Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có bản giải đáp, hướng dẫn thực hiện về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ quy định tại Thông tư 01/2020/TT-NHNN.
Về phạm vi các khoản nợ được cơ cấu, trước đó đã có nhiều đề nghị NHNN xem xét mở rộng phạm vi áp dụng đối với các khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp (TPDN).
Trả lời vấn đề này, NHNN cho biết, các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành quy định về các hình thức tín dụng khác bao gồm chiết khấu, bảo lãnh ngân hàng, bao thanh toán, TPDN… đều không có quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ.
Cụ thể, đối với hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp, NHNN cho biết quyền thay đổi thời hạn thanh toán gốc hoặc lãi TPDN không phải do TCTD, chi nhánh NHNN quyết định mà do doanh nghiệp phát hành quyết định.
Đồng thời, việc thay đổi thời hạn thanh toán gốc và lãi trái phiếu phải phụ thuộc vào các điều kiện, điều khoản của từng loại trái phiếu khi phát hành, phải tuân thủ Nghị định 163 của Chính phủ và các văn bản liên quan. Vì vậy, việc cho phép TCTD cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với TPDN là không phù hợp.
Cuộc chơi trái phiếu doanh nghiệp nóng hơn bao giờ hết trong ba năm trở lại đây, khi các khách hàng cá nhân với nguồn vốn dồi dào quyết định chuyển dịch sang kênh trái phiếu doanh nghiệp với lợi suất cao bất chấp rủi ro, đã giúp nhiều doanh nghiệp huy động được hàng ngàn tỉ đồng chỉ trong thời gian ngắn.
Theo Công ty Chứng khoán SSI, quý I/2020 có 47.500 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã được phát hành, tăng mạnh gần 40% so với cùng kỳ 2019.
Đáng lưu ý là lãi suất trái phiếu bình quân trong quý I năm nay là 10,4%/năm, riêng nhóm bất động sản là 10,8%, cao hơn nhiều so với mức bình quân 10,3% của năm 2019.
Thời điểm này, nhiều doanh nghiệp chỉ còn cách huy động vốn qua kênh trái phiếu, nên vẫn buộc phải chấp nhận lãi suất cao, nhất là đối với nhóm bất động sản, khi các ngân hàng hiện nay đang trong quá trình thực hiện lộ trình hạn chế dần tín dụng vào thị trường bất động sản theo quy định của NHNN.
Đối với nhà đầu tư, trước xu hướng lãi suất tiền gửi giảm mạnh trong thời gian gần đây, việc đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp với lãi suất vẫn cao như hiện nay có thể là thương vụ hấp dẫn, tuy nhiên rủi ro sẽ luôn chực chờ, nhất là đối với những trái phiếu không có tài sản bảo đảm.
Khi những ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19 bắt đầu tác động lên nền kinh tế, rủi ro khủng hoảng và suy thoái đến gần, nhiều doanh nghiệp trót vay nợ cao giờ đây bắt đầu thấm đòn. Doanh thu sụt giảm, hoạt động sản xuất kinh doanh đình trệ, nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các doanh nghiệp này vẫn phải đau đầu với việc trả lãi vay và các khoản nợ đang đến hạn.
Với những doanh nghiệp vay vốn từ ngân hàng, còn có niềm an ủi là có thể được tiếp cận với giải pháp hỗ trợ tín dụng, từ khoanh nợ, giãn nợ.
Còn với câu trả lời của NHNN mới đây, thì với những công ty đã huy động một nguồn lực lớn qua kênh phát hành trái phiếu trong những năm qua sẽ nằm ngoài cuộc "giải cứu".
Và như vậy giờ đây gánh nặng tài chính mới thật sự trở thành một nguy cơ lên khả năng duy trì hoạt động kinh doanh của các công ty này.
