Hôm qua, công an đã làm việc với người viết thông báo trên bảng tin một phường thuộc quận Long Biên - Hà Nội về 4 trường hợp dương tính với nCoV. Người phụ nữ trả lời “nghe nói” vậy thì viết thế chứ “không có ý gì”.
Ở Lâm Đồng, công an cũng mời 6 học sinh lên làm việc khi các em làm giả và chia sẻ hình ảnh phiếu xét nghiệm giả dương tính với nCoV. “Chỉ nhằm trêu đùa bạn bè”- câu trả lời chung cho cả 6 trường hợp này.
Giữa việc tung tin “nghe nói”, “không có ý gì” và đưa tin vịt “trêu đùa bạn bè” có một điểm giống nhau. Nó là những tin tức đầu nguồn, để từ đó được phát tán - không hề kiểm chứng - một cách dữ dội trên mạng. Chính những tin vịt ấy dù từ những người dân bình thường hay những nghệ sĩ nổi tiếng có hàng triệu người theo dõi trên mạng xã hội đang gây ra nỗi sợ hãi ngấm ngầm, gây ra tâm lý hoang mang mà có khi chúng ta chưa tự ý thức được.
Dường như sự hồn nhiên đến vô tâm ấy đã gây ra những hậu quả cơn sốt tích trữ khẩu trang, mà việc “xếp hàng đến nửa đêm để mua khẩu trang” có lẽ chỉ là một biểu hiện tâm lý, một hậu quả của tin đồn thổi phồng một cách quá đáng nguy cơ dịch bệnh.
Sau khi khẩu trang “sốt nóng”, từ hôm qua, đến lượt một số siêu thị cháy hàng.
Không phải ở hình ảnh những kệ hàng lương thực, thực phẩm nói chung rỗng tuếch, mà ở những xe hàng chất ú ụ mì tôm, rau gạo, dầu ăn, thịt cá... Và dù đã tăng gấp ba lượng cung ứng, hàng hoá vẫn bị vét sạch từ nhiều siêu thị.
Sự lo lắng quá mức cần thiết hoá ra là có thật. Và cho dù nó “buồn cười” thì đó cũng là một tâm lý xã hội cần giải toả khi sự “buồn cười” ấy đang tiếp lửa cho nỗi hoang mang.
Có một con số cần nói tới ở đây: Đã có 170 trường hợp bị xử phạt vì đưa tin không đúng sự thật. Tại sao nhiều như thế? Tại sao con số vẫn gia tăng? Hình như mức xử phạt chỉ 5-10 hay 12,5 triệu đồng, mức “max phạt” như cách nói của dân chưa đủ để thành một thứ “vaccine cho tin vịt”.
Một mình Chính phủ, một mình Bộ Y tế, một mình ngành công an không thể mãi chạy theo để đính chính, để xử lý tin đồn và hậu quả của nó nếu mỗi người dân không tự ý thức sự bình tĩnh của mình cũng giống như một liều vaccine hữu hiệu cho an toàn xã hội.
