Có một điều cần phải khẳng định rõ, nguyên nhân chính xảy ra tai nạn là do ý thức của lái xe. Rất nhiều lái xe phóng nhanh, vượt ẩu, bất chấp các quy định về an toàn.
Riêng tại các cao tốc vừa xảy ra tai nạn như Cam Lộ - La Sơn, Báo Lao Động đã quay clip, ghi hình nhiều lái xe vi phạm, qua mặt ở nơi cấm, chạy quá tốc độ cho phép, mặc dù trước đó đã xảy ra những vụ tai nạn giao thông chết người, cảnh sát giao thông đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ xảy ra tai nạn, lái xe cần chấp hành quy định khi đi trên cao tốc này.
Nhưng, cùng với ý thức của lái xe, chất lượng hạ tầng giao thông cũng là nguyên nhân gây tai nạn. Ví dụ, nếu như có hệ thống camera trên cao tốc, thì lái xe sẽ không dám vượt ẩu, chạy quá tốc độ. Bằng chứng là ở các cao tốc như TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, phần lớn lái xe chạy đúng quy định vì camera ghi hình trên cả tuyến đường, ai vi phạm sẽ bị phạt nguội.
Theo ý kiến của Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ, trong bối cảnh nguồn lực đầu tư hạn hẹp khi mà mục tiêu phải hoàn thành 3.000km cao tốc vào năm 2025 ngày càng gây sức ép, chủ trương phân kỳ đầu tư xây dựng một số tuyến cao tốc với mặt cắt ngang 4 làn xe hạn chế, tốc độ thiết kế 80km/h, chưa có làn đường khẩn cấp được thông qua.
Đúng là sức ép hoàn thành 3.000 km cao tốc quá lớn, vì thời hạn 2025 đã sắp đến, cho nên ngành giao thông đã cố gắng hết sức để hoàn thành, về đích đúng hẹn.
Tuy nhiên, cũng không nên vì sức ép đó mà làm cao tốc không đạt chuẩn. Trong bài Ủng hộ đề xuất của Thượng tá Lê Quang Hòa hạ cấp cao tốc 2 làn vì an toàn ngày 20.3.2024, Báo Lao Động đã trích ý kiến của Thượng tá Lê Quang Hòa - Trưởng phòng Hướng dẫn, điều khiển giao thông và dẫn đoàn (Cục Cảnh sát giao thông), đó là không thể vì mục tiêu có 3.000km cao tốc mà khai thác theo chuẩn cao tốc đối với những con đường chưa đạt chuẩn của loại hình đường bộ này.
Vậy thì, chỉ có hai cách, một là hạ cấp cao tốc để đảm bảo an toàn giao thông như nội dung Báo Lao Động đã nêu.
Hai là nâng cấp hạ tầng đường cao tốc để đạt chuẩn cao tốc, đảm bảo an toàn cho các phương tiện lưu thông.
Ông Nguyễn Mạnh Thắng - Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam cho biết: "Thời gian tới ngành giao thông bố trí nguồn vốn tập trung làm sao đảm bảo cao tốc tối thiểu 4 tuyến, bố trí đủ hạ tầng làn khẩn cấp, vạch kẻ, trạm dừng nghỉ...".
Thời gian tới là khi nào?