Sự kiện Carnian đa nguyên (CPE) kỷ Trias muộn đã chứng kiến sự gia tăng nhiệt độ và độ ẩm toàn cầu tương ứng với những tác động của các vụ phun trào núi lửa lớn, Yahoo News dẫn lời các nhà khoa học trong nghiên cứu mới cho hay. CPE là khoảng thời gian có sự thay đổi khí hậu toàn cầu lớn và luân chuyển sinh vật lớn trên Trái đất.
Trước sự kiện Carnian đa nguyên, siêu lục địa Pangea khô cằn và không có sự sống nhưng biến đổi khí hậu núi lửa đã kích hoạt thời kỳ mà sự sống (bao gồm khủng long) có thể sinh sôi.
Đồng tác giả Jason Hilton, giáo sư cổ sinh vật học và môi trường cổ sinh tại Đại học Birmingham, Anh, cho biết: "Trong khoảng thời gian 2 triệu năm, đời sống động vật và thực vật trên thế giới trải qua những thay đổi lớn lao, trong đó có tuyệt chủng có chọn lọc ở vùng biển và đa dạng hóa các nhóm động thực vật trên đất liền".
Những sự kiện này trùng với khoảng thời gian đáng kể của lượng mưa dữ dội trong sự kiện Carnian đa nguyên, ông lưu ý.
"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, trong hồ sơ chi tiết từ một hồ nước ở bắc Trung Quốc, giai đoạn này thực sự có thể được giải quyết trong 4 sự kiện riêng biệt, thúc đẩy mỗi sự kiện này là các xung rời rạc của hoạt động núi lửa mạnh liên quan đến việc giải phóng lượng lớn carbon dioxide vào khí quyển. Điều này làm tăng nhiệt độ và độ ẩm toàn cầu" - giáo sư Jason Hilton lưu ý. Khoảng thời gian này cũng trùng với sự hình thành của các loài cây lá kim hiện đại.
Các nhà khoa học phân tích trầm tích và dữ liệu thực vật hóa thạch từ một hồ nước ở lưu vực Tế Nguyên của phía bắc Trung Quốc, khớp nhịp hoạt động của núi lửa với những thay đổi môi trường đáng kể, bao gồm khí hậu "siêu gió mùa" của CPE, khoảng 234 triệu đến 232 triệu năm trước.
Nguồn có khả năng cao nhất của các vụ phun trào núi lửa là Wrangellia Large Igneous Province, với những tàn tích còn lại được bảo tồn ở phía tây Bắc Mỹ.
"Ngoài khủng long, thời kỳ đáng chú ý này trong lịch sử Trái đất cũng rất quan trọng với sự gia tăng của các nhóm cây lá kim hiện đại và có tác động lớn đến sự tiến hóa của các hệ sinh thái trên cạn và đời sống động thực vật, bao gồm dương xỉ, cá sấu, rùa, côn trùng và những động vật có vú đầu tiên" - đồng tác giả Jason Hilton nói.
Mỗi giai đoạn phun trào núi lửa trùng với những thay đổi trong chu kỳ carbon toàn cầu và những thay đổi lớn về khí hậu sang điều kiện ẩm ướt hơn.
Đồng tác giả, tiến sĩ Sarah Greene - giảng viên cao cấp tại Đại học Birmingham, lưu ý: "Kết quả của chúng tôi cho thấy những vụ phun trào núi lửa lớn có thể xảy ra theo nhiều xung, rời rạc. Điều này chứng tỏ khả năng mạnh mẽ của những vụ phun trào trong thay đổi chu trình carbon toàn cầu, gây ra sự gián đoạn khí hậu, thủy văn và thúc đẩy các quá trình tiến hóa”.
Nhóm nghiên cứu điều tra trầm tích trên cạn từ lỗ khoan ZJ-1 ở lưu vực Tế Nguyên, miền bắc Trung Quốc. Các nhà khoa học sử dụng phương pháp xác định niên đại zircon chì uranium, mật độ địa tầng có độ phân giải cao, dữ liệu cổ sinh học và trầm tích để xác định tương quan các điều kiện trong khu vực có hoạt động núi lửa ở Bắc Mỹ.
