Phải trở lại 10 năm trước, khi nhà kinh tế lần đầu nhắc tới những con số rất hào hùng của ngành xổ số: Đó là năm 2012, doanh thu toàn ngành đạt tới 54.000 tỉ đồng, nộp ngân sách nhà nước 16.620 tỉ đồng, tương đương 30,7% doanh thu.
Con số ấy được làm nên bởi 300.000 lao động trong ngành xổ số.
Chuyên gia tài chính khu vực công, TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, năm đó đánh giá: Nguồn thu từ xổ số đã đóng góp không nhỏ vào ngân sách của một số địa phương, nhất là các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
Không nhỏ là bao nhiêu?
Là bình quân 27%. Một số tỉnh như Vĩnh Long hay Hậu Giang, tỉ lệ này lên tới 46-48%.
Báo cáo ngân sách nhà nước cho biết đến trước dịch, tổng thu từ hoạt động kinh doanh xổ số là trên 24.000 tỉ đồng mỗi năm. Năm 2019: hơn 29.000 tỉ đồng. Năm 2021, doanh thu 87.356 tỉ, tương đương 0,9% GDP, nộp ngân sách 31.579 tỉ.
Năm 2022 này, dự toán thu 34.300 tỉ đồng thì đến tháng 8 đã đạt trên 26.200 tỉ đồng. Và hết tháng 11, đã vượt kế hoạch với 110,7%.
Ngành xổ số rất đáng được ghi nhận.
Xổ số có chịu tác động bởi đại dịch, chiến tranh hay thiên hai hay không? Có. Chắc chắn là có.
Nhưng bất kể khó khăn, ngành này luôn có cách “huy động từ nhân dân” để đạt tỷ lệ nộp ngân sách nhà nước cực kỳ ấn tượng: Tính chung cả giai đoạn 2007-2021: Ngành xổ số nộp ngân sách bình quân tăng tới 12,17%/năm.
Năm 2014, dư luận xôn xao khi một vị bộ trưởng nhận định “người bán vé số có thu nhập cao”.
Ông Hồ Kinh Kha - Giám đốc Sở Tài chính Tiền Giang cũng khiến dư luận sửng sốt với phát ngôn: “Có những người tàn tật, đi bán vé số bằng xe lăn có thể bán mỗi ngày 3.000 tờ.” Tính ra, với hoa hồng được hưởng là 1.100 đồng/tờ vé số, thì 3.000 tờ sẽ tạo thu nhập gần 100 triệu đồng mỗi tháng.
Chúng ta cũng có thể nói đó không phải là sản xuất, không tạo ra hàng hoá. Điều đó không sai. Nhưng có một việc không cần tranh cãi: Ngành Xổ số đã góp phần tạo việc làm cho khoảng 500.000 lao động, tăng 200.000 người so với 10 năm trước. Mà đó hầu hết là người nghèo, người không nơi nương tựa, người tàn tật...
Đó còn là an sinh xã hội nữa đó.
