Đã đến lúc “lôi” vàng đang nằm “chết” trong tủ, nâng lãi suất tiền USD?

Nghịch lý ngân hàng VN vay đắt - huy động 0%

Vậy bài toán huy động vốn sẽ như thế nào? TS Cấn Văn Lực - chuyên gia tài chính, ngân hàng - cho biết “Nếu năm nay huy động vốn không đạt như kỳ vọng, thì cuối năm các ngân hàng có thể sẽ khó khăn về thanh khoản. Một trong những giải pháp là cần nghiên cứu huy động USD từ nền kinh tế”.

TS Cấn Văn Lực cho rằng: “Đã 2 năm nay, các ngân hàng Việt Nam hiện giữ mức lãi suất huy động USD là 0%. NHNN nên xem xét điều chỉnh trần lên lên 0,25%. Vì sao? Năm nay, nhu cầu ngoại tệ cao hơn năm ngoái. Ngoài nhập siêu, 6 tháng đầu năm cho vay ngoại tệ tăng 5% so cùng kỳ năm ngoái. Điều đó chứng tỏ nền kinh tế có nhu cầu vay ngoại tệ lớn. Hiện nay, các ngân hàng Việt Nam phải đi vay nước ngoài với lãi suất 2,5%/năm. Trong khi nếu cho phép huy động USD từ dân cư với lãi suất 0,25% sẽ rẻ hơn rất nhiều so với việc vay nước ngoài với nhiều điều kiện. Điều này sẽ góp phần giảm lãi suất huy động đầu vào bằng USD và giảm lãi suất đầu ra”.

Trong buổi làm việc với Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác đã nêu rõ 6 vấn đề mà Thủ tướng yêu cầu NHNN giải trình, làm rõ, trong đó có việc nghiên cứu giải pháp huy động nguồn lực USD trong dân. Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết đã có các giải pháp để huy động nguồn lực vàng, USD trong dân.

Thống đốc cho biết năm 2016, NHNN đã mua vào gần 10 tỉ USD để tăng dự trữ ngoại hối, một phần lớn là từ ngoại tệ nắm giữ trong dân, qua đó chuyển thành đồng Việt Nam và được người dân đưa trực tiếp một phần vào sản xuất kinh doanh, phần khác gửi vào các ngân hàng thương mại.

“Chúng tôi cho rằng đây là giải pháp huy động nguồn lực tốt nhất trong điều kiện của chúng ta mà vẫn giữ được ổn định vĩ mô, không để những biến động ngoài tầm kiểm soát. Ngay cả với vàng, trong những năm qua chúng ta không mất ngoại tệ để nhập vàng, người dân cũng không đổ nguồn lực mua vàng như trước nữa, chuyển hóa nguồn lực vào nền kinh tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục báo cáo Chính phủ các giải pháp cụ thể huy động các nguồn lực nhưng làm sao bảo đảm ổn định”, Thống đốc khẳng định.

Phát hành chứng chỉ vàng

Đối với việc huy động vàng, TS Cấn Văn Lực đề xuất, “Về cơ bản, vàng ổn định khá tốt trong 2-3 năm vừa qua. Giá vàng trong nước và giá vàng thế giới chỉ chênh lệch khoảng 1,5 triêu-2 triệu đồng/lượng. Nhưng về lâu về dài, lượng vàng đang găm giữ trong dân còn nhiều. Tôi đề xuất nghiên cứu phát hành chứng chỉ vàng, chứ không mở tiệm vàng hay ngân hàng đứng ra nhận vàng như trước. Người dân có thể cầm Chứng chỉ vàng đi vay vốn ngân hàng, cầm cố, thế chấp. Có như vậy thì vàng mới quay vòng nhanh hơn trong nền kinh tế, thay vì nằm “chết” trong tủ. Có như vậy mới lôi được vàng trong dân để đưa vào sản xuất kinh doanh. Theo tôi, cách làm này sẽ không sợ tăng vàng hóa, tăng USD hóa. Ngân hàng sẽ không trả lãi với chứng chỉ đó, chỉ để cầm cố vay vốn, thế chấp”.

Trao đổi với PV báo Lao Động, TS Nguyễn Trí Hiếu (chuyên gia tài chính, ngân hàng) ủng hộ việc huy động vàng trong dân. Cụ thể, nên phát hành chứng chỉ vàng của NHNN. Về việc nâng lãi suất tiền USD, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng nên duy trì lãi suất huy động USD là 0% trong thời điểm hiện tại và chưa nên khuấy động thị trường vào lúc này. Nên chờ thời điểm từ nay đến cuối năm, khi có diễn biến mới của FED nâng lãi suất thì NHNN mới thay đổi lãi suất tiền USD. Mức thay đổi lãi suất USD mà TS Nguyễn Trí Hiếu đề xuất là tăng 0,5%.

Trái ngược với quan điểm trên, TS Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) - cho biết “Tôi không tán thành bất kỳ hình thức nào để huy động USD hay vàng. Tôi phản đối bất kỳ hình thức nào làm tăng sai tính chất, chức năng ngoài giá trị tài sản của vàng. Trước đây, vào thời Thống đốc Nguyễn Văn Bình, việc tách vàng diễn ra rất quyết liệt, sau đó là đưa lãi suất gửi USD về 0%. Chỉ khi triệt tiêu chức năng lưu thông và phương tiện thanh toán của vàng và USD thì NHNN mới dễ điều hành tiền tệ.