Lao động có bằng cấp, chứng chỉ còn thấp
Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời của Quốc hội vào sáng 10.11, vấn đề lao động việc làm, chất lượng nguồn nhân lực được nhiều đại biểu quan tâm, chất vấn.
Đại biểu Mai Hồng Hải (Đoàn Hải Phòng) đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Bộ LĐTBXH: "Phát triển nguồn nhân lực được xác định là 1 trong 3 khâu đột phá để phát triển kinh tế - xã hội. Nhưng đến nay, lao động qua đào tạo đạt 64,5% nhưng có bằng cấp và chứng chỉ thì mới đạt là 24,5%. Trong khi đó, các trường nghề thì không tuyển sinh được, sinh viên đại học ra trường khó tìm việc, doanh nghiệp thì khó tuyển dụng lao động. Vậy xin Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân, giải pháp nào để giải quyết những vấn đề trên?".
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) Đào Ngọc Dung cho biết, trong những năm qua, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực được Đảng, Nhà nước cũng như các địa phương, các cấp, các ngành quan tâm. Tuy nhiên, bức tranh thực trạng lực lượng lao động qua đào tạo đạt 64,5% nhưng có bằng cấp và chứng chỉ thì còn thấp.
"Để khắc phục tình trạng này, hiện nay trong xu hướng các nước phát triển tập trung phát triển bao trùm, bền vững đều tập trung vào 3 việc: Bồi dưỡng và nâng cao kỹ năng cho người lao động. Hai là tạo việc làm thỏa đáng. Ba là quan tâm đến an sinh bền vững trong đó có 2 trụ cột là BHXH và BHYT" Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.
Trên cơ sở đó, tháng 5.2020, Bộ LĐTBXH đã tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 24 về Đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới.
Trong đó, tập trung làm sao để tranh thủ thời cơ dân số vàng, đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, nhất là nhân lực có tay nghề cao nhằm nâng cao tầm kỹ năng lao động Việt Nam, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.
Đưa chỉ tiêu lực lượng lao động qua đào tạo trở thành bắt buộc
Để giải quyết được vấn đề đại biểu nêu, theo người đứng đầu Bộ LĐTBXH, hiện Bộ đang kiên trì tham mưu Chính phủ, Quốc hội đi theo hướng phát triển lực lượng lao động qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ phù hợp với thông lệ quốc tế.
Theo đó, Bộ LĐTBXH sẽ đề xuất theo hướng đưa chỉ tiêu lực lượng lao động qua đào tạo có chứng chỉ trở thành là tiêu chí bắt buộc trong cả nhiệm kỳ 5 năm 2021-2026 và trong từng năm.
Phấn đấu mỗi năm tăng bình quân 4% và sau 5 năm, tỉ lệ lao động qua đào tạo có chứng chỉ đạt tỉ lệ 40% đến 45% để phù hợp thông lệ quốc tế, tương đương mặt bằng chung các nước phát triển.
Ngoài ra, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, sẽ tăng cường, làm tốt công tác dự báo cung-cầu về thị trường lao động để đào tạo theo nhu cầu. Đồng thời chỉ đạo rà soát, sắp xếp lại quy hoạch hệ thống giáo dục nghề nghiệp đạt mục tiêu theo hướng mở, chất lượng cao.
Ông cũng cho rằng, cần tăng cường kết nối chặt chẽ giữa 3 nhà: Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp trong hoạt động đào tạo nghề nghiệp. Khuyến khích doanh nghiệp công nhận, tuyển dụng, sử dụng và trả lương, tiền công cho người lao động dựa trên kỹ năng và năng lực hành nghề. Tiến tới tuyển dụng, sử dụng người lao động đã qua đào tạo và có chứng chỉ trong các doanh nghiệp.
