Tăng trưởng và “lỗ trong kế hoạch”
Trong năm 2017, Jetstar Pacific gây chú ý với việc tiếp nhận những tàu bay đầu tiên trong tổng số 10 tàu bay thế hệ mới Airbus A320CEO hãng đã ký kết với tập đoàn Airbus đồng thời mở nhiều đường bay mới trong đó đáng chú ý là đường bay thẳng đi Nhật. Khi mở đường bay thẳng đi Nhật, Jetstar làm “náo loạn” thị trường với mức giá siêu rẻ.
Việc mở đường bay, sắm máy bay và áp giá rẻ được nhận định là một phần trong kế hoạch đầu tư cho sự phát triển Jetstar Pacific theo mô hình hàng không giá rẻ có quy mô đủ lớn trong kế hoạch 5 năm. Tuy nhiên, kết quả kinh doanh với những con số âm lại không được công bố.
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Lê Hồng Hà - Chủ tịch Hội đồng quản trị Jetstar Pacific - thừa nhận năm 2017 dù kết quả kinh doanh “tốt hơn kế hoạch” nhưng vẫn lỗ năm thứ 2 liên tiếp. Tuy nhiên, ông Hà cho rằng, đó là “âm trong kế hoạch” và khi được hỏi về con số âm cụ thể, ông Hà “chưa thể trả lời vì phải chờ con số kiểm toán” và ngay cả khi có báo cáo kiểm toán trong quý I/2018 thì cũng sẽ “không công bố”. Ông Hà cho rằng: “Jetstar có trách nhiệm phát triển mở rộng thị trường khách giá rẻ, phân khúc giá rẻ tạo ra kết quả chung và kết quả được công bố là kết quả chung, chứ không công bố riêng lẻ từng thành viên. Báo cáo tài chính của Jetstar chỉ là báo cáo nội bộ” - ông Hà cho biết thêm.
Khi được hỏi: Khi nào Jetstar có thể cắt lỗ? ông Hà cho rằng, đã cắt, “năm 2014-2015 đã dương rồi, 2016-2017 lại không dương” và có nhiều lý do trong đó có lý do đầu tư mở rộng. Thực trạng lỗ của Jetstar được nhận định là đang nằm trong kế hoạch 5 năm mà các cổ đông, nhà đầu tư đã tính toán để thực hiện mục tiêu mà cổ đông và nhà đầu tư yêu cầu.
Ngược với thông tin khả quan từ đại diện Jetstar Pacific, lãnh đạo Cục Hàng không VN lại tỏ ra khá quan ngại về tình trạng kinh doanh của đơn vị này và cho rằng số liệu tài chính của Jetstar không phải số liệu mật. Được biết, Cục Hàng không sẽ có cuộc họp với các bên về câu chuyện lỗ của Jetstar Pacific.
Những câu hỏi nhìn từ chuyện Saigon Tourist “teo vốn” sau khi đổ tiền vào Jetstar Pacific
Nếu câu chuyện lỗ của Jetstar đơn thuần là bước đệm để mở rộng thị phần và phát triển thì sẽ gần như không có gì đáng nói bởi không phải là lạ trong kinh doanh. Tuy nhiên, câu chuyện Saigon Tourist tháo chạy và mất gần hết vốn sau khi đổ tiền vào hãng hàng không này lại làm dấy lên không ít câu hỏi.
Vào tháng 4.2017, TCty Du lịch Sài Gòn (Saigontourist) đã đưa ra đấu giá 363.775 cổ phần Jetstar Pacific với giá khởi điểm 15.000 đồng/cổ phần trong khi trước đó Saigontourist đã bỏ hơn 40 tỉ đồng để sở hữu 1,14% vốn điều lệ thực góp của Jetstar Pacific. Với giá khởi điểm 15.000 đồng/cổ phiếu, Saigontourist lỗ đến 86,4% so với giá đầu tư ban đầu và khoản đầu tư 40 tỉ đồng đã bị “teo” chỉ còn 5 tỉ đồng. Cũng vì câu chuyện Saigontourist tháo chạy, thực trạng lỗ của Jetstar mới bị lộ thông qua hồ sơ mà VietinBankSc - đơn vị tư vấn đấu giá - công bố công khai vào cuối tháng 3.2017.
Theo đó, tính đến hết 30.9.2016, Jetstar bị lỗ lũy kế tới 3.658 tỉ đồng theo báo cáo tài chính giai đoạn từ 1.1.2016 đến 30.9.2016. Cty này bị lỗ 346 tỉ đồng trong 9 tháng năm 2016 sau khi có lãi 80,8 tỉ đồng cùng kỳ năm 2015. Khi con số này bị lộ, nhiều lo ngại về khả năng “teo vốn nhà nước” với gần 70% cổ phần tại Jetstar Pacific đã được các chuyên gia đặt ra, đặc biệt là khi thị trường hàng không ngày càng cạnh tranh khốc liệt và Jetstar Pacific từng ngấp nghé bờ phá sản. Bên cạnh đó, việc Jetstar giữ bí mật về lỗ lãi cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi bởi về lý thuyết, kết quả kinh doanh và tình hình tài chính của Jetstar Pacific không phải là bí mật, bởi Jetstar là doanh nghiệp nhà nước nắm giữ gần 70% cổ phần.
Câu hỏi đặt ra là nếu Jetstar tiếp tục thua lỗ, đồng nghĩa với vốn Nhà nước bổ sung cho Jetstar tiếp tục “bốc hơi”, thì ai sẽ là người gánh trách nhiệm?
