Di tích lịch sử quốc gia bị quên lãng giữa trung tâm thành phố

Nhìn từ bên ngoài, di tích lịch sử này nằm lặng lẽ giữa một dãy nhà nằm sát nhau. Bề ngoài đã bị phủ một lớp rêu phong hoen ố với những đường rạch nứt nẻ chi chít.

Nhìn từ bên ngoài, di tích lịch sử này lặng lẽ giữa một dãy nhà nằm sát nhau. Bề ngoài đã bị phủ một lớp rêu phong hoen ố với những đường rạch nứt nẻ chi chít.

Qua tìm hiểu, Di tích Nhà tù số 9 Đào Duy Từ do Mỹ - Ngụy lập ra từ năm 1955 – 1962, được sử dụng làm khu vực giam tù nhân chính trị. Tuy chỉ hoạt động trong thời gian ngắn nhưng nơi này là nỗi ám ảnh trong ký ức của nhiều cựu tù vì số lượng tù nhân bị giam rất đông trong không gian vô cùng nhỏ hẹp.

Di tích Nhà tù số 9 Đào Duy Từ được lập ra từ năm 1955 – 1962 và được sử dụng làm khu vực giam tù nhân chính trị. Tuy chỉ hoạt động trong thời gian ngắn nhưng nơi này là nỗi ám ảnh trong ký ức của nhiều cựu tù vì số lượng tù nhân bị giam rất đông trong không gian vô cùng hẹp.

Đỉnh điểm là tháng 4.1957, số tù nhân nơi đây lên đến 2.000 người. Đặc biệt, xà lim số 1 của Nhà tù chỉ rộng 4,87m2, nhưng địch nhốt thường xuyên hơn 20 người. Có đợt cao điểm chúng tống giam vào đây cả nam lẫn nữ lên đến 37 người.

Tính đến tháng 4.1957, số tù nhân nơi đây lên đến 2.000 người. Đặc biệt, xà lim số 1 của Nhà tù chỉ rộng 4,87m2 nhưng thường xuyên giam giữ hơn 20 người. Có đợt cao điểm, số lượng tù nhân cả nam lẫn nữ lên đến 37 người.

Cũng tại phòng giam này, nhiều chiến sĩ cách mạng đã hy sinh vì đói, khát và nhất là ngột thở; những người còn sống sót thì bệnh tật, tàn phế suốt đời.

Được biết, năm 1998, Nhà tù số 9 Đào Duy Từ được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia. Sau đó, di tích này được tu sửa, phục chế.

Tuy nhiên, kể từ đó, nơi này tiếp tục bị xuống cấp nặng. Từ ngoài vào trong, các vách tường bị bong rộp, thấm ướt, rêu cỏ mọc khắp nơi. Tệ hơn, mỗi khi có mưa, nước thấp ăn dần vào tường vách gây ẩm mốc rất khó chịu.

Đến thời điểm hiện tại, nơi này tiếp tục bị xuống cấp nặng. Từ ngoài vào trong, các vách tường bị bong rộp, thấm ướt, rêu cỏ mọc khắp nơi. Tệ hơn, mỗi khi có mưa, nước thấm vào tường vách gây ẩm mốc rất khó chịu.

Toàn bộ hệ thống đà gỗ, mái ngói bị mục nát nghiêm trọng. Chính vì vậy, công tác lưu trữ, bảo vệ tài liệu, hình ảnh và hiện vật đang trưng bày trong di tích đang đứng trước nguy cơ bị hư hỏng, mối mọt tàn phá.

Toàn bộ hệ thống đà gỗ, mái ngói bị mục nát nghiêm trọng. Chính vì vậy, các tài liệu, hình ảnh và hiện vật trưng bày trong di tích đang đứng trước nguy cơ bị hư hỏng, mối mọt tàn phá.

Theo ông Phan Thành Lang - Chủ tịch Hội Cựu tù chính trị cách mạng tỉnh Bình Định, Di tích Nhà tù số 9 Đào Duy Từ là bằng chứng khẳng định tội ác dã man của kẻ thù, chứng minh hùng hồn tinh thần đấu tranh bất khuất của tập thể tù nhân.

Tuy nhiên, qua khảo sát thực trạng, di tích đang xuống cấp nghiêm trọng. Do đó, việc sửa chữa, nâng cấp nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa của di tích này là việc rất cần thiết.

Tuy nhiên, di tích này đang xuống cấp nghiêm trọng. Do đó, việc sửa chữa, nâng cấp nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị lịch sử của di tích này là việc rất cần thiết.

Ông Bùi Tĩnh - Giám đốc Bảo tàng Bình Định cho biết, vừa qua Bảo tàng tỉnh phối hợp với Hội Cựu tù chính trị cách mạng của tỉnh và TP.Quy Nhơn họp và có văn bản tham mưu cho lãnh đạo Sở VH-TT. Sở sẽ có văn bản gửi UBND tỉnh để cho chủ trương và kinh phí để thực hiện việc chống xuống cấp di tích để phục vụ cho công tác khách đến tham quan nghiên cứu.

Ông Bùi Tĩnh - Giám đốc Bảo tàng Bình Định cho biết, vừa qua Bảo tàng tỉnh phối hợp với Hội Cựu tù chính trị cách mạng họp và có văn bản tham mưu cho lãnh đạo Sở VH-TT. Sở sẽ có văn bản gửi UBND tỉnh để xin chủ trương và kinh phí thực hiện việc tu bổ, chống xuống cấp di tích.