500 trận động đất trên sao Hỏa
Tàu vũ trụ InSight của NASA đã quan sát hơn 500 trận động đất trên sao Hỏa kể từ khi nó hạ cánh xuống hành tinh đỏ vào năm 2018. Nhưng điều bí ẩn là nó vẫn chưa phát hiện ra bất kỳ trận động đất mạnh nào.
Ông Bruce Banerdt - nghiên cứu viên chính của InSight - nói với tờ Business Insider: “Chúng tôi đã mong đợi một vài trận động đất cường độ 4, và thậm chí có thể là 5 độ richter vào thời điểm này, mặc dù đã có vô số các trận động đất nhỏ hơn”.
Thay vào đó, hầu hết trận động đất diễn ra rất yên tĩnh. Bốn trận động đất lớn nhất trên sao Hỏa được máy đo địa chấn của InSight ghi nhận có cường độ dao động từ 3,1 đến 3,6 độ richter.
Vì vậy, các nhà địa chấn học sao Hỏa đang bắt đầu "vò đầu bứt tai". Hoặc nhóm InSight xui xẻo, hoặc sao Hỏa không thể tạo ra những trận động đất lớn. "Nếu là điều thứ hai, chúng tôi chưa thực sự biết nó có nghĩa là gì" - Banerdt nói.
Vì sao quan tâm đến động đất trên sao Hỏa?
Lý do các nhà khoa học rất quan tâm đến chuyển động của sao Hỏa là việc đo lường các trận động đất có thể tiết lộ bên trong hành tinh đỏ này trông như thế nào. Cho đến nay, các kết quả của Insight đã chỉ ra rằng, sao Hỏa có thể có các lớp giống trái đất nằm sâu bên dưới lớp vỏ của nó, được bao bọc trong một lớp vỏ bên ngoài giống như mặt trăng.
Nhưng những trận động đất thực sự lớn sẽ giúp các nhà khoa học nhìn sâu vào lõi sao Hỏa, điều này có thể mang lại manh mối về cách hành tinh này được sinh ra và phát triển theo thời gian. Việc hiểu rõ hơn về bên trong của sao Hỏa có thể đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của nhân loại nhằm tìm ra những thế giới ngoài trái đất có thể có sự sống.
"Bằng cách nhìn vào lõi sao Hỏa, lớp vỏ của sao Hỏa và hiểu rằng, những thứ này không thay đổi nhiều trong 4,5 tỉ năm qua. Chúng ta có thể hiểu được trái đất sơ khai có thể trông như thế nào. Sao Hỏa đang giúp chúng ta hiểu cách các hành tinh đá hình thành và cách chúng tiến hóa nói chung" - Banerdt nói.
Banerdt và nhóm của ông hy vọng sẽ tìm ra lý do tại sao họ không thấy các trận động đất mạnh trên sao Hỏa, vì vậy, họ sẽ biết cách tìm kiếm chúng tốt hơn trong một nhiệm vụ trong tương lai, hoặc để họ có thể xác định vì sao các trận động đất mạnh trên sao Hỏa lại hiếm khi xảy ra.
Trên trái đất, các trận động đất thường chỉ kéo dài vài giây, mặc dù những trận động đất thực sự lớn có thể kéo dài vài phút. Trong khi đó, các trận động đất trên sao Hỏa thường kéo dài khoảng 10 đến 40 phút.
Vài trăm trận động đất mà InSight ghi được trên sao Hỏa hoạt động tương tự như trên mặt trăng. Nhưng vì quá nhỏ nên chúng chỉ giúp các nhà khoa học phân tích cấu tạo lớp trên của vỏ. Một số ít các trận động đất lớn hơn - giúp nhóm InSight xem xét các lớp sâu hơn - cho thấy chúng hoạt động giống động đất ở trái đất hơn.
Banerdt nói: “Tôi nghĩ có thể sao Hỏa có lớp ngoài giống như mặt trăng. Nó dễ bị phá vỡ bởi các tác động. Nhưng sâu hơn vào trong, vào lớp vỏ, nó có vẻ giống như trái đất hơn".
Các trận động đất trên sao Hỏa mà InSight ghi được diễn ra theo một mô hình tương tự như động đất ở trái đất: Cường độ càng cao, trận động đất càng hiếm.
Tuy nhiên, theo ông Banerdt, đó có thể chỉ là một thời kỳ yên tĩnh trên sao Hỏa. Mặc dù vậy, chuyên gia nghi ngờ rằng dữ liệu của InSight chỉ ra một xu hướng lớn hơn.
"Có vẻ như có ít trận động đất mạnh trên sao Hỏa, so với số lượng trận động đất nhỏ. Điều đó hơi khó hiểu. Chúng tôi vẫn đang cố gắng tìm ra lời giải thích cho điều đó" - Banerdt nói.
Cũng có thể NASA đã không chọn một vị trí tốt để săn tìm những trận động đất lớn. Trên trái đất, có rất nhiều khu vực không bao giờ xảy ra những trận động đất lớn. Hoặc có thể sao Hỏa không bao giờ rung chuyển nhiều như vậy.
"Nó cũng có thể liên quan đến trọng lực, nó có thể liên quan đến độ dày của lớp dễ vỡ, nó có thể liên quan đến rất nhiều thứ. Nhưng hiện tại, chúng tôi thực sự không có khả năng khám phá điều đó. Đó là một lĩnh vực đang được nghiên cứu" - Banerdt cho hay.
