
Ngoài ra, còn có những áp lực khác tác động như áp lực học tập, sự thiếu quan tâm từ gia đình,… cũng là một trong những nguyên nhân gây nên. Các em cảm thấy mình bình yên, được chia sẻ và đồng hành ở đâu thì các em sẽ tìm đến nơi đó, đây cũng là một yếu tố quan trọng làm các em hành động như trên.
Với các bạn trẻ, nhất là ở độ tuổi vị thành niên thường được gọi là tuổi "thích gì làm nấy". Nếu không được định hướng đúng đắn thì sẽ ảnh hưởng như thế nào tới sự phát triển của trẻ?
- Trong độ tuổi này, nếu không được định hướng đúng đắn, các em sẽ làm theo ý riêng và thực hiện các hoạt động theo cảm xúc, không nghĩ đến hậu quả. Những điều này sẽ làm tổn thương các mặt đời sống thể chất và tinh thần của các em. Trẻ sẽ áp lực, cảm thấy mình mất giá trị, động lực sống giảm, từ đó dẫn đến lo âu, trầm cảm… Nguy hại hơn là có ý định tự huỷ hoại bản thân, kéo theo sự đau khổ cho gia đình và những người liên đới, xã hội.
Sau những vụ việc trên, theo ông, phụ huynh cần chú ý gì trong nuôi dạy trẻ, nhất là ở lứa tuổi vị thành niên? Trước tuổi dậy thì, bố mẹ cần trang bị cho con những kiến thức nào?
- Phụ huynh cần dành thời gian quan tâm và trò chuyện, đồng hành cùng các con. Trở thành người bạn để có thể dễ dàng lắng nghe chia sẻ và tâm sự của con, là bố hãy đồng hành với con trai, là mẹ hãy đồng hành với con gái trong độ tuổi dậy thì, không chỉ hướng dẫn con về mặt tinh thần mà còn là về mặt sinh lý, hướng dẫn các con chăm sóc bản thân để các con không phải bỡ ngỡ và hoang mang.
Ngoài ra, bố mẹ cần hướng dẫn các con về các kỹ năng sống, đặt những vấn đề giả định, với mong muốn con sẽ giải quyết. Các vấn đề liên quan đến học tập, tình bạn, tình yêu, giới tính… Ví dụ như cách con giải toả áp lực trong học tập là gì?; Cách mà con chọn một người bạn?; Đối với con thế nào là một tình yêu ?;....
Với những câu hỏi trên, bố mẹ và các con sẽ cùng nhau giải quyết và bàn luận, từ đó bố mẹ sẽ thêm hiểu các con và có những định hướng rõ ràng. Song song với gia đình thì cần có sự kết hợp với nhà trường và thầy cô để giáo dục trẻ toàn diện hơn.
Xin cảm ơn ông!
