Như Báo Lao Động đã phản ánh, Dự án Nhà máy luyện chì kẽm Tuyên Quang của Công ty CP Đầu tư XNK Tây Đô (Công ty Tây Đô) tại KCN Long Bình An (xã Đội Cấn, TP. Tuyên Quang) sau nhiều năm được giao đất xây dựng vẫn không hề triển khai.
Theo tài liệu có được, năm 2015, Công ty Tây Đô đăng ký với UBND tỉnh Tuyên Quang đầu tư xây dựng nhà máy luyện chì kẽm công suất 15.000 - 20.000 tấn/năm tại KCN Long Bình An.
Tổng mức đầu tư 625 tỉ đồng trên diện tích 6,66 ha. Dự kiến, giữa quý II.2017 nhà máy sẽ đi vào hoạt động. Sau đó Dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư.
Đủ điều kiện thu hồi
Trao đổi với PV về vấn đề này, GS Đặng Hùng Võ - Nguyên Thứ trưởng Bộ TNMT cho rằng, một dự án đầu tư trên đất được gọi là “treo” khi sau 12 tháng không đưa đất vào sử dụng hoặc sau 24 tháng sử dụng đất không đúng tiến độ triển khai dự án đã đề ra.
Theo đó, Luật Đất đai 2013 đã quy định rất rõ, trong vòng 1 năm không triển khai sử dụng đất hoặc trong 2 năm nhìn thấy sử dụng đất không đúng tiến độ của dự án thì cho phép kéo dài 2 năm nữa. Hết 2 năm mà dự án không có chuyển biến khỏi tình trạng "treo" thì Nhà nước thu hồi đất và tịch thu toàn bộ tài sản đã đầu tư trên đất.
GS Võ đặt câu hỏi: "Không đâu như ở ta, các nước họ cứ theo luật mà làm, luật quy định rồi thì chính quyền và doanh nghiệp phải thực thi. Khi được cấp chứng nhận đầu tư tức là nhà đầu tư đã có đủ năng lực rồi. Vậy tại sao không thực hiện dự án?"
Trong khi đó, Luật Đầu tư thì quy định, sau 12 tháng dự án không có hoạt động đầu tư thì rút phép đầu tư. Chiếu theo các quy định của pháp luật, Dự án Nhà máy luyện chì kẽm Tuyên Quang đủ điều kiện rút giấy phép đầu tư và thu hồi dự án.
Còn theo TS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, việc dự án chậm triển khai, "treo" nhiều năm như vậy có nguyên nhân từ công tác quản lý, có thể thực hiện chặt chẽ ở khâu giao đất, nhưng lại thiếu sự kiểm soát trong việc sử dụng đất và quản lý tiến độ dự án.
“Việc thu hồi dự án treo là không hề dễ dàng, nhưng không phải không thể thực hiện, quan trọng là chính quyền phải thật cương quyết, không bao che” - TS Đào Ngọc Nghiêm đánh giá.
Khó tiếp cận thông tin
Trở lại với Dự án Nhà máy luyện chì kẽm Tuyên Quang của Công ty Tây Đô, sau nhiều lần nỗ lực liên hệ bất thành, chiều 21.3 PV một lần nữa quay lại trụ sở Ban Quản lý các KCN tỉnh Tuyên Quang.
Tại đây, ông Trưởng ban Trần Đức Thuận nói: "Dự án Nhà máy luyện chì kẽm Tuyên Quang đã được cấp chủ trương đầu tư". Tuy nhiên khi được hỏi cấp thời gian nào và tiến độ hiện tại của dự án, ông Thuận lấy lý do cán bộ chuyên môn đi vắng để từ chối trả lời.
Không chỉ vậy, ông Thuận còn tỏ ra rất thiếu hợp tác khi nói: "Bọn tôi cũng không cần thiết phải làm việc với anh để cho rõ cái đấy cả (thông tin về Nhà máy luyện chì kẽm Tuyên Quang), anh cần thiết để viết bài còn với bọn tôi thì có cần thiết đâu”.
Dường như một dự án với mức đầu tư hơn 600 tỉ đồng, hứa hẹn tạo công ăn việc làm cho cả trăm người lao động cùng nguồn đóng góp ngân sách địa phương dồi dào, "treo" suốt nhiều năm qua, đang chưa nhận được sự quan tâm đủ lớn của giới chức Tuyên Quang, đặc biệt là ông Trưởng Ban Quản lý các KCN Trần Đức Thuận?
Hé mở tiềm lực tài chính Công ty Tây Đô
Công ty CP Đầu tư XNK Tây Đô là một thành viên thuộc Tập đoàn Anh Quân Strong của ông Bùi Văn Quân, ông Quân từng giữ chức vụ Chủ tịch Hội doanh nhân trẻ nhiệm kỳ 2014 -2017.
Công ty Tây Đô thành lập từ năm 2008 với vốn điều lệ 568 tỉ đồng, gồm 3 cổ đông sáng lập: Tập đoàn Anh Quân Strong (89%), Nguyễn Duy Hiển (10%) và Nghiêm Thị Nhung (1%).
Tuy nhiên, đến tháng 9.2017, Tập đoàn Anh Quân Strong đã giảm tỉ lệ sở hữu tại Công ty Tây Đô từ 89% xuống còn 48%. Đồng thời, ông Nguyễn Duy Hiển hạ tỉ lệ từ 10% về 3%, bà Nghiêm Thị Nhung thoái sạch vốn tại doanh nghiệp. Đáng chú ý, cổ đông mới nắm 49% cơ cấu tại Công ty Tây Đô không được tiết lộ.
Tính tại thời điểm cuối năm 2020, tổng tài sản tại Công ty Tân Đô đạt 2.021 tỉ đồng. Phần lớn tài sản của doanh nghiệp nằm ngoài công ty.
