Tại sao lại chọn hình người?
Robot vốn đã phục vụ trong các ngành công nghiệp từ lâu, với đủ các loại hình dạng như cánh tay máy tới các loại thú vật như chó máy, hươu máy. Tuy nhiên, robot có hình người vẫn chưa xuất hiện nhiều ở thời điểm hiện tại. Là loại robot dịch vụ chuyên nghiệp, được chế tạo để bắt chước chuyển động và tương tác của con người, các robot hình người cung cấp giá trị bằng cách tự động hóa các tác vụ theo cách giúp tiết kiệm chi phí và tăng năng suất. Mặc dù đã được ấp ủ từ lâu, nhưng trong khoảng thời gian gần đây chúng mới bắt đầu trở nên khả thi về mặt thương mại.
Tháng 9.2022, tỉ phú giàu nhất thế giới Elon Musk đã cho ra mắt nguyên mẫu Optimus, một robot hình người được ông và công ty của mình thai nghén đã lâu. Tháng 12.2022, Nigeria cũng đã công bố robot hình người đầu tiên của nước này, tuyên bố tập trung phát triển công nghệ robot và trí tuệ nhân tạo. Ngày 7.12.2022, Sony tuyên bố mình đã sở hữu công nghệ đầy đủ để sản xuất robot hình người, sẽ bắt đầu sản xuất khi xác định được mục đích sử dụng. Rõ ràng, thị trường robot hình người đang dần trở nên hấp dẫn hơn với sự tham gia của các “ông lớn” công nghệ như Tesla, Sony và cả những tân binh khác.
Số ít robot hình người đang được sử dụng hiện tại làm việc trong những mảng khó khăn như kiểm tra, bảo trì và ứng phó thảm họa để giảm bớt công việc cho con người trong các nhiệm vụ nặng nhọc và nguy hiểm. Các ứng dụng đa dạng khác của chúng bao gồm trở thành bạn đồng hành cho người già và người bệnh, đóng vai trò là người hướng dẫn và tương tác với khách hàng trong vai trò lễ tân và thậm chí có khả năng là vật chủ cho sự phát triển của các cơ quan cấy ghép ở người.
Có rất nhiều nhiệm vụ mà robot hình người có thể tự động hóa, từ các nhiệm vụ giải cứu đầy nguy hiểm đến chăm sóc con người. Cách thức triển khai những robot này không ngừng mở rộng và khi công nghệ cơ bản được cải thiện, thị trường sẽ thay đổi theo.
Với cơ thể giống người và khả năng di chuyển trong môi trường được thiết kế cho con người, chúng có thể sử dụng các công cụ và phương tiện được thiết kế cho con người như hiện tại. Những lợi thế này có thể được sử dụng để giúp mọi người tập trung vào các hoạt động sáng tạo hơn, thay vì trực tiếp tham gia các hoạt động trong môi trường khắc nghiệt, nhiệm vụ nguy hiểm và các nhiệm vụ có giá trị gia tăng thấp. Ngoài ra, với hình dạng và cách di chuyển giống con người, chúng có thể thu hút mọi người trong các nhiệm vụ giải trí và chữa bệnh qua tương tác.
Tham gia vào cuộc sống
Theo Robotics Academy, robot hình người đầu tiên được tạo ra mang hình dáng của một người lính cầm kèn, được chế tạo vào năm 1810 bởi kỹ sư Friedrich Kaufmann ở Dresden, Đức. Robot này đã được trưng bày cho đến ngày 30.4.1950.
Kể từ đó, đã có nhiều nhà khoa học theo đuổi việc chế tạo những cỗ máy với hình dạng của con người. Những cái tên đáng để nhắc đến nhất ở thời điểm hiện tại bao gồm: Nadine hay Sophia.
Nadine là một robot mang gương mặt và bàn tay của Giáo sư Nadia Thalmann, người đã cùng công ty Nhật Bản Kokoro nghiên cứu và chế tạo ra nó. Nadine có thể đáp lại lời chào, giao tiếp bằng mắt và ghi nhớ tất cả các cuộc trò chuyện. Sophia đi vào lịch sử năm 2017 khi trở thành robot hình người đầu tiên được cấp quyền công dân hợp pháp. Hiện là công dân Arab Saudi, Sophia đã có thời gian gặp gỡ và nói chuyện với nhiều người nổi tiếng, cũng như đưa ra nhiều bình luận gây tranh cãi, trong đó phát biểu rằng nó muốn có con và xây dựng gia đình.
Tháng 4.2021, một trong những tác phẩm của Sophia được bán với giá gần 690.000 USD, khiến nó trở thành một họa sĩ và nhà phê bình tranh tầm cỡ thế giới. Robot này cũng đã giảng dạy về các đề tài khoa học và công nghệ, tham gia những buổi thảo luận cùng nhiều nhân vật nổi tiếng trên thế giới.
Tháng 9.2022, một nguyên mẫu của robot Optimus đến từ Tesla đã bước lên sân khấu và vẫy tay chào khán giả. Tại buổi ra mắt này, những video quay cảnh robot nâng một chiếc hộp, tưới cây và di chuyển các thanh kim loại trong nhà máy cũng được trình chiếu.
"Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra một robot hình người hữu ích càng nhanh càng tốt. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều việc phải làm để tinh chỉnh Optimus và chứng minh điều đó" - Elon Musk nói trong buổi ra mắt của Tesla.
Elon Musk cho biết, hầu hết các robot hình người hiện nay đang "thiếu não" và chúng không có trí thông minh để tự điều hướng thế giới. Chúng cũng rất đắt tiền nên khó có thể được sản xuất với số lượng lớn. Song Optimus sẽ là một "robot cực kỳ có khả năng" được sản xuất với số lượng rất lớn trong tương lai với mức giá dưới 20.000 USD.
Tương lai nào cho những đôi chân máy?
Thị trường robot hình người đã sẵn sàng cho sự tăng trưởng đáng kể. Giá trị thị trường robot hình người toàn cầu được chốt ở mức 1,48 tỉ USD vào năm 2021. Các chuyên gia dự đoán thị trường này sẽ được định giá 3,9 tỉ USD vào năm 2023 và 17,32 tỉ USD vào năm 2028. Tốc độ tăng trưởng gộp hàng năm (CAGR) của thị trường đáng kinh ngạc này là 42,1% trong giai đoạn dự báo (2022-2028), theo Globe News Wire.
Trong số tất cả các loại robot hình người, robot hai chân dự kiến sẽ phát triển ở mức CAGR cao nhất trong giai đoạn dự báo. Sự mở rộng nhanh chóng của thị trường robot hình người chủ yếu là do khả năng cải thiện nhanh chóng về công nghệ và khả năng tồn tại của chúng trong phạm vi ứng dụng ngày càng mở rộng.
Thị trường robot hình người của Trung Quốc được dự đoán trị giá hơn 2,5 tỉ USD vào năm 2030, trong khi ngành công nghiệp này tại Nhật Bản dự kiến sẽ tạo ra doanh thu hơn 1,6 tỉ USD vào năm 2030, theo báo cáo của SkyQuest. Báo cáo này nói rằng Nhật Bản đã dẫn đầu thị trường robot hình người trong một thời gian dài và thống trị thị trường Châu Á Thái Bình Dương. Nhưng hiện tại, ngành công nghiệp robot hình người đang phát triển nhanh chóng của Trung Quốc đang bắt kịp Nhật Bản và các nước khác trong khu vực.
Theo nghiên cứu của Globe News Wire, Nhật Bản đã sản xuất hơn 89.800 robot hình người vào năm 2021. Con số này đã tăng đáng kể so với 36.000 robot hình người được sản xuất năm 2015, trong khi Trung Quốc sản xuất hơn 14.000 sản phẩm. Hiện tại, Nhật Bản đang nắm giữ khoảng 54% thị trường robot hình người ở Châu Á Thái Bình Dương, tiếp theo là Trung Quốc.
Với sự tham gia của Tesla và Sony cùng những tân binh mới, thị trường này chắc chắn còn thay đổi nhiều trong thời gian tới. Tầm nhìn của các nhà khoa học về một thế giới nơi những “người máy” phục vụ con người xuất hiện trên khắp thế giới dường như đang dần trở thành sự thực.
