Chỉ là để nhắc người Hà Nội thế thôi. Còn hôm nay tôi xin tiếp tục đề tài “Hà Nội băm sáu phố phường”. Không nói đến cuốn bút ký cùng tên của nhà văn Thạch Lam (trong nhóm Tự lực Văn đoàn) cũ. Ca dao Hà Nội xưa cũng có câu: “Hà Nội băm sáu phố phường - Hàng Gạo, Hàng Đường, Hàng Muối trắng tinh...”. Trong một cuốn sách do 2 nhà Hà Nội học tên tuổi Việt năm 1999 có 41 phố “Hàng”. Tôi làm việc 40 năm ở nhà 51 Hàng Bồ của Báo Lao Động, đã dò theo 41 phố tên Hàng và thấy đến nay đã có 20 phố bị mất tên. Vì sao? Có lẽ nên hỏi nhà thơ Bằng Việt, người làm thơ từ thời Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ, sau đó làm Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội. Anh Bằng Việt là người đề xuất các tên phố mới, chắc anh rõ hơn tôi.
Xin đơn cử một phố Hàng Bồ kéo dài từ Lương Văn Can đến Bát Đàn, chỉ khoảng 100 số nhà là hết phố. Nhưng từ ngã tư Lương Văn Can - Hàng Bồ có đoạn phố ngắn khoảng dăm chục mét, xưa là phố Hàng Chỉ, nay coi như Hàng Bồ kéo dài sang Hàng Bạc. Chuyện chẳng có gì quan trọng.
Năm xưa Hà Nội còn có tên là Kẻ Chợ (thế kỷ 16) diện tích đô thị chỉ có 4km2. Năm 1939 (thời Pháp thuộc) mở rộng ra tới 12km2. Sau Cách mạng tháng 8.1945: 130km2. Sau giải phóng 1954: 152km2. Năm 1979: 2.130km2. Còn hiện nay Hà Nội là Hà Nội cũ + Hà Đông + Sơn Tây + một phần Hòa Bình + một phần Phúc Yên. Các cán bộ huyện từ xa về Hà Nội họp phải đi từ 5 giờ sáng (nếu đi xe buýt hay phi xe máy). Chuyện Hà Nội còn dài, hẹn gặp lại trên LĐCT trong các dịp khác.
Tôi là người Hà Nội từ đời cụ tổ 7-8 đời. Đứng ở bên sông Hồng nhìn thấy làng tôi bên kia sông, nay là phương của quận Long Biên. Thế mà dễ có đến nửa thế kỷ nay không về làng...
