Cuối năm 2019, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã trao giải Nhất về ý tưởng quy hoạch Khu đô thị sáng tạo phía Đông cho liên danh hai Công ty Sasaki - enCity đến từ Mỹ và Singapore. Theo đó, Khu đô thị sáng tạo phía Đông sẽ được tạo nên từ sáu "trọng điểm sáng tạo" chính: Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; Khu công nghệ cao; trung tâm tài chính Thủ Thiêm; khu Rạch Chiếc với các yếu tố sức khoẻ, thể thao; khu Tam Đa - quận 9 với trọng điểm sáng tạo về tìm các giải pháp giải quyết ngập lụt, sinh thái; khu cảng Trường Thọ mở ra cơ hội mới, thành phố tương lai với một mặt giáp sông, một mặt cạnh metro đang hình thành.
Chuyên gia quy hoạch Nguyễn Đỗ Dũng - Giám đốc điều hành Công ty enCity - cho rằng, để triển khai xây dựng các khu chức năng một cách đồng bộ, Thành phố Hồ Chí Minh cần thành lập cơ quan quản lý phát triển đô thị sáng tạo dưới mô hình công ty chịu trách nhiệm phát triển dự án.
Ngoài ra, 3 quận trong khu vực cần được tổ chức thống nhất thành một cơ quan hành chính duy nhất, theo mô hình chính quyền đô thị để điều phối phát triển.
"Một dự án lớn muốn thành công phải có một tổ chức chịu trách nhiệm đứng đầu. Ví dụ, nếu 3 quận là 3 người đứng đầu thì cũng sẽ khó khi kết hợp tổ chức thực hiện. Do vậy, tạo ra một đơn vị hành chính để trực tiếp quản lý dự án này thì sẽ khả thi hơn" - ông Dũng nói.
Cũng theo ông Nguyễn Đỗ Dũng, Thành phố Hồ Chí Minh phải xin cơ chế đặc khu kinh tế để thu hút đầu tư và nhân tài cho Khu đô thị sáng tạo phía Đông. "Khó khăn của việc làm công nghệ chính là rào cản về luật pháp và thể chế. Luật pháp hiện tại sẽ cản trở những mô hình kinh doanh mới, những công nghệ mới. Do đó, khu vực này có thể được phát triển giống như sandbox, nơi có thể chế mở, cho phép thử nghiệm những công nghệ mới nhất, mô hình kinh doanh mới nhất…" - ông Dũng đề xuất.
Nhận định nguồn lực thực hiện quy hoạch Khu đô thị sáng tạo phía Đông là rất khổng lồ, nhưng ông Nguyễn Đỗ Dũng cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh có thể chi, cũng có thu rất nhiều. Ông lấy ví dụ khu Trường Thọ sẽ dùng quản trị chính sách cứng, bán hoặc đấu giá đất cho doanh nghiệp nhưng bắt buộc phải làm công nghệ. Như vậy, thành phố vừa thu được tiền, lại vừa có thể đạt được mục tiêu là phát triển công nghệ.
Tại Thủ Thiêm, Thành phố Hồ Chí Minh không thể bắt doanh nghiệp làm công nghệ. Tuy nhiên, có thể thưởng doanh nghiệp phát triển công nghệ bằng việc cấp phép cho dôi ra % diện tích sàn nhất định. "Như vậy, Nhà nước vẫn thu được tiền, vẫn có lượng sàn để phát triển công nghệ" - ông Dũng nói.
Theo Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân, năm 2019, Thành phố Hồ Chí Minh thu ngân sách bằng tổng thu của 53 tỉnh từ dưới lên. Điều này cho thấy, trách nhiệm của thành phố với cả nước rất lớn và phải có động lực lớn nếu không sẽ không thể duy trì nổi. Và động lực để tăng trưởng trong nhiệm kỳ tới chính là Khu đô thị sáng tạo phía Đông.
“Yêu cầu hướng tới là khu đô thị sáng tạo này sẽ đóng góp 30% GDP cho Thành phố Hồ Chí Minh, đó là ý nghĩa đặc biệt của khu này” – ông Nhân nói.
