Đáng chú ý chỉ riêng lĩnh vực nông lâm thủy sản tổng kim ngạch xuất khẩu trong cả năm 2023 đạt 53,01 tỉ USD, xuất siêu đạt mức kỷ lục 12,07 tỉ USD, tăng 43,7% và chiếm trên 42,5% xuất siêu cả nước. Một số mặt hàng xuất khẩu tăng cao kỷ lục như rau quả đạt 5,69 tỉ USD, tăng 69,2%; gạo đạt 4,78 tỉ USD, tăng 38,4%...
Đây là mức tăng trưởng ngoài dự đoán bởi chính báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hồi cuối năm ngoái cũng nêu rõ, ngành Nông nghiệp thực hiện Kế hoạch năm 2023 trong điều kiện có những thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen; trong đó, đặc biệt khó khăn về thị trường xuất khẩu lâm sản và thủy sản.
Đã có những thời điểm cả nước rộ lên những cuộc giải cứu thanh long, dưa hấu, sầu riêng… tạo ra những lo lắng về tình hình xuất khẩu nông sản cũng như quy hoạch nông sản. Tuy nhiên, chính trong lúc khó khăn thì cơ hội lại đến, xuất phát từ việc tìm đầu ra cho nông sản. Năm 2023 cũng là năm mà ngành nông nghiệp đã tổ chức được nhiều sự kiện lớn mang tầm quốc tế như Festival quốc tế ngành hàng lúa gạo, Festival Bảo tồn và phát triển làng nghề…
Đáng chú ý hơn nữa Đề án Phát triển bền vững 1 triệu hécta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030 được khởi động và điểm nhấn đầu tiên là gạo ST25 của Việt Nam lần thứ 2 trở thành gạo ngon nhất thế giới.
Bên cạnh đó, phong trào OCOP được rộng khắp và điều quan trọng là những sản phẩm gắn mác OCOP ngày càng được thăng hạng, số lượng sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên tăng đều qua các tháng và đạt 11.000 sản phẩm.
Điều đó cho thấy, thay vì một thời gian dài, Việt Nam chạy theo số lượng xuất khẩu nhưng giá trị thương mại lại thấp. Giờ đây, đầu tư vào chất lượng, đặc biệt là chất lượng các sản phẩm nông lâm thuỷ sản để đáp ứng những yêu cầu khó tính, những rào cản kỹ thuật khắt khe của thị trường nước ngoài.
Thành quả ấy có được từ sự chuyển đổi tư duy: từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp, từ phát triển đơn ngành sang hợp tác, phát triển đa ngành, thúc đẩy tích hợp đa giá trị trong sản phẩm nông lâm thuỷ sản.
Bài học từ xuất khẩu các mặt hàng nông nghiệp với mức xuất siêu kỷ lục chính là bài học về sự thay đổi, tiếp cận và mở rộng thị trường. Và quan trọng nhất chính là bài học về sự thay đổi, nhạy bén trong tư duy để mở ra những không gian phát triển mới.
Những con số ấn tượng, thêm một lần nữa giúp kinh tế Việt Nam tự tin bước sang năm 2024 dù còn đầy khó khăn nhưng chắc chắn sẽ có thêm những thành tựu mới.
