Thông tư 48/2018/TT-NHNN về tiền gửi tiết kiệm của Ngân hàng Nhà nước chính thức có hiệu lực từ ngày 5.7 với nhiều thay đổi về quy định, thủ tục đối với tiền gửi tiết kiệm.
Theo đó, ngân hàng chỉ được nhận và chi trả tiền gửi tiết kiệm tại điểm giao dịch thuộc mạng lưới hoạt động của ngân hàng đó, trừ trường hợp nhận và chi trả tiền gửi tiết kiệm bằng phương tiện điện tử.
Người gửi tiền, theo quy định mới, phải trực tiếp đến địa điểm giao dịch của tổ chức tín dụng và xuất trình giấy tờ xác minh thông tin của người gửi tiền. Trường hợp gửi tiền gửi tiết kiệm chung, tất cả người gửi tiền phải trực tiếp xuất trình giấy tờ xác minh thông tin của mình.
Đối với trường hợp gửi tiết kiệm thông qua người đại diện theo pháp luật, người đại diện theo pháp luật phải xuất trình giấy tờ chứng minh tư cách đại diện, giấy tờ xác minh thông tin của người đại diện theo pháp luật và giấy tờ xác minh thông tin của người gửi tiền.
Quyết định này có thay đổi lớn so với quy chế tiền gửi tiết kiệm được cơ quan quản lý ban hành năm 2004. Theo quy chế cũ, thủ tục gửi tiết kiệm được chia thành lần đầu và những lần tiếp theo, trong đó yêu cầu đến trực tiếp địa điểm giao dịch chỉ áp dụng cho gửi tiết kiệm lần đầu. Thủ tục nhận tiền gửi tiết kiệm những lần tiếp theo, theo quy định cũ, sẽ do tổ chức nhận tiền gửi tiết kiệm tự quy định. Nội dung quy chế cũ cũng cho phép người gửi tiền có thể thực hiện gửi thông qua người khác nếu giao dịch gửi tiền vào thẻ tiết kiệm đã cấp.
Thời gian qua, nhiều trường hợp lừa đảo, mất tiền, mất sổ tiết kiệm đã xảy ra do khách hàng không trực tiếp đến ngân hàng làm thủ tục khi số tiết kiệm đáo hạn, mà thực hiện thông qua nhân viên tín dụng hoặc người thân. Dựa vào sự tin tưởng của khách hàng, nhiều nhân viên ngân hàng đã làm giả sổ tiết kiệm, ủy quyền rút tiền để chiếm đoạt. Hầu hết những trường hợp này đều là khách hàng VIP với quy mô tiền gửi từ vài tỉ tới vài trăm tỉ đồng.
Ngoài ra, Thông tư mới cũng cho phép công dân chưa đủ 15 tuổi hoặc người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc mất năng lực hành vi dân sự được gửi tiền tiết kiệm. Tuy nhiên, việc gửi tiết kiệm phải thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật. Đây là nội dung mới so với quy định cũ là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, hoặc mất năng lực hành vi dân sự không được ngân hàng mở sổ tiết kiệm.
