So với sách giáo khoa của chương trình giáo dục phổ thông 2000, SGK của chương trình giáo dục phổ thông 2018 có giá cao gấp 2-3 lần. Mức giá chênh lệch dao động từ vài chục, vài trăm nghìn đồng/bộ.
Cụ thể, SGK lớp 3 chương trình giáo dục phổ thông 2000 gồm 6 cuốn (Tiếng Việt tập 1, 2; Toán; Tự nhiên và Xã hội, Tập viết tập 1 và 2) có giá 58.000 đồng. SGK lớp 7 gồm 12 cuốn có giá 134.000; lớp 10 gồm 14 cuốn có giá 164.000. Tất cả giá trên đã bao gồm sách tiếng Anh.
Trong khi đó, giá bộ SGK lớp 3, 7 và 10 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 dao động từ 177.000 đồng/bộ - 209.000 đồng/bộ (chưa bao gồm sách tiếng Anh).
Chi phí vài trăm nghìn đồng cho một bộ SGK mới với những người có điều kiện không phải là vấn đề, nhưng với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn thì đó lại là gánh nặng.
Theo PGS-TS Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá (Bộ Tài chính), để biết chi phí của 1 sản phẩm, nguyên tắc chung là tính toán xem các yếu tố trực tiếp, gián tiếp gồm những khoản như thế nào?
“Quan điểm cá nhân tôi, yếu tố tạo nên giá bộ SGK hiện nay gồm 3 phần: Chi phí cho việc biên tập, viết sách; chi phí in ấn và chi phí phát hành. Trong đó, từng công đoạn đều đã có yếu tố trực tiếp, gián tiếp. Trên cơ sở đó, có thể tính toán được giá thành sản phẩm. Sau khi tính giá thành, xem hoạt động doanh nghiệp phải chịu thuế không, loại thuế nào, lợi nhuận bao nhiêu, từ đó tính được giá bán” - ông Long phân tích.
Nhiều ý kiến cho rằng, nguồn vốn biên soạn SGK theo chương trình mới không còn được Nhà nước cấp vốn. Đây là nguyên nhân khiến giá SGK tăng cao, tạo nhiều áp lực, gánh nặng cho người dân.
Dưới góc nhìn kinh tế, PGS-TS Ngô Trí Long nhận định, các đơn vị xuất bản hoạt động vì lợi nhuận, bởi có lợi nhuận mới có tồn tại, có tồn tại mới có sự phát triển. Tuy nhiên, nếu xét trên yếu tố vì lợi ích của người học, rõ ràng, học sinh phổ thông là đối tượng cần được bảo trợ. Do đó, SGK là mặt hàng mà Nhà nước đặc biệt phải quan tâm. Khi đại bộ phận người dân vẫn chưa có thu nhập cao, người dân ở khu vực nông thôn, miền núi còn rất khó khăn, việc tăng giá SGK gấp 2 - 3 lần như hiện nay thực sự là gánh nặng với họ.
Nhấn mạnh việc đầu tư cho đào tạo, giáo dục là đầu tư cho tương lai, đem lại hiệu quả vô cùng to lớn - ông Long nói rằng:
"Riêng khâu biên soạn SGK, nhà nước nên dùng ngân sách để thu hút, trả chi phí đãi ngộ xứng đáng cho người có tài năng và kinh nghiệm để họ tham gia biên soạn SGK. Khâu này nếu có sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước, chúng ta vừa có đội ngũ chuyên gia tốt nhất để viết SGK, người dân lại không phải mua SGK với chi phí quá cao.
Nếu muốn làm được điều này phải có cơ chế. Hiện tại chưa có cơ chế, chính sách như vậy" - PGS-TS Ngô Trí Long đề nghị.
