49 năm về trước, vào ngày 14.12, sứ mệnh Apollo 17 của NASA rời Mặt trăng để trở về Trái đất và con người đã không quay lại vệ tinh tự nhiên của chúng ta kể từ đó.
Trong một nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã kiểm tra một tảng đá Mặt trăng do các phi hành gia thu thập trong khi thực hiện sứ mệnh Apollo 17.
Bằng cách đo thành phần của đá, được đặt tên là troctolite 76535, các nhà khoa học đã tìm thấy các mô hình chỉ ra thời kỳ nguội lạnh kéo dài 20 triệu năm trong lịch sử của Mặt trăng, bất chấp những hiểu biết trước đây về sự tiến hóa của Mặt trăng.
Người đứng đầu nghiên cứu, nhà nghiên cứu William Nelson từ Đại học Hawai tại Mānoa, Mỹ nói với Space: "Phát hiện của chúng tôi khiến cộng đồng khoa học về Mặt trăng có cái nhìn mới về mẫu vật".
Phân tích đá Mặt trăng
Nhóm nghiên cứu chọn mẫu đá này để nghiên cứu vì nó đặc biệt nguyên sơ.
"Nó không bị biến đổi mạnh bởi các tác động trong suốt thời gian ở trên bề mặt Mặt trăng. Điều đó là rất hiếm đối với đá Mặt trăng", Nelson thông tin.
Nhóm nghiên cứu đã đang đo lượng phosphor trong mẫu thì phát hiện ra những mô hình biến đổi hóa học thú vị trong các hạt khoáng vật của đá, bao gồm các khoáng vật olivin và plagioclase.
Nelson cho biết: "Điều này thật bất ngờ, vì các nghiên cứu trước đây báo cáo rằng, cả hai loại khoáng chất này đều không có bất kỳ biến đổi hóa học nào".
Cho đến nay, người ta vẫn cho rằng, vào một thời điểm nào đó sau khi Mặt trăng hình thành, nó đã trải qua khoảng thời gian 100 triệu năm nguội lạnh.
Nhưng khi nghiên cứu mẫu vật, chúng tôi thấy rằng, có thể mất không quá 20 triệu năm để mẫu này nguội đến mức đông đặc hoàn toàn. Nếu mẫu nguội chậm như đã đề xuất trước đó, thì nó sẽ không có sự thay đổi về hàm lượng phosphor, Nelson cho hay.
Phát hiện này làm thay đổi hiểu biết của chúng ta về lịch sử và sự tiến hóa của Mặt trăng trong 80 triệu năm.
Nghiên cứu quá khứ
Nghiên cứu đá Mặt trăng đòi hỏi bạn phải thực hiện một số biện pháp phòng ngừa nghiêm túc. Không chỉ đề phòng những rủi ro về sức khỏe con người liên quan đến bụi mặt trăng, hay regolith, mà các nhà hoa học cũng muốn cẩn thận với những mẫu này vì chúng cực kỳ khó tìm.
"Chúng tôi đeo găng tay khi cầm mẫu vật và luôn chạm nó một cách nhẹ nhàng. Mẫu luôn được cất giữ ở một nơi an toàn, trên người một trong số chúng tôi hoặc bên trong một thiết bị. Để lưu trữ lâu dài, nhóm quản lý mẫu Mặt trăng tại Trung tâm Không gian Johnson của NASA sẽ bảo quản những mẫu như vậy và luôn sẵn sàng cung cấp chúng cho mục đích nghiên cứu khoa học", Nelson nói.
Bất chấp số năm kể từ khi thu thập, Nelson khẳng định vẫn có thể hiểu được nhiều điều từ các mẫu được thu thập trong chương trình Apollo của NASA.
Nghiên cứu mới được công bố ngày 14.12 trên tạp chí Nature Communications.
