TASS dẫn lời Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết hôm 10.6 rằng, các nước BRICS đang phát triển một nền tảng thanh toán không cần đồng USD.
Sáng kiến này xuất phát từ hội nghị thượng đỉnh của các nước BRICS tại Johannesburg năm ngoái, nơi BRICS - bao gồm các thành viên chủ chốt là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi - kêu gọi tăng cường giao dịch và cho vay bằng tiền tệ quốc gia của các nước này.
Theo Ngoại trưởng Lavrov, nền tảng mới sẽ cải thiện hệ thống tiền tệ quốc tế và cho phép thanh toán bằng tiền tệ quốc gia trong thương mại song phương. Nga muốn các đối tác thương mại của mình tránh xa đồng USD vì Mátxcơva phải đối mặt với các lệnh trừng phạt đáng kể từ Mỹ và các đồng minh.
Thông tin chi tiết về nền tảng mới rất hiếm, bao gồm cả những quốc gia nào có thể sử dụng và khi nào có thể được áp dụng.
Ông Lavrov đưa ra phát biểu trên tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao BRICS ngày 10-11.6 tại Nga, chỉ vài ngày sau Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg. Tại diễn đàn này, Tổng thống Nga Vladimir Putin tiếp tục kêu gọi loại bỏ dần việc sử dụng đồng USD và các loại tiền tệ "độc hại" khác.
Theo Christopher Granville, giám đốc điều hành nghiên cứu chính trị toàn cầu tại GlobalData TS Lombard, xu hướng phi USD hóa có thể có nhiều lực kéo hơn khi BRICS tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Kazan, Nga từ ngày 22-24.10.2024.
Hệ thống thanh toán BRICS mới có thể ở dạng hệ thống tiền kỹ thuật số cho phép các ngân hàng trung ương xử lý trực tiếp các giao dịch bằng tiền địa phương - Granville viết trong một báo cáo tháng 5.
Bản thân ông Lavrov đã giới thiệu một hệ thống thanh toán dựa trên tiền kỹ thuật số với truyền thông địa phương vào tháng 4.
Theo tờ Business Insider, các quốc gia trên thế giới đang nỗ lực đa dạng hóa tài sản của mình và giảm bớt sự thống trị của đồng USD vì lo ngại rằng - giống như Nga - họ có thể bị loại khỏi hệ thống tài chính thế giới dựa trên đồng bạc xanh nếu các lệnh trừng phạt có hiệu lực.
Nga, một cường quốc về hàng hóa, đã sử dụng nhiều đồng rúp hơn trong thương mại. Tuần trước, Tổng thống Putin cho biết, đồng rúp hiện chiếm 40% giao dịch xuất nhập khẩu của Nga.
Tuy nhiên, đồng USD đã bám rễ và lan tỏa sâu rộng trong hệ thống tài chính thế giới đến mức rất ít người nghĩ rằng nó có thể bị truất ngôi.
Jared Cohen, chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu tại Goldman Sachs, viết trên tạp chí Chính sách đối ngoại hôm 10.6 rằng có “những cơn gió ngược địa kinh tế thực sự đối với đồng USD”. Ông Cohen thừa nhận trào lưu hướng tới phi USD hóa nhưng viết rằng thế giới còn lâu mới đến thời điểm mà các nước có nỗ lực phối hợp nhằm thay đổi hệ thống tài chính toàn cầu dựa trên đồng USD.
“Hai vấn đề quan trọng nhất đối với những người ủng hộ việc phi USD hóa là không thể thay thế thứ gì đó bằng cái chưa có và các đối thủ cạnh tranh của Mỹ hiện không có khả năng hoặc ý chí thay thế đồng USD, ngay cả khi họ nói muốn thay thế" - ông Cohen viết.
Tuy nhiên, ông Cohen cảnh báo rằng không nên coi quyền lực tối cao của đồng USD là điều hiển nhiên. Ông giải thích, những diễn biến ở Mỹ, chẳng hạn như khó khăn tài chính và các mức thuế không cần thiết, có thể làm xói mòn niềm tin vào đồng bạc xanh.
Ngày 10.6, hai chuyên gia phân tích người Mỹ viết trên tờ Financial Times rằng “sự rối loạn chức năng của Mỹ” - chính trị và tài chính - là mối đe dọa thực sự đối với sự thống trị của đồng USD.
