Trong bài phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh những khó khăn của ngành Xuất bản những năm gần đây nói lên một điều: Xuất bản đổi mới, cần tư duy lại về sách.
"Ngành Xuất bản đang thai nghén để tái sinh. Ngành Xuất bản sẽ có một hình hài mới để làm sách tốt hơn. Thai nghén là một giai đoạn không dễ dàng", ông Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.
Tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ mới
Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, các cuộc cách mạng công nghệ những năm qua khiến nhiều doanh nghiệp công nghệ mới xuất hiện, tạo ra các sản phẩm thay thế ở nhiều ngành, lĩnh vực. Trong đó, cách mạng công nghệ lần thứ tư tạo ra chuyển đổi số và không gian mạng.
Ngành Xuất bản bị ảnh hưởng khi các doanh nghiệp mới, chủ yếu là doanh nghiệp công nghệ số, chưa từng làm xuất bản nhưng lại có sản phẩm thay thế xuất bản, chủ yếu trên không gian mạng.
Để ứng phó với tình trạng này, ông Nguyễn Mạnh Hùng gợi ý các đơn vị xuất bản hợp tác với công ty công nghệ nhằm tăng khả năng cạnh tranh.
"Xuất bản sẽ phải hoạt động đồng thời ở cả 2 không gian. Không gian cũ với sự trợ giúp của công nghệ mới sẽ được mở rộng, nâng cao chất lượng và năng suất lao động.
Còn không gian mới thì sẽ giúp cho xuất bản mở rộng thị trường, tạo ra các sản phẩm mới, tạo ra sự phát triển trong dài hạn. Nhưng 2 không gian này không hoạt động độc lập mà bổ trợ: chỗ nào, cái nào online tốt hơn thì hãy online và ngược lại", Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng cũng nhận định, việc xây dựng một nền tảng số làm sách cho các nhà xuất bản, cung cấp các công cụ tự động và thông minh cho người làm sách, từ khâu sáng tác, biên tập, sản xuất, giới thiệu và phân phối đa nền tảng, phân tích dữ liệu để phát hiện xu thế thị trường... sẽ thu hút được nhiều nguồn lực để làm sách. Vì thế, hợp tác, đặc biệt là hợp tác với các công ty công nghệ số, là lời giải chính cho ngành Xuất bản.
Người Việt Nam không đọc ít đi
Tại Hội nghị, ông Nguyễn Mạnh Hùng chỉ ra rằng, phải khai thác và kết hợp nhuần nhuyễn giữa 3 yếu tố chính trị, văn hóa và kinh tế trong xuất bản thì mới đem lại thành công.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng nhận định, người Việt Nam không đọc ít đi mà đang đọc nhiều hơn. Nhưng họ có nhiều cách đọc hơn, kể cả cách đọc là không đọc (hỏi trợ lý ảo).
"Nhiều cách đọc hơn tức là không gian của xuất bản rộng hơn. Không gian để sáng tạo cũng vì thế mà rộng hơn rất nhiều. Xuất bản phải tìm đến những cách đọc khác nhau để tạo ra sản phẩm phù hợp. Độc giả ở đâu thì chúng ta phải đến đó. Bởi vậy, đổi mới sáng tạo sẽ là câu chuyện chính của xuất bản", Bộ trưởng nói.
Theo đó, ngành Xuất bản cần đổi mới sáng tạo về cách làm sách, cách phân phối sách, về các mô hình kinh doanh mới, các mô hình hợp tác mới... để nâng số sách người Việt đọc mỗi năm.
Trong bài phát biểu, ông Nguyễn Mạnh Hùng cũng vạch ra một số khó khăn trong ngành Xuất bản như: thiếu đề tài, thị trường sách bị thu hẹp, sách điện tử tăng chậm và nhân lực ngành Xuất bản hạn chế.
Từ đó, Bộ trưởng đề ra một số nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới gồm: hoàn thiện thể chế, nhất là thể chế số, của ngành Xuất bản; xây dựng hạ tầng số cho ngành Xuất bản; đào tạo nhân lực số; làm tốt công tác thống kê, số liệu và nâng cao lượng sách hút độc giả.
"Sách là một khái niệm mở và phát triển. Nếu không thay đổi thì có thể sẽ bị thay thế. Đã đến lúc xuất bản phải đổi mới mạnh mẽ để tồn tại và phát triển, mở ra một trang mới của ngành Xuất bản. Đó là xuất bản số. Đó là sự kết hợp xuất bản truyền thống và xuất bản số", ông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.
