Hãng tin Interfax ngày 21.8 dẫn nguồn tin từ tập đoàn xuất khẩu vũ khí Rosoboronexport cho biết, việc chuyển giao S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ sớm hơn dự kiến 1 năm - diễn biến có thể làm rạn nứt thêm quan hệ ngoại giao giữa Ankara và Washington.
Giới chức Mỹ xem mối quan hệ ngày càng nồng ấm giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan với người đồng cấp Nga Vladimir Putin là một mối đe dọa, và ông Donald Trump đã ký một đạo luật cấm bán F-35 cho Ankara nếu nước này mua S-400 của Nga.
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký hợp đồng cung cấp S-400 trị giá khoảng 2.5 tỉ USD vào tháng 12.2017, như một phần trong nỗ lực của Ankara nhằm tăng cường khả năng phòng thủ.
Giám đốc Rosoboronexport, Alexander Mikheyeve được tờ Al-Jazeera dẫn lời hôm 21.8 cho biết, "hợp đồng chuyển giao S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ đang được thực hiện trong thời gian đã thỏa thuận. Năm 2019, chúng tôi sẽ bắt đầu thực hiện hợp đồng này".
Tuyên bố được đưa ra sau khi Rostec, công ty sản xuất S-400, cho biết sẽ bắt đầu chuyển giao cho Ankara vào năm 2020.
Tại hội nghị của NATO hồi tháng Tư, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hối thúc Thổ Nhĩ Kỳ rút khỏi thỏa thuận, lưu ý rằng hệ thống của Nga không tương thích với hệ thống của NATO - tổ chức mà Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu khi đó tuyên bố, mua S-400 là "thỏa thuận đã được thực hiện". Ông khẳng định, Ankara vẫn sẽ mua các hệ thống phòng không của NATO, bởi nước này cần thêm phòng thủ trên không. Giới chức NATO cảnh cáo Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chịu hậu quả nếu mua hệ thống phòng thủ của Nga.
Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký đạo luật ủy quyền quốc phòng cấm bán cho Thổ Nhĩ Kỳ máy bay tiêm kích hiện đại nhất của Mỹ là F-35 Joint Strike Fighter nếu nước này tiếp tục mua S-400.
Thổ Nhĩ Kỳ là đối tác mua F-35 từ năm 2002 và có kế hoạch mua 100 chiếc tiêm kích với giá khoảng 1.2 tỉ USD.
Đạo luật của ông Donald Trump cũng giới hạn việc chia sẻ thông tin kỹ thuật mà Thổ Nhĩ Kỳ cần để duy trì máy bay chiến đấu; xem xét lại quan hệ Mỹ-Thổ, kể cả việc quân đội Mỹ sử dụng căn cứ không quân Incirlik.
Mối quan hệ giữa Washington và Ankara vốn đã căng thẳng vì Mỹ ủng hộ lực lượng người Kurd ở Syria, càng trở nên trầm trọng hơn sau vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ mục sư Mỹ Andrew Brunson với các cáo buộc khủng bố.
Việc mua S-400 bất chấp lệnh trừng phạt của Mỹ với Nga càng nhấn mạnh mối quan hệ ngày một nồng ấm giữa ông Erdogan và Putin, điều này khiến cả Mỹ và EU báo động.
