Từ năm 2020 đến nay, đã 4 lần dịch COVID-19 bùng phát trong cộng đồng đều rơi vào thời kỳ cao điểm của ngành Du lịch khiến ngành “công nghiệp không khói” lao đao. Nhiều doanh nghiệp du lịch phải dừng hoạt động, hàng loạt hướng dẫn viên du lịch mất việc và gặp khó khăn về kinh tế.
Theo quy định để được nhận hỗ trợ theo Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn viên du lịch chỉ cần có giấy đề nghị và hợp đồng lao động hoặc giấy đề nghị và thẻ hội viên của tổ chức xã hội nghề nghiệp về hướng dẫn du lịch.
Vì vậy, với hướng dẫn viên có hợp đồng lao động trong thời gian có hiệu lực trong khoảng thời gian từ ngày 1.1.2020 đến thời điểm nộp hồ sơ là hợp lệ. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều hướng dẫn viên du lịch lại đang rất khó khăn trong việc tiếp cận gói hỗ trợ vì không thể đáp ứng yêu cầu về hồ sơ do điều kiện khách quan.
Chị Thu An, ngụ ở Thành phố Thủ Đức là một hướng dẫn viên du lịch tự do tại TP.HCM bị thất nghiệp từ năm ngoái, cho biết có rất nhiều vướng mắc trong yêu cầu thủ tục khiến hướng dẫn viên du lịch bị mất việc do dịch COVID-19 không thể nhận hỗ trợ theo Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Cụ thể như việc yêu cầu cung cấp hợp đồng có công chứng là một điều khá khó khăn. Việc gửi hồ sơ đề nghị hỗ trợ đến Sở Du lịch qua đường bưu điện hoặc trực tiếp hay phải thực hiện sao y chứng thực tại địa phương hoặc văn phòng công chứng theo quy định cứ như nhiệm vụ bất khả thi vì TPHCM đang trong giai đoạn giãn cách.
Bởi vì, công ty lữ hành thu hồi hợp đồng theo tour sau khi đi tour, và hiện tại thì đa phần các công ty đều đóng cửa không hoạt động nên không thể lấy được hợp đồng.
Nhiều ý kiến cũng nêu thắc mắc về điều kiện có thẻ hội viên liệu có chứng minh được hướng dẫn viên đó có thực sự đã hành nghề và bị thất nghiệp hay chưa vì hội không có chức năng kinh doanh để giao tour cho hướng dẫn viên hành nghề?
Hướng dẫn viên mới ra trường được cấp thẻ và gia nhập hội thì họ sẽ được nhận tiền dễ dàng dù chưa hành nghề bao giờ. Trong khi cả chục ngàn hướng dẫn viên đi tour lâu nay bị thất nghiệp vì đại dịch lại không thể nhận trợ cấp chỉ vì họ chứng minh bằng các loại hợp đồng lao động và không được chấp nhận.
Theo báo cáo của Sở Du lịch TPHCM, nguyên nhân khiến nhiều hồ sơ không được phê duyệt hỗ trợ là do chưa đảm bảo các điều kiện nhận hỗ trợ theo Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Trong đó, có những người không có hợp đồng lao động với doanh nghiệp lữ hành, hợp đồng lao động không đúng quy định hoặc không có thẻ hội viên của tổ chức xã hội – nghề nghiệp về hướng dẫn du lịch.
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, hướng dẫn viên du lịch không thể cung cấp đủ các thủ tục để được nhận hỗ trợ là do điều kiện khách quan.
Nhiều người không thể có hợp đồng lao động vì hầu hết công ty du lịch đã tạm ngừng hoạt động hoặc giải thể. Thêm vào đó, đa số hướng dẫn viên đi tour ngắn hạn, hợp đồng theo tour nộp lại ngay cho công ty sau khi quyết toán tour.
Trong trường hợp không nộp lại, người đó cũng không giữ lại hợp đồng theo năm nên đến thời điểm này, hợp đồng đã hết hạn.
Để tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ các trường hợp này, Sở Du lịch TPHCM đã đề xuất với Tổng cục Du lịch một số biện pháp tháo gỡ. Trong đó, đề nghị cho doanh nghiệp lữ hành tự đối chiếu bản chính hợp đồng lao động, chứng thực sao y bằng dấu mộc của công ty.
Điều này sẽ giúp hướng dẫn viên giải quyết khó khăn về việc phải công chứng sao y hợp đồng lao động trong thời gian giãn cách.
Liên quan đến hợp đồng lao động giữa hướng dẫn viên và doanh nghiệp lữ hành, Sở Du lịch TPHCM đề nghị đơn giản hóa nhiều nội dung để thủ tục hỗ trợ được nhanh chóng.
